Μείωση του Δημόσιου Χρέους με τη βούλα το 2023

Το άρθρο της στήλης στις 5 Ιανουαρίου 2024 είχε τίτλο «Προς μείωση του ονομαστικού δημόσιου χρέους το 2023 για πρώτη φορά μετά το 2012». 

Από προχθές το βράδυ είμαστε σε θέση να το επιβεβαιώσουμε. Κι αυτό γιατί στην ιστοσελίδα του Οργανισμού Διαχείρισης  Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) έχει αναρτηθεί το Δελτίου Χρέους στο οποίο -για πρώτη φορά απ' όσο μπορούμε να θυμηθούμε- δίνονται αναλυτικά στοιχεία για το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης στο τέλος του 2023.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης περιλαμβάνει το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης (υπουργεία κ.λπ.) και το χρέος των 1.700 περίπου φορέων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Αυτό είναι το μέτρο με το οποίο αξιολογούνται όλες οι χώρες από την Κομισιόν, τους άλλους διεθνείς οργανισμούς και ασφαλώς την επενδυτική κοινότητα.

Σύμφωνα λοιπόν με το Δελτίου Χρέους Ν. 112, το ονομαστικό χρέος (gross debt) της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθε σε 356,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023, με βάση τις εκτιμήσεις του ΟΔΔΗΧ. To αντίστοιχο  νούμερο ήταν 357 δισ. περίπου το 2022, οπότε μιλάμε για οριακή μείωση. Κάποιος εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί αν είναι τόσο σημαντική μια μείωση της τάξης των ολίγων εκατοντάδων εκατ. ευρώ, όταν το στοκ του χρέους παραμένει πολύ υψηλό.

Κατά την ταπεινή μας άποψη, η απάντηση πρέπει να είναι καταφατική. Όχι μόνο γιατί συμβαίνει για πρώτη φορά από το 2012 και την αναδιάρθρωση του χρέους (PSI) και έχει συμβολικό χαρακτήρα, αλλά γιατί συνοδεύεται από μεγαλύτερη μείωση του καθαρού χρέους της Γενικής Κυβέρνησης (net debt). Το τελευταίο προκύπτει όταν αφαιρέσουμε τα συνολικά ταμειακά διαθέσιμα από το ονομαστικό χρέος.

Σύμφωνα λοιπόν με τον ΟΔΔΗΧ, το καθαρό χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθε σε 323 δισ. ευρώ το 2023, μετά την αφαίρεση των συνολικών ταμειακών διαθεσίμων ύψους 33,6 δισ. ευρώ από το ονομαστικό χρέος των 356,6 δισ. ευρώ. Για λόγους σύγκρισης, το ονομαστικό χρέος ήταν 357 δισ. ευρώ και τα συνολικά ταμειακά διαθέσιμα 31,6 δισ. ευρώ, οπότε το καθαρό χρέος είχε διαμορφωθεί στα 325,4 δισ. ευρώ περίπου στο τέλος του 2022. Επομένως, μιλάμε για μια μείωση άνω των 2 δισ. ευρώ.

Δύο ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία από το Δελτίο Χρέους είναι αφενός το πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους στο 1,34%  και αφετέρου η μεγάλη μεσοσταθμική διάρκεια του ελληνικού χρέους στα 19 χρόνια περίπου. Είναι δύο ποιοτικά στοιχεία που έπαιξαν ρόλο στην απόδοση της επενδυτικής βαθμίδας από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης πλην της Moody’s.  

Προφανώς, η Ελλάδα παραμένει μια υπερχρεωμένη χώρα με αρκετά δομικά προβλήματα, όπως το δημογραφικό και η χαμηλή παραγωγικότητα. Θα ήταν όμως άδικο να παραβλέπαμε την πρόοδο που έχει γίνει στο μέτωπο του δημόσιου χρέους τόσο μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας όσο και της διαχείρισης του χρέους. Θα μπορούσε, μάλιστα, η μείωση σε ποσά να είναι ακόμη μεγαλύτερη, αν δεν υπήρχε η πολιτική των επιδομάτων και των επιδοτήσεων επί δικαίων και αδίκων.