Κουμπαράδες εναντίον ράλι!

Το μεγαλύτερο εμπόδιο στον δρόμο του χρηματιστηριακού ράλι είναι ίσως και το πιο ασυνήθιστο. Μερικοί ίσως χαμογελάσουν, όμως η κατάσταση δεν είναι για γέλια.

Δημοσιεύθηκε: 29 Ιουλίου 2009 - 07:59

Dr Money

Η αποταμίευση θεωρείται και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει μια οικονομία να χρηματοδοτήσει απρόσκοπτα τις επενδύσεις, να ενισχύσει το παραγωγικό δυναμικό της και να τονώσει τον ρυθμό ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.

Όμως, μια σημαντική αύξηση της αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα σε περιόδους οικονομικής καχεξίας μπορεί να αποδειχτεί μοιραία και να βάλει την οικονομία σε περιπέτειες.

Αυτό ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί σήμερα αν τα νοικοκυριά στις χώρες της ευρωζώνης, στη Βρετανία, στις ΗΠΑ κι αλλού εξακολουθούσαν να αυξάνουν το ποσοστό της αποταμίευσης με αποτέλεσμα να πιέζεται η καταναλωτική δαπάνη.

Σημειώνεται ότι η κατανάλωση ξεπερνά το 70% του ΑΕΠ των 15 χωρών του πυρήνα της ευρωζώνης με εξαίρεση το Λουξεμβούργο και την Ιρλανδία που ήταν πιο κάτω, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2007.

Στην Ελλάδα ξεπερνά αισίως το 80% του ΑΕΠ.

Επομένως, οι πιθανότητες ανάκαμψης μειώνονται όσο η αποταμίευση συνεχίζει να ανηφορίζει καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις εξακολουθούν τη διαδικασία απομόχλευσης (μείωσης των δανειακών υποχρεώσεων).

Ως εκ τούτου, ο τζίρος των επιχειρήσεων και γενικότερα η κερδοφορία τους κινδυνεύουν να μείνουν όμηροι ενός οικονομικού τέλματος που οι χρηματιστηριακές αγορές θα σπεύσουν να προεξοφλήσουν, βάζοντας ταφόπλακα στο σημερινό ράλι.

Παραδοσιακά, τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά αποταμιεύουν αναλογικά περισσότερα σε σχέση με τα αμερικανικά, ενώ το ποσοστό της αποταμίευσης έχει πάρει την ανηφόρα σε όλες τις προαναφερθείσες χώρες μετά το 2007.

Το ποσοστό αποταμίευσης στην ευρωζώνη πλησιάζει το 16% έναντι 14% περίπου πριν από δύο περίπου χρόνια και στις ΗΠΑ έχει σκαρφαλώσει κοντά στο 7% από σχεδόν μηδενικό το 2005 και χαμηλότερο του 1% το 2007.

Αν μάλιστα το αμερικανικό ποσοστό αποταμίευσης αναπροσαρμοστεί για να μπορεί να συγκριθεί με το αντίστοιχο στην ευρωζώνη, τότε πλησιάζει το 12% του διαθέσιμου εισοδήματος, σύμφωνα με τη Eurostat.

Σε κάποιον βαθμό, η αύξηση της αποταμίευσης οφείλεται σε προσωρινούς παράγοντες όπως το κλίμα ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης που επικράτησε μετά την κατάρρευση της Lehman.

Όμως σε μεγάλο βαθμό η αύξηση της αποταμίευσης αντικατοπτρίζει την ανασφάλεια που προκαλεί η άνοδος της ανεργίας, την πτώση των τιμών των ακινήτων και των μετοχών που συρρικνώνουν τον πλούτο των νοικοκυριών και ασφαλώς την επιθυμία για μείωση των χρεών.

Με δεδομένο ότι οι επιπτώσεις από το σοκ της Lehman υποχωρούν, οι μετοχές έχουν κάνει ράλι και οι τιμές των ακινήτων στις ΗΠΑ κι αλλού δείχνουν κάποια αμυδρά σημάδια σταθεροποίησης, δημιουργούνται οι συνθήκες για σταθεροποίηση του ποσοστού της αποταμίευσης.

Όμως, η άνοδος της ανεργίας και η ανασφάλεια ευνοούν τη μεγαλύτερη αύξηση της αποταμίευσης ως ποσοστού του διαθέσιμου εισοδήματος.

Είναι λοιπόν πιθανό το ποσοστό να συνεχίσει να αυξάνεται βραχυπρόθεσμα, π.χ. πάνω από το 16% στην ευρωζώνη, πριν οι άλλοι παράγοντες που προαναφέρθηκαν αποκτήσουν μεγαλύτερη βαρύτητα, σταθεροποιώντας σε πρώτη φάση, ώστε να αρχίσει να μειώνεται το δ΄ τρίμηνο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αποταμιευτική συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το αν η μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά θα έχει συνέχεια.

Υπό αυτή την έννοια, το μεγαλύτερο ίσως εμπόδιο στον δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης, της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και του χρηματιστηριακού ράλι είναι η αποταμίευση και οι κουμπαράδες.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.