Μπορεί να καταγράφεται φέτος σημαντική αύξηση εξαγωγών, που υπερβαίνει το 20%, ωστόσο οι επιδόσεις της χώρας μας στον τομέα αυτό συγκριτικά με άλλες παρόμοιου μεγέθους θεωρείται αποκαρδιωτική, επισημαίνει ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), κ. Βασίλης Θωμαΐδης.

Συνέντευξη στην Αθηνά Καλαϊτζόγλου

Η εξωστρέφεια σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για τις επιχειρήσεις. Πιστεύετε ότι αυτό αποτελεί τη φιλοσοφία του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων ή ενός μέρους μόνον, αυτών δηλαδή που καταφέρνουν να επιβιώνουν σε κάθε είδους κρίση;

Το σύνολο σχεδόν των επιχειρήσεων έχει την προσδοκία για εξαγωγές των προϊόντων τους, ενώ σε πάρα πολλές από αυτές υπάρχει και η φιλοσοφία περί της ανάγκης για εξωστρέφεια. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό μέρος από το σύνολο αυτό έχει την ευκαιρία να δραστηριοποιείται και εκτός Ελλάδας. Η ανασφάλεια για το άγνωστο, η έλλειψη πληροφόρησης και οι κατάλληλοι μηχανισμοί νουθεσίας και υποστήριξης βάζουν φρένο στην πορεία των επιχειρήσεων προς το παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον και τον μετασχηματισμό της φιλοσοφίας σε μεθόδους και δράσεις που θα φέρουν το ποθητό αποτέλεσμα των εξαγωγών για περισσότερους επιχειρηματίες.

Επίσης, πολλές επιχειρήσεις, ενώ έχουν την πρόθεση των εξαγωγών, αδυνατούν να αντιληφθούν τη σπουδαιότητα της ποιότητας των προϊόντων τους, της σχεδίασης, της πιστοποίησης κ.λπ. και έτσι μένουν και αυτές... εκτός νυμφώνος.

Πώς θα χαρακτηρίζατε σήμερα το επίπεδο των ελληνικών εξαγωγών; Κινούνται σε παραδοσιακές, ”ασφαλείς” αγορές ή έχουμε καταφέρει να ανοίξουμε διόδους και σε δύσκολες αγορές, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ;

Δεν υπάρχουν ”ασφαλείς” αγορές, αλλά αγορές που προσφέρουν ευκαιρίες σε συγκεκριμένους κλάδους και απειλές σε άλλους, είναι δηλαδή θέμα δυναμικό που χρήζει συνεχούς επαγρύπνησης.

Η ”ασφαλής”, π.χ., αγορά της Γερμανίας για τον κλάδο ένδυσης των δεκαετιών του ’70 και ’80 μετατράπηκε σε ”αφιλόξενο” πεδίο μετά την ανάπτυξη της Πολωνίας και της Τουρκίας στον συγκεκριμένο κλάδο, που και αυτές σήμερα αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω της εισόδου της Κίνας.

Αυτές οι ανάγκες, λοιπόν, οδήγησαν τους επιχειρηματίες ”παντός καιρού” να ελίσσονται και να ανοίγουν δρόμους εκεί που εύρισκαν τις ευκαιρίες, ακόμα και σε δύσκολες αγορές όπως αυτές των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Καταφέραμε λοιπόν σήμερα να έχουμε ένα ικανοποιητικό επίπεδο εξαγωγών, κρινόμενο πάντα με τα εφόδια που είχε και έχει ο Έλληνας επιχειρηματίας.

Βλέπουμε μάλιστα σημαντική αύξηση που ξεπερνάει το 20% για φέτος, ωστόσο είναι αποκαρδιωτικό να κάνει κανείς συγκρίσεις με άλλες χώρες του μεγέθους μας.

Αν κωδικοποιούσατε τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα που εμφανίζουν σήμερα οι ελληνικές εξαγωγές, ποια θα λέγατε ότι είναι; Αντίστοιχα, ποια είναι τα τρία συγκριτικά μας πλεονεκτήματα;

Δεν μπορούμε να περιμένουμε σημαντικά αποτελέσματα στο εξωτερικό της χώρας όταν στο εσωτερικό έχουν ακόμα να λυθούν πολλά προβλήματα που ταλανίζουν τη λειτουργία της επιχείρησης, όπως οι ελλιπείς υποδομές και η χαμηλή εξειδίκευση των στελεχών.

Και μπορεί να παρατηρούμε όντως προσπάθειες και δράσεις προς τον σωστό δρόμο, ωστόσο η αίσθηση που μένει είναι ότι δεν υπάρχει ο κεντρικός σχεδιασμός που θα μεγιστοποιεί τα αποτελέσματα. Υπάρχουν στεγανά τόσο μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων όσο και των οργανισμών και υπηρεσιών, αλλά και μεταξύ των επιμελητηρίων.

Τέλος, για να υπάρξει αξιοποίηση της μεγάλης δεξαμενής των επιχειρήσεων που θέλουν αλλά δεν τολμούν, πρέπει να γίνει μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης για τα τρέχοντα προγράμματα και δράσεις αλλά και να καλλιεργηθεί η φιλοσοφία της εξωστρέφειας.

