Κύπρος: Κίνητρα και μεταρρυθμίσεις ζητούν οι επιχειρήσεις

Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος φαίνεται να κερδίζει τη μάχη της δημοσιονομικής σταθερότητας και να εξέρχεται από το μνημόνιο πριν από την λήξη του προγράμματος, τα προβλήματα στην πραγματική οικονομία παραμένουν.

Στη σημερινή συνέντευξη που παραθέτει στο Euro2day.gr, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών Βιομηχάνων κ. Χρίστος Μιχαηλίδης αναλύει την τρέχουσα κατάσταση και θεωρεί απαραίτητη την ταχεία λήψη μέτρων και κινήτρων προκειμένου η Κύπρος να επιστρέψει σε σημαντικά θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

ΕΡ: Κύριε Μιχαηλίδη, πώς κρίνετε την πρόσφατη έξοδο της Κύπρου στις αγορές, η οποία συνδυάστηκε με την άντληση ενός δισεκατομμυρίου ευρώ;

Είναι αναμφίβολα μια σημαντική εξέλιξη προς την ομαλοποίηση και την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας. Πρόκειται για μια επιτυχία και δίνουμε τα εύσημα σ' όλους όσους συνετέλεσαν σε αυτή την προσπάθεια.

Παρόλα αυτά τα προβλήματα στην πραγματική οικονομία παραμένουν. Ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις είναι η απουσία κεφαλαίων και ρευστότητας στην αγορά.

Πρέπει να σκεφτεί κάποιος πως πέρα από τα όποια «κουρέματα» καταθέσεων έχουν υποστεί οι επιχειρήσεις, έχουμε μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μείωση του κύκλου εργασιών των εταιρειών, ψαλίδισμα των τιμών πώλησης -άρα πολύ πιο χαμηλή κερδοφορία- και παράλληλα, αντιμετωπίζουμε μεγαλύτερες δυσκολίες εισπράξεων των απαιτήσεών μας και απουσία χρηματοδότησης.

Στο συνέδριο της ΟΕΒ όμως, η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Kύπρου κα Χρυστάλλα Γιωρκάτζη σημείωσε με έμφαση ότι οι εμπορικές τράπεζες διαθέτουν ρευστότητα για κάποιες τουλάχιστον δανειοδοτήσεις στην οικονομία. Πώς σχολιάζετε αυτή την άποψη;

Δεν μπορώ να αμφισβητήσω τις δηλώσεις της Διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας και όντως πιστεύω πως κεφάλαια προς δανειοδότηση υπάρχουν. Πέραν τούτου όμως, το θέμα είναι να διασφαλίσουμε ότι μέρος αυτών των χρημάτων θα διατεθεί πράγματι για τις ανάγκες των επιχειρήσεων και της οικονομίας.

Εκεί λοιπόν φαίνεται πως οι τράπεζές μας έχουν περάσει στην αντίπερα όχθη από την πλήρη χαλάρωση, στην υιοθέτηση ακραίων και αυστηρότατων πιστοδοτικών πολιτικών.

Άρα οι τράπεζες θα πρέπει να αλλάξουν στρατηγική;

Οι τράπεζες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως αν δεν βοηθήσουν έμπρακτα τις επιχειρήσεις, απλά δεν θα υπάρχει οικονομία και κατ' επέκταση δεν θα υπάρχουν τράπεζες.

Πέραν τούτου, έχουμε επισημάνει πολλές φορές ότι οι θυσίες που έχουν γίνει από επιχειρήσεις και νοικοκυριά για την αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος θα πρέπει να τύχουν της ανάλογης αναγνώρισης και αντιμετώπισης από τις τράπεζες. Γιατί για να μιλούμε και πάλι σήμερα για την αξιοπιστία των τραπεζών μας, αυτό οφείλεται στις θυσίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και σε τίποτε άλλο.

Να έρθουμε τώρα στο ζήτημα της βιωσιμότητας των εταιρειών. Οι τράπεζες αξιολογούν σωστά το όλο θέμα;

Πολύ εύστοχο το ερώτημά σας. Το θέμα της βιωσιμότητας με τη στενή έννοια του όρου περιλαμβάνει κερδοφορία για τρία χρόνια, ενδεχομένως «ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis) και δυνατότητα διασφάλισης αποπληρωμής. Έ, με αυτά τα στενά κριτήρια, είναι ελάχιστες οι επιχειρήσεις στην Κύπρο που μπορούν να δανειοδοτηθούν.

