Η αρχή ενός νέου σούπερ κύκλου για τον χρυσό;

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) στον χρυσό γιορτάζουν 50 χρόνια αγοραπωλησιών (trading) με πάνω από 25 νέα ρεκόρ μέχρι στιγμής φέτος.

Τον περασμένο Οκτώβριο, η τιμή του κίτρινου μετάλλου βρισκόταν κοντά στα 1.800 δολάρια η ουγκιά. Από τότε έχει ακολουθήσει μια έντονα ανοδική πορεία, καταγράφοντας κέρδη άνω του 40% και καταρρίπτοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Δείγμα της δύναμης του χρυσού είναι η διαπραγμάτευσή του πάνω από τις 2.500 δολάρια η ουγκιά το τελευταίο διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι μια μπάρα χρυσού 400 ουγκιών ή 12,4 κιλών αξίζει πλέον πάνω από 1 εκατ. δολάρια. 

Μερικοί θεωρούν ότι αυτό αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη αρχή στην αγορά χρυσού. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν το δολάριο αποσυνδέθηκε από τον κανόνα του χρυσού, το κίτρινο μέταλλο άλλαζε χέρια στην τιμή των 100 δολαρίων η ουγκιά.

Με τον πληθωρισμό να θεριεύει, η τιμή του χρυσού έφθασε τα 820 δολάρια στα τέλη του 1980. (Ακόμη θυμάμαι το αφεντικό μου στη Wall Street να λέει ότι αγόρασε το πρώτο του σπίτι λόγω του ράλι της τιμής του χρυσού εκείνη την εποχή). Όμως, η πορεία του ήταν πτωτική από εκεί και πέρα και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 κυμαινόταν μεταξύ 300 και 400 δολαρίων η ουγκιά.

Η τιμή ξεκίνησε την ανοδική πορεία εκ νέου μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 2008, όταν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες μείωσαν τα επιτόκια και άρχισαν να τροφοδοτούν με ρευστότητα το σύστημα μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Προς το τέλος του 2011, όταν η Ελλάδα και η ευρωζώνη βίωνε την κρίση χρέους, η τιμή του διαπέρασε τα 1.800 δολάρια η ουγκιά. 

Πολλοί παρατηρούν ότι η τιμή του χρυσού μετά το 2008 ακολουθούσε τις αποδόσεις των ομολόγων με ρήτρα πληθωρισμού (TIPS). Με άλλα λόγια, η τιμή αντανακλούσε τις προσδοκίες της αγοράς για τον πληθωρισμό. Όμως, το τωρινό ράλι δεν φαίνεται να συνδέεται με τις εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό. 

Η τιμή του χρυσού ανέβαινε όταν ο πληθωρισμός ήταν ανοδικός αλλά συνέχισε να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο παρά την πτώση του πληθωρισμού και τις κινήσεις χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες. Επομένως, είναι λογικό να σκεφθεί κάποιος ότι κάτι άλλο βρίσκεται πίσω από το ράλι.

Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν σημαντικό ρόλο να έχουν παίξει οι αγορές των κεντρικών τραπεζών όπως της Κίνας, της Ινδίας και της Τουρκίας. Είχε προηγηθεί η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας με δύο γύρους αγορών, ξεκινώντας το 1ο τρίμηνο του 2008 και συνεχίζοντας τα χρόνια μετά το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας με κατά μέσο όρο κάπου 210 τόνους τον χρόνο.

Η επιβολή κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας από τη Δύση μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και η αίσθηση ότι το δολάριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όπλο στην άσκηση της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής ώθησε κι άλλες κεντρικές τράπεζες να κάνουν το ίδιο. Εκτιμάται ότι τα αποθέματα χρυσού της Ρωσίας αξίζουν πάνω από 180 δισ. δολάρια σήμερα έναντι κάπου 135 δισ. το 2020.   

Σύμφωνα λοιπόν μ’ αυτή την άποψη, η τιμή του χρυσού θα συνεχίσει να ανεβαίνει όσο οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν. Σύμφωνα με τους ίδιους, η τιμή δεν παίζει ρόλο στην απόφασή τους παρά μόνο η επιθυμία τους να αγοράσουν όσο χρυσό χρειάζονται για τα συναλλαγματικά αποθέματά τους. Με δεδομένο ότι απέχουν πολύ ακόμη από τα επίπεδα ασφαλείας, η εκτίμηση είναι πως θα είναι αγοραστές χρυσού.

Με τα επιτόκια του δολαρίου, ευρώ κ.λπ. να μειώνονται και το δολάριο να υποχωρεί, οι συνθήκες για περαιτέρω άνοδο του χρυσού υπάρχουν παρά το ράλι. Αν και τα στοιχήματα υπέρ του χρυσού έχουν αυξηθεί τελευταία, οι ειδήμονες παρατηρούν ότι είναι χαμηλότερα από τα πονταρίσματα-ρεκόρ του παρελθόντος.

Επιπλέον, οι εισροές από επενδυτές  λιανικής στα Αμοιβαία Κεφάλαια (ETFs) που επενδύουν στον χρυσό δεν έχουν επηρεασθεί στη Δύση. Αντίθετα, οι αγορές χρυσών κοσμημάτων κ.λπ. στην Ασία και ειδικότερα στην Κίνα εμφανίζουν κάμψη.

Πού οδηγούν όλα αυτά; Σύμφωνα με τη UBS και άλλους οίκους, σε υψηλότερα επίπεδα τιμών για τον χρυσό βραχυπρόθεσμα. Όμως, δεν θεωρούν πιθανό η ανοδική τάση να συνεχισθεί μεσοπρόθεσμα, όπως πιστεύουν οι οπαδοί του σεναρίου για νέο ιστορικό ανοδικό κύκλο για τον χρυσό.