Η παγίδα της ρευστότητας και η Fed

Η ιστορία διδάσκει ότι δεν είναι σοφό να πηγαίνει κανείς κόντρα στη Fed. Η τελευταία μείωσε εκ νέου χθες το βασικό της επιτόκιο, ενισχύοντας την πεποίθηση των αισιόδοξων ότι έχουμε δει τα χειρότερα. Ομως, οι αρκούδες ίσως δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη.

Δημοσιεύθηκε: 19 Μαρτίου 2008 - 00:02

Dr Money

Η Fed μείωσε για μια ακόμη φορά τον στόχο για το βασικό της επιτόκιο (Fed Funds Rate) στο 2,25% από 3%, δηλαδή λιγότερο από την μια ποσοστιαία μονάδα που πολλοί περίμεναν στη Γουόλ Στρίτ, δίνοντας λόγο στους ταύρους να αισιοδοξούν ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας.

Πρόκειται για ένα ακόμη βήμα στη προσπάθεια που κάνει η Fed να τονώσει την ρευστότητα και να αποτρέψει την εκδήλωση μιας χειρότερης μορφής ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας από εκείνη που πολλοί φοβούνται
.
Όμως, το βασικό χαρακτηριστικό της χειρότερης κρίσης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, όπως την θεωρεί ο Γκρήνσπαν, δεν είναι η έλλειψη ρευστότητας αλλά η κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ των συναλλασσομένων.

Ο Μπεν Μπερνάνκι πιστεύει προφανώς ότι η μείωση των επιτοκίων θα έχει θετική επίπτωση στις αγορές και στην αμερικανική οικονομία και θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Μπορεί να έχει δίκιο. Μπορεί όμως και όχι.

Υπο φυσιολογικές συνθήκες, η μείωση των ονομαστικών επιτοκίων δίνει ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα καθώς τα νοικοκυριά έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να καταναλώσουν και οι επιχειρήσεις να επενδύσουν.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.

Αν η οικονομία δεν πάει καλά και οι παράγοντες του οικονομικού συστήματος, π.χ. τα νοικοκυριά και οι εταιρείες, αισθάνονται ότι οι αποδόσεις διαφόρων επενδύσεων, π.χ. μετοχές, ομόλογα, ακίνητα, είναι πολύ μικρές για το ρίσκο που εμπεριέχουν κάνουν κάτι άλλο πιο οδυνηρό για την οικονομία και όλους.

Προτιμούν να διακρατήσουν πολύ μεγαλύτερη ρευστότητα απ’ ότι συνήθως και αποφεύγουν να την δανείσουν σε τρίτους.

Είναι αναμφισβήτητα μια ακραία κατάσταση, γνωστή ως liquidity trap (παγίδα ρευστότητας), που έγινε ευρύτερα γνωστή παγκοσμίως από την ιαπωνική εμπειρία της δεκαετίας του 1990.

Η κατάρρευση της ιαπωνικής αγοράς ακινήτων μετά το σπάσιμο της φούσκας στα τέλη της δεκαετίας του 1980 οδήγησε την ιαπωνική οικονομία σε ύφεση. Με αρκετή καθυστέρηση, η κεντρική τράπεζα της χώρας άρχισε να μειώνει το βασικό της επιτόκιο, οδηγώντας το σε κάποιο χρονικό σημείο κοντά στο μηδέν.

Παρ’ όλα αυτά τα νοικοκυριά και οι υπόλοιποι παίκτες δεν ανταποκρίθηκαν με αποτέλεσμα η ιαπωνική οικονομία να μπεί σε παρατεταμένη περίοδο ύφεσης. Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική των διαδοχικών ιαπωνικών κυβερνήσεων δεν μπόρεσε να την βγάλει απ’ αυτή αλλά αύξησε τα κρατικά ελλείμματα και οδήγησε σε αύξηση του Δημοσίου χρέους.

Υπάρχουν αναμφισβήτητα διαφορές αλλά και ομοιότητες μεταξύ της Ιαπωνίας της δεκαετίας του 1990 και της σημερινής κατάστασης στις ΗΠΑ που ο Μπεν Μπερνάνκι και οι συν αυτόν στη Fed γνωρίζουν πολύ καλά.

Είναι λοιπόν σίγουρο οτι θα κάνουν οτι μπορούν για να μην πέσουν στην ίδια παγίδα.

Αν όμως οι μειώσεις επιτοκίων της Fed δεν βοηθήσουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές, όπως ποντάρουν, η παγίδα της ρευστότητας μπορεί να κάνει την εμφάνισή της προς τέρψη των απαισιόδοξων και των σορτάκηδων.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.