Συνεπώς, το θέμα της βιωσιμότητας θα πρέπει να το δει κάποιος υπό το πρίσμα πρώτον των συνθηκών της αγοράς και δεύτερον, αναγνωρίζοντας την ανάγκη ότι οι πλείστες επιχειρήσεις μπορούν να τα καταφέρουν και να αποπληρώσουν σταδιακά τα δάνειά τους, εφ' όσον φυσικά τους δοθεί η ευκαιρία. Αν αντίθετα πάμε σε ακραίες αντιμετωπίσεις, τότε το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανειοδοτήσεων θα ενταθεί.

Στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τι θα μπορούσε να γίνει; Πώς θα πρέπει να χειριστεί το όλο ζήτημα η κυβέρνηση; Χρειάζεται επιτάχυνση της ταχύτητας των μεταρρυθμίσεων;

Πρώτα απ' όλα, ένα βασικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η άκρατη γραφειοκρατία, η οποία υπό τις συνθήκες που ζούμε σήμερα, ενδεχομένως να αγγίζει και τα... όρια της εγκληματικότητας.

Δεν μπορεί όταν υπάρχει μικρός μόνο αριθμός εταιρειών που θέλει να επενδύσει, αυτές οι λίγες εταιρείες να καλούνται να υπερβούν και την άκρατη γραφειοκρατία.

Δεν μπορεί επίσης να έχουμε δυνητικές επενδύσεις οι οποίες να εγκαταλείπουν την Κύπρο, γιατί συνειδητοποιούν πως πέραν της υπέρβασης που πρέπει να κάνει ένας επιχειρηματίας (κίνδυνος χώρας, τραπεζικός τομέας, κλπ.), επιπλέον έχει να αντιμετωπίσει και την άκρατη γραφειοκρατία.

Βέβαια υπάρχει μια σειρά μέτρων που πρέπει να ληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ανάγκη λειτουργίας του «one stop shop» δηλαδή ενός κέντρου ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης των επιχειρήσεων, όπως υπάρχει αντίστοιχα το γραφείο εξυπηρέτησης του πολίτη. Βεβαίως, όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα.

Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων; Τι νομίζετε πως θα πρέπει να γίνει;

Τα μοντέλα των ημικρατικών οργανισμών -όπως έχουν λειτουργήσει στις περισσότερες των περιπτώσεων- αποδείχτηκε ότι δεν ήταν τα πλέον αποδοτικά. Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση της Αρχής Λιμένων. Σήμερα προωθείται η ιδιωτικοποίηση των εμπορικών υπηρεσιών της Αρχής. Αυτό είναι προς όφελος του κράτους.
Υπάρχουν και Οργανισμοί που -για να είμαστε ειλικρινείς- ενδεχομένως να μην μπορέσουμε καν να βρούμε επενδυτές.

Άρα πρέπει να προχωρήσουμε σε ιδιωτικοποιήσεις και στην εξυγίανση αυτών των Οργανισμών, ενώ σε κάθε περίπτωση πρέπει να δούμε ορθολογικά την καταλληλότερη πολιτική για το κράτος, την οικονομία, τους πολίτες της.

Πιστεύετε πως υπάρχουν εύκολες λύσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας; Για παράδειγμα έχουν γραφεί πολλά πράγματα για τις προοπτικές του τουρισμού και των εξαγωγών.

Δεν υπάρχει τίποτε που να είναι εύκολο. Αυτό όμως που είναι αδιανόητο είναι εκεί που χρειάζονται εκ βάθρων αλλαγές, όπως στον εξαγωγικό προσανατολισμό της χώρας, να μιλάμε ακόμη για επιχορήγηση μιας έκθεσης ή μιας αποστολής στο εξωτερικό. Χρειάζεται λοιπόν σωστός σχεδιασμός, ταχύτητα, στοχευμένες ενέργειες σε στοχευμένες αγορές και προσεγγίσεις σε κλαδικό επίπεδο.

Πόσο αισιόδοξος είστε για την πορεία της πραγματικής οικονομίας της Κύπρου;

Γενικότερα είναι αισιόδοξος ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα τα καταφέρουμε. Όμως, έχει πολύ μεγάλη σημασία πόσο γρήγορα θα λειτουργήσουμε Εμείς αναγνωρίζουμε τις όλες προσπάθειες που γίνονται από την πλευρά της κυβέρνησης όσον αφορά την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, θέμα που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτό που μας λείπει, και πέρα από τις πολύ καλές σχεδιαστικές κινήσεις που γίνονται είναι η άμεση δράση. Απουσιάζει δηλαδή η άμεση εξαγγελία συγκεκριμένων κινήτρων και δράσεων που θα αιμοδοτήσουν την αγορά. Όσο πιο γρήγορα και πιο σημαντικές είναι αυτές οι δράσεις, τόσο πιο γρήγορα θα κινηθεί και η οικονομία.