Για τις προκλήσεις αλλά και για τα δυνατά σημεία που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία αλλά και το τραπεζικό μας σύστημα, μίλησαν στο euro2day.gr τρεις κορυφαίοι αναλυτές της Moody’s.

Η κ. Sara Bertin, Vice President-Senior Analyst του διεθνούς οίκου αξιολόγησης Moody’s για την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδος, ο κ. Constantinos Pittalis, Vice President-Senior Analyst για τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο και η κ Benedicte Pfister, Senior Vice President για τα θέματα των τιτλοποιήσεων είναι οι φιλοξενούμενοι του euro2day.gr. *

Εξηγούν, ο καθείς από την πλευρά της εξειδίκευσης του, πως είδαν το πρόσφατο κοινωνικό πακέτο στήριξης που εξήγγειλε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τι επίπτωση εκτιμούν ότι θα έχει στην οικονομία.

Αναφέρονται, ιδιαίτερα, γιατί υστερούν σε μεγάλο βαθμό οι ελληνικές τράπεζες όσον αφορά στην ”διαφάνεια” των ανακοινώσεων των οικονομικών τους αποτελεσμάτων (financial disclosure), ενώ δεν παραλείπουν να καταθέσουν την άποψή τους γιατί οι τιτλοποιήσεις αποτελούν ένα από τα ”δυνατά χαρτιά” των μικρών κυρίως ελληνικών τραπεζών. Τι συστήνουν στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα.

Συνέντευξη στη Μαρία Πεκτέση

- Με αφορμή την έκθεσή σας για την Ελλάδα, ήθελα να σας ρωτήσω ποιες πιστεύετε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εγχώρια οικονομία, πέραν του τεραστίου χρέους και του υψηλού πληθωρισμού της;

Sara Bertin: Η σημαντικότερη πρόκληση για την Ελλάδα είναι η υλοποίηση των διαρθρωτικών της μεταρρυθμίσεων οι οποίες είναι απαραίτητες για να διασφαλίσουν την μακροπρόθεσμή ανάπτυξή της.



Η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία της σύγκλισης. Είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα να συνεχίσει να αναπτύσσεται και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, καθώς οι ρυθμοί κεφαλαιακής ενίσχυσής της από την ΕΕ θα επιβραδυνθούν μετά το 2008.

- Πως θα μπορούσε να μειωθεί αποτελεσματικότερα το δημόσιο χρέος και ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για αυτό μέχρι το 2004;

Sara Bertin: H Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει ότι θα δημιουργήσει ένα ”υγιές” πρωτογενές πλεόνασμα, στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλει για να μειώσει το χρέος της.

Ένα υψηλό ποσοστό ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας θα βοηθήσει να μειωθεί το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ. Κατά πρώτον, επειδή ο παρανομαστής αυξάνεται αλλά κι επειδή αυξάνονται τα δημοσιονομικά έσοδα (fiscal revenues).

Τα αυξημένα δημοσιονομικά έσοδα- όταν την ίδια στιγμή ο υπόλοιπος προϋπολογισμός είναι ο ”ίδιος”- δείχνουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να αυξηθεί. Τα έσοδα επίσης από τις ιδιωτικοποιήσεις θα συμβάλουν στην μείωση του χρέους.

- Τι θα μπορούσε κατά τη γνώμη σας να ασκήσει πιέσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας εντός των 12 επόμενων μηνών;

Sara Bertin: Λόγω της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, δεν βλέπουμε κάποιο σημαντικό λόγο που θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, εντός των 12 επόμενων μηνών.

- Πως αξιολογείτε το ”κοινωνικό πακέτο στήριξης” που εξήγγειλε προσφάτως το ΠΑΣΟΚ και ποιος εκτιμάτε ότι θα είναι ο αντίκτυπό του στην ελληνική οικονομία;

Το ”κοινωνικό πακέτο” στήριξης του ΠΑΣΟΚ θα έχει επίπτωση στο εισόδημα, πυροδοτώντας έτσι την εγχώρια ζήτηση. Η τελευταία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών ενώ παράλληλα θα συμβάλει στην διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων. Δεδομένου ότι η χώρα βρίσκεται στο τέλος του πολιτικού της κύκλου, λόγω των εκλογών το 2004, είναι πολύ συχνό φαινόμενο να βλέπουμε τις κυβερνήσεις να ”βασίζονται” σε τέτοιου είδους πακέτα.

