G. Ravoet: «Κλειδί» η τραπεζική ένωση για τον κλάδο

Οι τράπεζες θα συνεχίσουν να ανακάμπτουν, εκτιμά ο Guido Ravoet, γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τραπεζών (European Banking Federation), σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr.

Εκφράζει τις θέσεις της ομοσπονδίας για την τραπεζική ένωση και τις ενδοευρωπαϊκές διενέξεις, τα νέα stress tests της ΕΚΤ αλλά και για τα σενάρια περί διαχωρισμού των τραπεζικών εργασιών.

Όσον αφορά την Ελλάδα, τονίζει ότι για μείωση των επιτοκίων και ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά απαιτείται σταθερή κυβέρνηση και αξιόπιστο σχέδιο ανάπτυξης, ενώ προειδοποιεί και για τους κινδύνους υπερβολών στις τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις. 

O κ. Ravoet θα βρεθεί στην Αθήνα την Τρίτη, όπου και θα μιλήσει στην εκδήλωση «Ενισχύοντας την αξιοπιστία και την κερδοφορία του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη», που διοργανώνει η OneTree Solutions στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Στην εκδήλωση έχουν προσκληθεί κορυφαίοι εκπρόσωποι του τραπεζικού, του ασφαλιστικού, του πολιτικού και του ακαδημαϊκού χώρου. 

- Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προκλήσεις για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο;

Πρώτα από όλα, η τραπεζική ένωση. Αγκαλιάσαμε το όλο εγχείρημα από τη σύλληψή του πέρυσι. Καλωσορίζουμε τη συμφωνία για την Ενιαία Εποπτική Αρχή και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα υλοποιηθεί ήδη από το επόμενο έτος.

Πλέον αναμένουμε τις συζητήσεις για τον ενιαίο μηχανισμό εκκαθαρίσεων και το σχήμα για την εγγύηση καταθέσεων, που αποτελούν τις εκκρεμότητες οι οποίες πρέπει να ξεκαθαριστούν πριν μπορέσει να λάβει χώρα η τραπεζική ενοποίηση.

Η επόμενη άμεση πρόκληση είναι η πρόταση που αναμένεται να καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο για την αναδιάρθρωση του κλάδου και τον πιθανό διαχωρισμό των τραπεζικών δραστηριοτήτων. Πιστεύουμε πολύ στο ευρωπαϊκό ενιαίο τραπεζικό μοντέλο και δεν θα θέλαμε να δούμε διαχωρισμό.

Επίσης, η σκιώδης τραπεζική είναι μια πρόκληση για εμάς, καθώς βλέπουμε επιχειρηματική δραστηριότητα να μεταφέρεται στον μη τραπεζικό χώρο, που δεν είναι επαρκώς νομοθετημένος, προκαλώντας ανασφάλεια και στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό.

Θα αναφέραμε επίσης θέματα που σχετίζονται με τη λιανική τραπεζική, όπως η πρόσφατη έκδοση για τους τραπεζικούς λογαριασμούς, που καλύπτει τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα για θέματα όπως οι προμήθειες των λογαριασμών.

Και αυτές είναι μόνο οι πιο άμεσες προκλήσεις!

Η τραπεζική ένωση προχωρά -πολύ αργά σύμφωνα με κάποιους- εν μέσω διενέξεων στους κόλπους της Ε.Ε. Ποια είναι η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τραπεζών;

Αντιμετωπίζουμε την πρωτοβουλία ως πραγματική πρόοδο προς τον τελικό στόχο μας για μια πραγματική ευρωπαϊκή αγορά χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Πιστεύουμε ότι η τραπεζική ένωση είναι η καλύτερη προσέγγιση για τη διασφάλιση πραγματικής σταθερότητας στον κλάδο, καθώς θα εξυπηρετήσει τη σύγκλιση και θα καθιερώσει τη βάση ενός πραγματικά ισότιμου «παιχνιδιού» στην Ευρώπη.

Φυσικά, πολλά μένουν να διευκρινιστούν λόγω του ότι θα καλύπτει μόνο τις χώρες της ευρωζώνης και όσους είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν, αλλά είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω ότι είναι ένα μεγάλο βήμα στη σωστή κατεύθυνση.

