Ο Γιάννης Βεζανής είναι από τους παλαιότερους διαχειριστές Αμοιβαίων Κεφαλαίων στην Ελλάδα, με λαμπρή καριέρα στον τραπεζικό χώρο και λαμπρότερη στον επενδυτικό από το 1992.*

Οι νεότεροι συνάδελφοί του τού έχουν προσδώσει ανεπισήμως τον χαρακτηρισμό ”γκουρού” των Αμοιβαίων, όχι επειδή είναι ο παλαιότερος, αλλά επειδή εδώ και μια δεκαετία τα Αμοιβαία Κεφάλαια της HSBC που διευθύνει καταλαμβάνουν την πρώτη θέση σε συνολική απόδοση, ενώ το 2003 το HSBC Αναπτυξιακό ήταν πρώτο με ετήσια απόδοση 40%.

Στη συνέντευξη ο κ. Βεζανής μιλάει για το μέλλον της αγοράς των Αμοιβαίων, δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας και του Χ.Α., εκτιμά πόσο ακριβή ή φθηνή είναι στα σημερινά επίπεδα η Σοφοκλέους, σχολιάζει τη δυναμική είσοδο των ξένων στις ισχυρές ελληνικές μετοχές και εξηγεί πώς επιλέγει τις αξιόλογες μετοχές.

Συνέντευξη στον Γιάννη Τσαραγκλή

- Πώς βλέπετε το μέλλον της αγοράς των Αμοιβαίων Κεφαλαίων;

Παρά το γεγονός ότι στην Αμερική υπήρξαν τα χρηματιστηριακά σκάνδαλα, εν τούτοις οι εισροές των κεφαλαίων δεν επηρεάστηκαν και ο επενδυτικός κόσμος συνέχισε να επιλέγει τα Αμοιβαία Κεφάλαια, γεγονός που είναι θετικό για το μέλλον.

Στην Ελλάδα, μετά την έξαρση του 1999 και λόγω των συγχωνεύσεων, έχουμε δει μια μικρή συρρίκνωση Αμοιβαίων και ΑΕΔΑΚ. Από την άλλη μεριά, όμως, οι εταιρείες που θέλουν να προσφέρουν προϊόντα στην πελατεία τους έχουν αυξήσει τον αριθμό των Αμοιβαίων τους και επομένως δεν νομίζω να δούμε περαιτέρω σμίκρυνση του αριθμού των Αμοιβαίων.

Ίσως να δούμε περιορισμό των ΑΕΔΑΚ που θα γίνει μέσω συγχωνεύσεων, σε μια προσπάθεια εξυγίανσης και ενδυνάμωσης του κλάδου. Θα ήθελα επίσης να πω ότι το ποσοστό των ελληνικών Αμοιβαίων που πετυχαίνουν αποδόσεις μεγαλύτερες του Γενικού Δείκτη είναι σημαντικό και αυτό είναι ένα καλό στοιχείο, που θα κάνει τον κλάδο να προσελκύσει ξανά επενδύσεις.

- Το 1999-2000, μετά τη χρηματιστηριακή κρίση, ουσιαστικά ο ”επενδυτικός ατομικισμός” απέτυχε. Αυτό οδήγησε τους επενδυτές να στραφούν περισσότερο στα Αμοιβαία Κεφάλαια και στους επαγγελματίες;

Πιστεύω ότι μεσοπρόθεσμα ο κλάδος των Αμοιβαίων Κεφαλαίων θα βοηθηθεί. Ωστόσο αυτό ακόμη δεν επιβεβαιώνεται άμεσα, με την έννοια ότι οι εισροές προς τα Αμοιβαία Κεφάλαια είναι διστακτικές και οι επενδυτές φαίνεται προς το παρόν να τηρούν επιφυλακτική στάση.

Βεβαίως σήμερα βλέπουμε μια πιο υγιή αγορά. Τα ακραία φαινόμενα του 1999 δεν επαναλαμβάνονται. Δεν έχουμε χιλιάδες ΕΛΔΕ χωρίς επενδυτική παιδεία να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και τους διαφόρων ειδών επίδοξους (απαίδευτους) ειδικούς περί τις επενδύσεις. Αυτό το περιβάλλον βοηθά στην επικράτηση των Αμοιβαίων Κεφαλαίων.

- Πώς σχολιάζετε τον προβληματισμό πολλών παραγόντων της αγοράς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες αρχικά η οικονομία της χώρας και κατ’ επέκταση και οι αγορές θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα;

Βεβαίως ακούμε και διαβάζουμε κι εμείς τις απόψεις που υποστηρίζουν ότι μετά το 2004 η οικονομία ενδεχομένως να αντιμετωπίσει κάποια κάμψη στη δραστηριότητά της, καθώς ως επί το πλείστον μέχρι τώρα στηριζόταν στα μεγάλα έργα. Εμείς έχουμε τοποθετηθεί ανάλογα, προκειμένου να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο και γι’ αυτό δεν ανησυχούμε.