- Ποια είναι σήμερα τα ισχυρά αλλά και τα αδύναμα σημεία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και πως τα προβλήματα που ενδεχομένως αντιμετωπίζει θα μπορούσαν να επιλυθούν; Πως τα σημεία αυτά συγκρίνονται με τα αντίστοιχα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών τραπεζικών συστημάτων;

Constantinos Pittalis: Τα ισχυρά σημεία ή οι ευκαιρίες αν θέλετε (strengths/opportunities) των ελληνικών τραπεζών είναι:

* H τάση συγκέντρωσής (consolidation) τους που συμβάλει στη δημιουργία ισχυρότερων οργανισμών παροχής ποικίλων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (diversified financial institutions).

* Οι συμμαχίες με ξένους οργανισμούς, γνωστές από το know-how τους, δημιουργούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα ανταγωνισμού για τις ελληνικές τράπεζες.

* Οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να ”απολαμβάνουν” μεσοπρόθεσμα μια ικανοποιητική ανάπτυξη των κερδών τους.

* Η επέκτασή τους στο εγχώριο σκηνικό, προσφέρει ευκαιρίες για διασπορά των εσόδων τους. Την ίδια όμως στιγμή αυξάνεται το προφίλ κινδύνου των ελληνικών τραπεζών.

* Μια αγορά η οποία είναι υπό δανεισμένη (underbanked) έχει τα περιθώρια να καταγράψει αύξηση των εσόδων της.

* Η κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών παραμένει ικανοποιητική παρά τις πιέσεις που δέχεται από την ραγδαία ανάπτυξη των ισολογισμών τους

Οι αδυναμίες ή αν θέλετε οι προκλήσεις του ελληνικού τραπεζικού συστήματος (weaknesses/challenges) είναι:

* Παρόλο που ξεκίνησαν από μια χαμηλή βάση, η υψηλή πιστωτική επέκταση (credit growth) αυξάνει το προφίλ του πιστωτικού κινδύνου των ελληνικών τραπεζών.

* Είναι περιορισμένη η επιτυχία τους να ελέγξουν την αύξηση του κόστους τους και να βελτιώσουν την λειτουργική τους αποτελεσματικότητα.

* Είναι ανεπαρκής η ”διαφάνεια των ανακοινώσεων των οικονομικών τους αποτελεσμάτων” (financial disclosure) σχετικά με την ποιότητα του ενεργειακού τους

* Τα ελληνικά λογιστικά πρότυπα υπολείπονται των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων.

- Ποιας ελληνικής τράπεζας η πιστοληπτική ικανότητα αντιμετωπίζει κίνδυνο και γιατί; Ποιες επίσης ελληνικές τράπεζες πληρούν τα κριτήρια κάποιας άμεσης αναβάθμισης;

Constantinos Pittalis: Όλες οι κατατάξεις των ελληνικών τραπεζών έχουν σταθερή προοπτική (stable outlook) εκτός όμως από την μακροπρόθεσμη κατάταξη της Piraeus Bank, σε ξένο όμως νόμισμα (long term foreign currency deposit rating) η οποία είναι Baa2 με θετική προοπτική.

- Πως θα μπορούσε η ανεπάρκεια στη διαφάνεια των ανακοινώσεων των οικονομικών αποτελεσμάτων των ελληνικών τραπεζών όπως αναφέρετε και στην έκθεσή σας για την ελληνική οικονομία, να τερματιστεί και ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της εξέλιξης αυτής στη μελλοντική τους ανάπτυξη;

Οι ετήσιες ανακοινώσεις των ελληνικών τραπεζών προσφέρουν περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του ενεργητικού τους (π.χ περιορισμένη πληροφόρηση σχετικά με την ποιότητα των χαρτοφυλακίων των δανείων τους, τα επίπεδα των επισφαλών δανείων, κοκ). Αυτές οι ανακοινώσεις δεν μπορούν όμως να συγκριθούν ανάμεσα στις διάφορες τράπεζες.

