Το πετρέλαιο, ο χρυσός και ο σκύλος που δεν γάβγισε

Η είδηση ότι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία ένωσαν τις δυνάμεις τους για να μειώσουν την παραγωγή του μαύρου χρυσού για να δοθεί ώθηση στην τιμή του -γνωστή ως «το σύμφωνο του ατσαλιού» (Pact of Steel)- είχε προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Μετά από αυτό ήλθε η εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ και οι ανησυχίες για επέκταση του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή. Όπως όμως αποδείχθηκε με άλλα γεωπολιτικά γεγονότα στο παρελθόν, π.χ. Ουκρανία, η επίπτωσή τους στις αγορές ήταν βραχυπρόθεσμη. Βασικά, ήταν σαν να μη συνέβησαν (non-events) για τις αγορές.  

Το μάθημα είναι, σύμφωνα με τον Μπρεντ Ντόνολι της Spectra Markets, ότι τα πονταρίσματα στην έκβαση ενός γεωπολιτικού σοκ σπανίως αποδίδουν χρήσιμα macro trades. Εξαίρεση, φυσικά, αποτελεί ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973 και το εμπάργκο πετρελαίου που επέβαλε τότε ο ΟΠΕΚ. 

Για μη πετρελαιοπαραγωγικές χώρες όπως η Ελλάδα, η πτώση της τιμής του πετρελαίου που εισάγουν είναι πολύ καλό νέο, γιατί συμπαρασύρει και τα παράγωγά του όπως τη βενζίνη. Κάπου 1,7 ευρώ το λίτρο έχει πάει. Καθόλου άσχημα δηλαδή για τον πληθωρισμό που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις τιμές της ενέργειας και την τσέπη μας.

Από την κατάρρευση του συστήματος των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών το 1971, γνωστό ως Μπρέτον Γουντς, έως τις μέρες μας, είναι γνωστό ότι οι μεγάλοι πετρελαιοπαραγωγοί προσπαθούν να διατηρήσουν την αγοραστική τους δύναμη των εσόδων που λαμβάνουν σε χρυσό. Δεν είναι τυχαίο, λένε οι πιο παλιοί, ότι το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 μπήκε σε μια περίοδο που η τιμή του πετρελαίου σε όρους χρυσού είχε μειωθεί σημαντικά. Με άλλα λόγια, μια ουγκιά χρυσού αγόραζε πολλά βαρέλια πετρέλαιο. Ρίξαμε μια ματιά στο σχετικό σχεδιάγραμμα και διαπιστώσαμε ότι τότε ο λόγος χρυσού προς πετρέλαιο είχε πάει κοντά στο 34.            

Την προηγούμενη εβδομάδα, οι αγορές ενθουσιάστηκαν από τη στάση της Fed και του προέδρου της Τζερόμ Πάουελ στο θέμα των αμερικανικών επιτοκίων. Οι αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων μειώθηκαν, το δολάριο βυθίστηκε και οι μετοχές έκαναν ράλι, δίνοντας ώθηση στον χρυσό που υπερέβη εύκολα την αντίσταση των 2.000 δολαρίων η ουγκιά. 

Το πολύτιμο μέταλλο αγνόησε την τάση να διολισθαίνει όταν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό χαμηλώνουν και προτίμησε το στρατόπεδο εκείνων που προσδοκούν χαμηλότερα επιτόκια. Θυμίζουμε ότι ο χρυσός δεν πληρώνει τοκομερίδιο όπως τα ομόλογα και επομένως η υποχώρηση των αποδόσεων των τελευταίων το καθιστά πιο ελκυστικό.

Με την τιμή του αργού στα 71 δολάρια το βαρέλι πάνω-κάτω και του χρυσού στα 2.025 δολάρια η ουγκιά, το πετρέλαιο εμφανίζεται αδύνατο αλλά όχι ακόμη τόσο φθηνό. Αν όμως, η τιμή του πετρελαίου εκφρασμένη σε χρυσό συνεχίσει να υποχωρεί, αυτό θα πρέπει να εκληφθεί ως προειδοποίηση για την παγκόσμια οικονομία και το σενάριο της ομαλής προσγείωσης.