- Τι εννοείτε ότι έχετε τοποθετηθεί ανάλογα;

Εμείς επενδύουμε σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και γι’ αυτό πάντα προσπαθούμε να κάνουμε επιλογές που δεν θα επηρεαστούν από κάποια κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία ενδεχομένως να εμφανιστεί το 2005.

Πάντως, θα ήθελα να τονίσω ότι εμείς δεν είμαστε απ’ αυτούς που πιστεύουν ότι όλα τελειώνουν το 2004, γιατί εκτιμούμε ότι από το 2005 και μετά η Ελλάδα μπορεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα εκμεταλλευόμενη τις εμπειρίες του παρελθόντος.

- Τα τελευταία χρόνια, αλλά κυρίως το 2003 και τις πρώτες 40 μέρες του 2004, τα Αμοιβαία της HSBC είναι πρώτα σε απόδοση σε όλη την αγορά. Πού οφείλεται αυτή η σημαντική επιτυχία;

Οι σωστές επιλογές των χαρτοφυλακίων είναι αυτές που οδηγούν στις επιτυχίες και στις καλές αποδόσεις. Μετά το πρώτο τρίμηνο του 2003 και προς το τέλος του πολέμου του Ιράκ είδαμε εγκαίρως ότι οι αγορές γυρνάνε, τοποθετηθήκαμε ανάλογα και αποδείχθηκε ότι οι επιλογές κλάδων και μετοχών που κάναμε ήταν σωστές.

- Από τα χαρτοφυλάκια των ΑΕΔΑΚ βλέπουμε οι θεσμικοί ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά μόνο με τις 20 μετοχές του FTSE-20 και μερικές του FTSE-40. Τελικά, μήπως στη Σοφοκλέους το ενδιαφέρον για μετοχές συνεχώς περιορίζεται σε έναν μικρό κύκλο;

Η αλήθεια είναι ότι ο κύκλος των μετοχών που μας ενδιαφέρουν έχει περιοριστεί. Μπορώ να πω ότι σήμερα ο αριθμός μετοχών που έχουμε στα Αμοιβαία μας είναι μικρότερος από αυτόν που ήταν πριν δύο χρόνια.

Δηλαδή έχουμε γίνει πιο επιλεκτικοί στις μετοχές και έχουμε περιορίσει το πλήθος των μετοχών του χαρτοφυλακίου μας. Προφανώς και αυτό να βοήθησε στην επίτευξη των αποδόσεών μας, αφού πολλές από τις μετοχές που είχαμε επιλέξει ήταν μεγάλης κεφαλαιοποίησης.

- Ποια είναι η εκτίμησή σας για το μέλλον των μικρομεσαίων εισηγμένων εταιρειών που κινούνται στη λεγόμενη ”περιφέρεια”, όπου είναι τοποθετημένα πολλά κεφάλαια μικροεπενδυτών;

Όσες εταιρείες είναι υγιείς, έχουν σωστή διοίκηση και μια καλή στρατηγική, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Αλλά δυστυχώς υπάρχουν και εταιρείες οι οποίες, όπως είδαμε και τελευταία, υποχρεώθηκαν να κάνουν κινήσεις που δεν απέβησαν προς όφελος της εταιρείας και γι’ αυτό οι μετοχές τους ακολούθησαν την καθοδική πορεία της επιχείρησης.

Για μας το κριτήριο δεν είναι μικρή ή μεγάλη εταιρεία. Υπάρχουν αρκετές καλές μικρές εταιρείες και τις μελετάμε. Αλλά επειδή και οι μεγάλες εταιρείες πηγαίνουν καλά τον τελευταίο καιρό, προφανώς έχουν προτεραιότητα στα χαρτοφυλάκιά μας.

- Τι αισθάνεστε όταν διαβάζετε επίσημα στοιχεία που λένε ότι το 50% των καλών και ισχυρών μετοχών του Χ.Α. βρίσκεται στα χέρια ξένων θεσμικών;

Πράγματι έτσι δείχνουν τα νούμερα. Εμείς θεωρούμε θετικό για την αγορά αυτό το φαινόμενο, καθώς, για να έρθει κάποιος ξένος να επενδύσει στην Ελλάδα, σημαίνει ότι μας έχει μελετήσει και έχει διπλοτσεκάρει πού βάζει τα λεφτά του.