Τα πλεονεκτήματά μας μπορούν να είναι κατά περίπτωση πολλά, όμως πιστεύω ότι η δυναμική θα έρθει από τους ανεκμετάλλευτους έως τώρα πόρους, το ευέλικτο σχήμα πολλών ελληνικών επιχειρήσεων και την αυξανόμενη τάση για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων και των φορέων τους.

Για πάρα πολλά χρόνια το κύριο αίτημα του ΣΕΒΕ ήταν η κατάρτιση εθνικής στρατηγικής εξαγωγών. Παραμένει επίκαιρο αυτό το αίτημα και στις μέρες μας;

Όσο περνάει ο καιρός το αίτημα εκφράζει μια εθνική ανάγκη που έρχεται όλο και περισσότερο στην κεντρική σκηνή. Βλέπουμε σήμερα να γίνεται προσπάθεια για τη συγκρότηση μιας εθνικής στρατηγικής και διαμέσου του Συμβουλίου Εξαγωγών, σημαντική επίσης προσπάθεια γίνεται και από τον ΟΠΕ.

Δυστυχώς, ακόμα περιμένουμε να δούμε ένα ώριμο θεσμικό πλαίσιο που θα χαράζει την εθνική στρατηγική και με την ενεργό συμμετοχή των κατ’ εξοχήν πρωταγωνιστών, δηλαδή των φορέων των παραγωγικών και εξαγωγικών επιχειρήσεων.

Η μαγική λέξη για το επιχειρείν σήμερα φαίνεται να είναι η στρατηγική συνεργασία. Ισχύει το ίδιο και για τους κλαδικούς φορείς;

Οι κλαδικοί φορείς δεν είναι τίποτα παραπάνω από συσπείρωση επιχειρήσεων που στην επιχειρηματική τους δράση όλο και πιο πολύ αποκτούν την εμπειρία της στρατηγικής συνεργασίας. Πιστεύω ότι η ιδέα βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης.

Η νέα διοίκηση του ΣΕΒΕ έδωσε το έμπρακτο στίγμα αυτής της γραμμής με τη σύγκληση κοινών συσκέψεων με το ΣΒΒΕ, το ΕΒΕΘ και τη ΔΕΘ για τη διάγνωση κοινών στρατηγικών δράσεων. Σχεδιάζουμε να προχωρήσουμε μέχρι το τέλος του έτους όχι μόνο σε συσκέψεις και με άλλους φορείς, αλλά και στη διοργάνωση κοινών δράσεων, όπως αυτή που ήδη προγραμματίσαμε με τον ΣΒΒΕ για τη λειτουργία ειδικού εξαγωγικού (international) ΜΒΑ.

Υπάρχουν κρατικοί φορείς, όπως ο ΟΠΕ και η ΔΕΘ, που ασχολούνται με τη διοργάνωση εκθέσεων στο εξωτερικό για την προώθηση και προβολή των ελληνικών προϊόντων. Πώς κρίνετε τις ενέργειες αυτές, είναι επαρκής η προβολή του ”made in Greece” στο εξωτερικό;

Πιστεύω ότι το σήμερα είναι πολύ καλύτερο από το χτες, όμως το αύριο χρειάζεται πολύ περισσότερα. Εθνικός διοργανωτής εκθέσεων στο εξωτερικό δεν μπορεί να είναι ούτε μόνο ο ΟΠΕ ούτε μόνο η ΔΕΘ, στους οποίους βέβαια αναγνωρίζω το έργο που κάνουν, αλλά τα στεγανά και η αποκλειστικότητα στις δράσεις και ο αποκλεισμός των κλαδικών φορέων κάνει μόνο κακό.

Πιστεύω και εργάζομαι μαζί με το συμβούλιό μου στην προώθηση της θέσης για συνεργασία με αυτούς τους δύο φορείς, σε ένα μοντέλο όμως που ο σχεδιασμός των επιχειρηματικών φορέων ούτε να ασφυκτιά ούτε να εξοστρακίζεται, αλλά ούτε και να εμφανίζεται ως επαίτης για την εξασφάλιση πόρων για τη διοργάνωση εκθέσεων και δράσεων που ο κάθε φορέας κρίνει αναγκαία για τα μέλη του. Αυτό μάλιστα αποφασίσαμε με τη ΔΕΘ στην κοινή σύσκεψη, τη μελέτη δηλαδή και συντονισμό εκθέσεων στο εξωτερικό από το ΣΕΒΕ για συγκεκριμένους κλάδους και την αξιοποίηση έτσι της τεχνογνωσίας της ΔΕΘ για τη σωστή οργάνωση.

Έχω λόγους μάλιστα να πιστεύω ότι και με τον ΟΠΕ θα έχουμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε και να συμμετέχουμε σε παρόμοιες δράσεις που θα μεγιστοποιήσουν την προσφορά μας στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής εξωστρέφειας.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 438 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ” (11-15/8/2006)