Ο κλάδος είναι αντιμέτωπος με νέα stress tests από την ΕΚΤ. Πόσο υγιής είναι σήμερα;

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι γενικά σε καλή κατάσταση, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες την τελευταία πενταετία και οι απειλές δεν έχουν απομακρυνθεί. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων υποχώρησε στο -1,6% πέρυσι. Πώς θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε επενδυτές με τέτοιες αποδόσεις; Παράλληλα, ο αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων έχει μειωθεί κατά 10% από το 2008. Δεν είναι εύκολες εποχές.

Όμως, παρά τη δύσκολη κατάσταση, οι τράπεζες έχουν αυξήσει τα κεφάλαιά τους κατά μέσο όρο από το 7% στο 12%, που αδιαμφισβήτητα τις έχει καταστήσει σταθερότερες.

Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν απορροφήσει τις επιπτώσεις της κρίσης χρέους. Ή τουλάχιστον υπέστησαν τις επιπτώσεις και βρίσκονται ακόμη σε διαδικασία της αντιμετώπισης. Οπότε θεωρώ ότι αυτές που έχουν καταφέρει να αντεπεξέλθουν στα χειρότερα είναι αρκετά υγιείς ώστε,στις περισσότερες περιπτώσεις να βγάλουν τα stress tests.

Το 2013, για πρώτη φορά ο τραπεζικός κλάδος ήρθε αντιμέτωπος με ένα bail in (συμμετοχή μετόχων, ομολογιούχων ή και καταθετών σε μια διάσωση). Πιστεύετε ότι θα δούμε αντίστοιχες επιλογές και στο μέλλον και πόσο βοηθά αυτό στη δημιουργία αίσθησης ασφάλειας για τους καταθέτες;

Νομίζω ότι η αίσθηση ασφάλειας θα ενισχυθεί όταν θα έχουμε έναν ενιαίο μηχανισμό εκκαθαρίσεων σε πανευρωπαϊκή βάση. Θα πρέπει να δούμε τις λεπτομέρειες για τη μορφή που θα λάβει το σύστημα, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι μόνο ένα ευρωπαϊκό σύστημα μπορεί να βοηθήσει να αποκατασταθεί ένα επίπεδο εμπιστοσύνης από τους καταθέτες.

Εσχάτως παρατηρούμε ροές επενδυτικών κεφαλαίων προς τις ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές. Πιστεύετε ότι θα συνεχιστεί αυτή η τάση;

Πράγματι, όπως σημείωσα προηγουμένως, οι τράπεζες συνεχώς αυξάνουν τα κεφάλαιά τους. Αυτό είναι ξεκάθαρα αποτέλεσμα των νέων κανονισμών, αλλά και της πρόθεσης των τραπεζών να επιδείξουν τη σταθερότητά τους, αλλά και τη δυνατότητα να είναι ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεδομένου ότι -σε επίπεδο Ε.Ε.- η οικονομία σταδιακά ανακάμπτει, περιμένω ότι οι τράπεζες θα εξακολουθήσουν να κινούνται σε αυτήν τη θετική τάση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πριν από μόλις έναν χρόνο οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών αποτιμούνταν κατά μέσο όρο περίπου στο μισό της αξίας τους (book value). Τώρα ο δείκτης έχει αυξηθεί στο 0,7 τη στιγμή που βρίσκεται πάνω από το 1 για τις τράπεζες σε άλλες περιοχές. Γι' αυτό είμαστε αισιόδοξοι ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα συνεχίσουν να ανακάμπτουν, τουλάχιστον μέχρι το επίπεδο όπου θα προσεγγίσουν την αξία του book value, υπό την προϋπόθεση ότι οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη θα συνεχιστούν, και ιδιαίτερα αν η τραπεζική ένωση καρποφορήσει.

Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει πρόβλημα στη χρηματοδότηση στις χώρες του Νότου και κυρίως στην Ελλάδα. Τα επιτόκια είναι υψηλά και τα κεφάλαια περιορισμένα. Πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα;

Αυτό το πρόβλημα είναι εν μέρει πολιτικό και εν μέρει οικονομικό. Καταδεικνύει επίσης τον βαθμό αποσύνδεσης, ή αποσύνθεσης αν προτιμάτε, των οικονομιών στην Ευρώπη. Με λίγα λόγια, σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος, ορισμένες χώρες χρειάζονται μια αξιόπιστη εθνική στρατηγική ανάπτυξης, η οποία θα περιλαμβάνει τόνωση της εγχώριας ζήτησης μέσα από τη μείωση της ανεργίας και τη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις σε βιώσιμες και μακροπρόθεσμες επιχειρήσεις. Πολιτικά, οι χώρες πρέπει να εξασφαλίσουν σταθερές κυβερνήσεις. Αυτές που βρίσκονται σε πρόγραμμα διάσωσης, όπως η Ελλάδα, καλούνται να επιτύχουν τους στόχους που θέτει η τρόικα (Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ). Οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες θα προσφέρουν στη σταθεροποίηση (οικονομικά και πολιτικά) καλύπτοντας τις ετήσιες συστάσεις της Κομισιόν.

Υπάρχει επίσης και το πρόβλημα της έλλειψης ζήτησης για πίστωση στις χώρες της νότιας Ευρώπης. Οι τράπεζες, σε γενικές γραμμές, είναι έτοιμες να προσφέρουν στις επιχειρήσεις κεφάλαια, έως το σημείο που τους το επιτρέπει η κάλυψη των απαιτήσεων των ρυθμιστικών αρχών. Αλλά πρώτα θα πρέπει να υπάρξει ανάκαμψη και από την πλευρά της ζήτησης.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανακεφαλαιοποιήθηκε πρόσφατα. Πώς αποτιμάτε την ολοκλήρωση της διαδικασίας και ποιες είναι οι επόμενες προκλήσεις.

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανακεφαλαιοποιήθηκε, όπως και ο υπόλοιπος κλάδος στην Ευρώπη. Ήταν ένα απαραίτητο μέτρο για να ενισχυθεί η σταθερότητα. Ίσως η διαδικασία να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμα καθώς υπάρχουν χώρες στις οποίες οι κυβερνήσεις καλούν για μεγαλύτερο βαθμό ανακεφαλαιοποίησης. Πρέπει κατ' αρχάς να δούμε πώς τα πάνε οι τράπεζες με αυτόν τον βαθμό ανακεφαλαιοποίησης. Πράγματι, τώρα ακούγονται φωνές, που μάλιστα αυξάνουν στην Ευρώπη, οι οποίες υποστηρίζουν ότι υπερβολική ανακεφαλαιοποίηση θα «σκοτώσει» τις τραπεζικές εργασίες. Για να το θέσω ωμά, 1 ευρώ σε κεφάλαιο είναι 1 ευρώ που δεν μπορεί να δανείσει την οικονομία.

Βιογραφικό

Ο Guido Ravoet είναι γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τραπεζών (EBF) από το 2005. H EBF είναι το μοναδικό σώμα εκπροσώπησης των τραπεζών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αντιπροσωπεύει μέσω των μελών της (οι 32 εθνικές ενώσεις τραπεζών της Ε.Ε. και της EFTA) περισσότερες από 5.000 τράπεζες, μικρές και μεγάλες. Δεκατρείς επιπλέον ενώσεις τραπεζών (από χώρες των Βαλκανίων που δεν είναι ενταγμένες στην Ε.Ε., τη Ρωσία, την Τουρκία, την Ουκρανία κ.ά.) είναι συνδεδεμένα μέλη.

Ο ίδιος προεδρεύει του European Parliamentary Financial Services Forum κι επίσης είναι γενικός γραμματέας του Euribor-EBF Foundation που εποπτεύει το επιτόκιο Euribor και ορισμένα ακόμα επιτόκια αναφοράς.

Για δέκα χρόνια ο κ. Ravoet ήταν επικεφαλής της Ένωσης Βελγικών Τραπεζών και της Febelfin (Βελγική Ένωση Χρηματοοικονομικών). Υπήρξε επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου της βελγικής αρχής ασφάλισης καταθέσεων και του ανώτατου συμβουλίου οικονομικών της χώρας.

Από το 1986 ως το 1994 διετέλεσε γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών (EACB).

Έχει περίπου 15 χρόνια τραπεζικής πείρας εργαζόμενος στην τράπεζα CERA (νυν KBCBank) ως επικεφαλής του τμήματος ερευνών και μέλος του μάνατζμεντ. Είναι μη εκτελεστικός διευθυντής σε μια σειρά εταιρειών και ενώσεων.

Έχει PhD στα νομικά και Postgraduate Degree in Business Economics.