Επομένως θεωρώ ότι αυτό το γεγονός είναι και μία ένδειξη ότι η αγορά μας στα επίπεδα αυτά δεν είναι υπερτιμημένη. Ειδάλλως δεν θα είχαμε αυτή την προσέλευση ξένων θεσμικών και επαγγελματιών στο Χ.Α.

- Λέγεται στην αγορά ότι οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές τοποθετήθηκαν στο Χ.Α. με σωστότερο timing από τους εγχώριους θεσμικούς. Τι ισχύει;

Δεν νομίζω ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Σίγουρα οι ξένοι ήρθαν γιατί είδαν την αγορά μας σε χαμηλά επίπεδα και το γεγονός ότι παραμένουν δείχνει ότι στα επίπεδα αυτά οι μετοχές δεν είναι υπερτιμημένες.

Η όποια κριτική γίνεται για τους Έλληνες θεσμικούς είναι άδικη, γιατί και αυτοί είδαν τις ευκαιρίες και τοποθετήθηκαν, αλλά με μικρά κεφάλαια, επειδή οι εισροές που είχαμε ήταν μικρές λόγω της συνεχιζόμενης επιφυλακτικότητας του κόσμου μετά το 1999- 2000.

- Πότε εκτιμάτε ότι θα επιστρέψει ο κόσμος στις μετοχικές αξίες;

Μόλις αντιληφθεί και σιγουρευτεί ότι αυτές δίνουν περισσότερα από τον τραπεζικό τόκο και τις άλλες επενδύσεις του.

- Και αν στο μεταξύ μάς προλάβει καμιά άνοδος επιτοκίων;

Μπορεί κάποια στιγμή να υπάρξει και άνοδος των επιτοκίων. Θα ήθελα όμως τονίσω ότι μετά από τρία χρόνια σημαντικής πτώσης των μετοχικών αξιών είναι δικαιολογημένη η δυσπιστία και η επιφυλακτικότητα του κόσμου.

Μόλις λοιπόν υπάρξουν οι νέες εισροές, θα επενδύσουν δυναμικότερα και οι Έλληνες θεσμικοί.

- Πολλές φορές κατηγορούν τους θεσμικούς ότι δεν αναδεικνύουν φαινόμενα κακοδιαχείρισης σε εισηγμένες εταιρείες στις οποίες μετέχουν με μεγάλα πακέτα, αλλά μόλις το αντιλαμβάνονται φεύγουν διά των ρευστοποιήσεων. Ποια στάση είναι σωστή;

Υπάρχει ένας προβληματισμός σε αυτό το θέμα. Τι είναι καλύτερο εάν αντιληφθούμε ότι γίνονται κάποιες κινήσεις που δεν μας αρέσουν, να εμπλακούμε σε διαμάχες που ενδεχομένως να πλήξουν τους μεριδιούχους μας ή να ρευστοποιήσουμε;

Νομίζω ότι σε κάθε περίπτωση το ζυγίζουμε και πράττουμε ανάλογα με το συμφέρον των πελατών μας. Αλλά ακόμη και η μείωση των θέσεών μας είναι μια αρνητική ψήφος και ένας τρόπος αποδοκιμασίας κάποιων πρακτικών.

Σίγουρα πρέπει να τηρούνται ορισμένες ισορροπίες και οι θεσμικοί να είναι πάντα απλοί παρατηρητές σε ό,τι συμβαίνει στην αγορά.



- Η Σοφοκλέους είναι σήμερα φθηνή ή ακριβή;

Θα έλεγα ότι είναι σωστά αποτιμημένη και ότι υπάρχουν σ’ αυτήν μετοχές και υποτιμημένες, αλλά και υπερτιμημένες. Αλλά σαν σύνολο η αγορά κάτω από τις 2.500 μονάδες δεν είναι ακριβή.

Βέβαια, το ακριβό και το φθηνό εξαρτάται και από τις προοπτικές που έχει. Πιστεύω ότι πολλές εισηγμένες εταιρείες έχουν καλές προοπτικές και γι’ αυτό στα επίπεδα αυτά δεν κινδυνεύει κανείς αν τοποθετηθεί στη Σοφοκλέους.

- Ποιους κλάδους της Σοφοκλέους βλέπετε να πρωταγωνιστούν και να δίνουν μετοχές με καλή συμπεριφορά;

Οι τράπεζες δείχνουν ότι το 2003 γύρισαν σελίδα και το 2004 θα έχουν μια καλή χρονιά. Έπειτα δεν έχουν τελειώσει ακόμη οι ανακατατάξεις στον κλάδο και αυτή η διαδικασία θα προκαλεί και επενδυτικό ενδιαφέρον.