Από την στιγμή που θα ξεκινήσουν να παρουσιάζουν ομοιόμορφα πλέον τις ετήσιες ανακοινώσεις των οικονομικών τους στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης και της πλήρους υιοθέτησης των Διεθνών Λογιστικών προτύπων, τότε το πρόβλημα θα μπορέσει να λυθεί.

Η μοναδική τράπεζα που δημοσιοποιεί τις οικονομικές τις καταστάσεις, τόσο σε ετήσια βάση όσο και σε τριμηνιαία) με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, είναι η EFG Eurobank Ergasias, την οποία ”βλέπουμε” πολύ θετικά.

- Γιατί κατά τη γνώμη σας θεωρείτε τις τιτλοποιήσεις σαν μια ελκυστική επιλογή για τις ελληνικές τράπεζες; Για ποιες άλλες επιχειρήσεις οι τιτλοποιήσεις αποτελούν πλεονέκτημα;

Benedicte Pfister: Στην έκθεσή μας για την Ελλάδα αναφέρουμε ότι οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν από την μια πλευρά την πρόκληση να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξής τους αλλά από την άλλη καλούνται να διατηρήσουν κεφάλαια ώστε να ανταποκρίνονται στο πλαίσιο της πρώτης Συνθήκης της Βασιλείας. *



Πρόσφατα στοιχεία λοιπόν μεγάλων τραπεζών φανερώνουν αυτή την πτωτική τάση που διέπει την κεφαλαιακή επάρκεια τους, με αποτέλεσμα να αυξάνεται οι ανάγκη για περαιτέρω ενέσεις κεφαλαίων. Δεδομένων των τρεχουσών συνθηκών αβεβαιότητας των κεφαλαιαγορών και το κόστος των δανείων μειωμένης εξασφάλισης (cost of subordinated loans), οι τιλοποιήσεις εκτός ισολογισμού (off-balance sheet securitisation) μπορούν να αποτελέσουν μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση χρηματοδότησης.



Αυτό αληθεύει περισσότερο για τις μικρότερες τράπεζες αλλά και για εταιρίες πιστωτικής επέκτασης οι οποίες αναζητούν τρόπους για να ”κατανείμουν” τις πηγές χρηματοδότησής τους, την ίδια στιγμή βεβαίως που θα έχουν πρόσβαση και σε φθηνότερα κεφάλαια.

Λόγοι επίσης που είμαστε θετικοί για τις τιτλοποιήσεις είναι:



(1) Το χαμηλότερο κόστος των κεφαλαίων: οι τεχνικές των τιτλοποιήσεων μπορούν να επιτρέψουν την μερική ή ολοκληρωτική ”απομόνωση” του κινδύνου των τίτλων (Notes) από τον εκδότη, επιτρέποντας έτσι στους τίτλους να επιτύχουν υψηλές κατατάξεις (high ratings) ακόμη και όταν ο εκδότης τους είτε βρίσκεται σε χαμηλή βαθμίδα κατάταξης είτε δεν έχει καθόλου κατάταξη.



(2) Νέες πηγές κεφαλαίων: Οι επενδυτές που προχωρούν σε συναλλαγές που αφορούν σε τιτλοποιήσεις διαφέρουν από εκείνους που τοποθετούνται είτε στα τραπεζικά είτε στα εταιρικά ομόλογα.

(3) Η αντιμετώπιση των στοιχείων εκτός ισολογισμού (off balance sheet treatment): Ανάλογα με την δομή, η αντιμετώπιση των στοιχείων εκτός ισολογισμού μπορεί να επιτευχθεί μέσω των τιτλοποιήσεων. Μέσα από αυτόν τον τρόπο οι τιτλοποιήσεις μπορούν να βοηθήσουν τις τράπεζες να επιτύχουν τους στόχους εκείνους που έχουν τεθεί για την κεφαλαιακή τους επάρκεια, σύμφωνα με τις ”επιταγές” της Συνθήκης της Βασιλείας.

* Πρώτη συνθήκη της Βασιλείας: Οι τράπεζες καλούνται να διατηρήσουν τα κεφάλαιά τους ανάλογα με το ύψος του ενεργητικού τους σταθμισμένο όμως με το ρίσκο του.

* Στη φωτογραφία η Benedicte Pfister, Senior Vice President για τα θέματα των τιτλοποιήσεων