Μακροπρόθεσμος στόχος της Τράπεζας Κύπρου θα πρέπει να είναι η μετεξέλιξή της σε ένα ισχυρό περιφερειακό συγκρότημα, υποστηρίζει ο μέχρι πρότινος υπουργός Οικονομικών της Κύπρου κ. Μιχάλης Σαρρής, ο οποίος έχει προταθεί για μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συγκροτήματος.

Χώρους επέκτασης της τράπεζας, πέρα από τα Βαλκάνια και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αποτελούν η Μέση Ανατολή και, μετά την επίλυση του εθνικού θέματος, η Τουρκία, σε συνεργασία με Τουρκοκύπριους μετόχους και με ελλαδική τράπεζα.

* Ποια είναι η άποψή σας για την τρέχουσα διεθνή οικονομική κρίση; Απλώς θα μας ταλαιπωρήσει για ένα έτος πριν ακολουθήσει η νέα φάση ανάπτυξης ή θα στιγματίσει την παγκόσμια οικονομία -άρα και την κυπριακή- για πάρα πολλά χρόνια;

Αυτοί που καινοτόμησαν «έτρεξαν» πιο γρήγορα από την εποπτική αρχή. Απέναντι στα καινούργια προϊόντα και στις νέες ιδέες οι εποπτικές αρχές καθυστέρησαν να αντιληφθούν πλήρως με ποιον τρόπο θα μπορούσε να γίνει ένας καλύτερος έλεγχος.

Το δίλημμα που προκύπτει είναι σοβαρό. Αν οι αρχές έρθουν και δώσουν χείρα βοηθείας -σανίδα σωτηρίας αν θέλετε- σε αυτούς που έχουν κάνει σοβαρά λάθη, τότε υπάρχει το λεγόμενο moral hazard, καθώς όλοι θα έχουν κατά νου ότι αν υποπέσουν σε λάθη στο μέλλον, όλο και κάποιος θα βρεθεί να τους βοηθήσει... Άρα, λοιπόν, πολύ πιθανόν να μη δώσουν τη δέουσα προσοχή προκειμένου να αποφύγουν κινδύνους και λάθη.

Αν από την άλλη πλευρά δεν δοθεί βοήθεια στις μεγάλες αυτές τράπεζες, που επηρεάζουν σαν ένα ντόμινο όλο το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα, τότε η κρίση θα διαρκέσει πολύ, θα είναι βαθιά και θα μπορεί ίσως να συγκριθεί με εκείνες που στάθηκαν αναγνωρίσιμες ακόμη και έπειτα από πάρα πολλά χρόνια, όπως αυτή της δεκαετίας του 1930.

Για να απαντήσω και στο δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, πιστεύω ότι τελικά θα δοθεί χείρα βοηθείας και το πρόβλημα θα ξεπεραστεί. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως η κρίση δεν θα αφήσει τις «ουλές» της και ότι δεν θα έχει και θύματα. Θα γίνουν συγχωνεύσεις, θα δούμε τράπεζες να εξαγοράζονται σε χαμηλές τιμές, όμως η ζωή θα συνεχιστεί.

* Μέχρι πρότινος ήσαστε υπουργός Οικονομικών σε μια κυβέρνηση που συνδύασε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, μηδενίζοντας παράλληλα και το δημοσιονομικό έλλειμμα. Ποια πιστεύετε ότι ήταν η «συνταγή της επιτυχίας»;

Ένα στοιχείο ήταν η στήριξη που είχα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάτι πολύ σημαντικό για το πολιτικό σύστημα που έχουμε στην Κύπρο. Όλη η εκτελεστική δύναμη είναι συγκεντρωμένη στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Οι υπουργοί, βέβαια, έχουν τις δικές τους ευθύνες σε επιμέρους τομείς, αλλά αντλούν τη δύναμή τους από τον Πρόεδρο. Ειδικότερα, ο υπουργός Οικονομικών δεν θα μπορούσε να ασκεί τη σωστή οικονομική πολιτική αν δεν είχε τη στήριξη του Προέδρου στο υπουργικό συμβούλιο και τη συνεργασία των άλλων υπουργών.