Η πληροφορική είναι ένας κλάδος που έχει μέλλον, απλώς είχαν τοποθετηθεί πάνω του πολλές προσδοκίες, οι οποίες έμειναν απραγματοποίητες. Καμιά φορά μπορεί να μη φταίει τόσο ο κλάδος, αλλά περισσότερο οι προσδοκίες που ήταν πολύ μεγάλες.

Καλοί κλάδοι επίσης είναι η ενέργεια, η βιομηχανία -και κυρίως η βιομηχανία τροφίμων- και φυσικά οι τηλεπικοινωνίες που θα συνεχίσουν να πρωταγωνιστούν τόσο στη ζωή μας όσο και στην αγορά.

- Οι πολυσυζητημένες -και όχι χωρίς λόγο- κατασκευές;

Και για τις κατασκευές το 2004 δεν θα είναι κακή χρονιά, ωστόσο είναι ένας κλάδος γύρω από τον οποίο υπάρχει προβληματισμός για το μέλλον. Είναι άδικο βέβαιο να γενικεύει κανείς, καθώς υπάρχουν και πολύ καλές κατασκευαστικές εταιρείες που θα έχουν καλή συνέχεια και στο μέλλον, όπως και εταιρείες που ήδη άρχισαν να δείχνουν κάποια αδυναμία.

- Πώς επιλέγετε μια μετοχή που εντάσσεται στα χαρτοφυλάκιά σας;

Κατ’ αρχάς κοιτάμε την εταιρεία, τη διοίκησή της, τις προοπτικές και φυσικά το αν μας ικανοποιούν τα οικονομικά της στοιχεία. Δηλαδή μπορεί να έχουμε εντοπίσει την καλύτερη εταιρεία, αλλά επειδή είναι υπερτιμημένη στο χρηματιστήριο να μην την πλησιάσουμε.



- Τι ρόλο παίζει το ανθρώπινο στοιχείο, η διοίκηση της εταιρείας;

Πολύ σημαντικό. Αλλά για κάθε εταιρεία αλλάζει. Υπάρχουν επιχειρήσεις πιο προσωποπαγείς και άλλες λιγότερο, δηλαδή είτε έχουν επαγγελματίες managers είτε μια ισχυρή εταιρική φιλοσοφία που οδηγεί εξ ίσου δυναμικά και πετυχημένα την επιχείρηση όσο και ένας προικισμένος ιδιοκτήτης.

Θα έλεγα ότι εμείς προτιμάμε εταιρείες που δεν έχουν έντονο το προσωπικό στοιχείο και αισθανόμαστε πιο ασφαλείς μ’ εκείνες που έχουν μια εταιρική κουλτούρα που έχει χτιστεί με τα χρόνια και καθοδηγεί την επιχείρηση.



- Τελειώνοντας θα ήθελα να μας πείτε πώς πήγαν το 2003, αλλά και τα τελευταία χρόνια, τα Αμοιβαία Κεφάλαιά σας και τι σχεδιάζει να πράξει σε επίπεδο ανάπτυξης φέτος η HSBC ΑΕΔΑΚ που διευθύνετε;

Το 2003 κλείσαμε με 37,13% απόδοση έναντι ανόδου του Γενικού Δείκτη κατά 29,46% και είχαμε μία από τις πρώτες αποδόσεις. Την πενταετία 1999-2003 είμαστε και πάλι πρώτοι σε απόδοση, με ένα ποσοστό 40%, έναντι αρνητικής αποδόσεως -17,30% του Γενικού Δείκτη στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Και επειδή είμαστε και παλαιότεροι, στην τελευταία δεκαετία όπου είμαστε επίσης πρώτοι, η απόδοσή μας ανήλθε στο 651,22%, έναντι 136,13% του Γενικού Δείκτη.

Εκτός από το ελληνικό χρηματιστήριο, τα Αμοιβαία μας καλύπτουν -πλην των μεγάλων αναπτυγμένων αγορών- και τις αναδυόμενες όπου η HSBC διαθέτει μεγάλη εμπειρία, γι’ αυτό και σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο μικτό Αμοιβαίο που θα επενδύσει στις διεθνείς αγορές.

- Η επιτυχία του να είστε πρώτοι στη δεκαετία είναι πολύ μεγάλη και φυσικά ένα μέρος ανήκει και στον επικεφαλής. Εάν σας έκαναν πρόταση από άλλη ανταγωνίστρια εταιρεία, θα συμφωνούσατε στη μεταγραφή;

Τι να απαντήσω; Εγώ πιστεύω στη δουλειά που κάνω εδώ πέρα και δεν έχω κανέναν λόγο να μετακινηθώ.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 309 της εφημερίδας ”Μέτοχος & Επενδύσεις” με ημερομηνία 20 Φεβρουαρίου 2004.