Δώσαμε έμφαση στη σωστότερη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων, στην περιστολή στις σπατάλες και στην ιεράρχηση των αναγκών. Πετύχαμε σημαντικά πράγματα σε αυτούς τους τομείς, παρά τους περιορισμούς που είχαμε, αλλά, για να είμαστε και δίκαιοι, ευνοηθήκαμε και από ορισμένες συγκυρίες. Δηλαδή, ο επιτυχής συνεταιρισμός μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα απέφερε ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης.

Στην Κύπρο υπήρξε επίσης κι ένα φαινόμενο που έλεγα όχι ότι συμβαίνει σπάνια, αλλά όταν το συναντά κάποιος το χαίρεται: αύξηση του αριθμού των οικονομικών μεταναστών, με παράλληλη υποχώρηση της ανεργίας. Μέσα στην τελευταία τετραετία δημιουργήθηκαν γύρω στις πενήντα χιλιάδες θέσεις εργασίας, αριθμός πολύ σημαντικός για τα κυπριακά μεγέθη.

Πολλές από αυτές ήταν «ποιοτικές» και απέφεραν σημαντικές αποδοχές στους εργαζομένους, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών.

Πέρα όμως από την ανάπτυξη της οικονομίας, είχαμε επίσης και την προοπτική του ευρώ, η οποία μεταξύ άλλων οδήγησε και σε υψηλότατη αύξηση στις τιμές των ακινήτων και στην επίτευξη σημαντικότατων κεφαλαιακών κερδών.

Και η διεύρυνση της οικονομίας και η εκτίναξη των τιμών στα ακίνητα οδήγησαν σε σημαντική άνοδο των φορολογικών εσόδων.

* Έχετε προταθεί να ψηφιστείτε μέλος του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου. Ποια πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι η βασική στρατηγική του Συγκροτήματος για το μέλλον; Και πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι κατά το πρόσφατο παρελθόν υπήρξε και ενδιαφέρον από άλλους ομίλους για την τράπεζα;

Οι καλές τράπεζες, με πολύ ισχυρό παρελθόν και με λαμπρό μέλλον, σίγουρα θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον άλλων τραπεζών οι οποίες θα θέλουν να επεκταθούν ή να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους σε μια ευρύτερη γεωγραφική περιφέρεια.

Η τρέχουσα τάση θέλει οι τράπεζες είτε να έχουν διεθνή χαρακτήρα, δηλαδή να δραστηριοποιούνται σε όλες τις ηπείρους, είτε να διαθέτουν ισχυρή παρουσία σε μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, να είναι επομένως αυτό που λέμε περιφερειακές τράπεζες.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η περίπτωση της Τράπεζας Κύπρου παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον γιατί μπορεί να μη δραστηριοποιείται σε όλες τις ηπείρους, πλην όμως έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον ευρύτερο φυσικό της χώρο, που πέρα από την Κύπρο και την Ελλάδα περιλαμβάνει τα Βαλκάνια, τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και κατά έναν πολύ ενδιαφέροντα τρόπο, πιστεύω, τη Μέση Ανατολή και την Τουρκία.

Αν υπάρξει λύση στο εθνικό πρόβλημα, το οποίο ελπίζουμε ότι θα επιλυθεί, φανταστείτε τις προοπτικές που θα έχει μια μεγάλη κυπριακή τράπεζα με πείρα στο εξωτερικό, με συμμετοχή στο μετοχικό της κεφάλαιο και Τουρκοκυπρίων (γιατί όχι;), με διευθυντικά στελέχη που θα έχουν πείρα στην Τουρκία κ.λπ. Για τον σκοπό αυτό, μάλιστα, θα μπορούσαν να γίνουν και ευρύτερες συμμαχίες με ελληνικές τράπεζες, οι οποίες ούτε και αυτές θα ήθελαν να έχουν περιορισμένο ρόλο στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιφέρεια.

Αν μου δοθεί η ευκαιρία μέσω της απόφασης της γενικής συνέλευσης, θα μπορέσω τότε και εγώ -μέσα στο μέτρο των δυνατοτήτων μου και σε συνεργασία με τους άλλους συμβούλους- να συμμετέχω στη χάραξη μιας τέτοιας μεσοπρόθεσμης πολιτικής για την τράπεζα.

** Αναδημοσίευση από το φύλλο 524 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 04/04 - 08/04/2008.