Από την Αργεντινή στο Κόσοβο: Είναι το δολάριο ή το ευρώ η λύση;

Είναι πάντοτε ενδιαφέρον να μιλάς με ανθρώπους επί του πεδίου, όπως λένε. 

Είχαμε χθες την ευκαιρία να μιλήσουμε με γνωστό μας επιχειρηματία-βιομήχανο στην Αργεντινή. Αν και δεν ανήκει στους περονιστές, αυτή τη φορά ψήφισε τον εκπρόσωπό τους, τον υπουργό Οικονομικών Σέρτζιο Μάσα, όπως άφησε να εννοηθεί.

Ο λόγος; Ανησυχούσε περισσότερο για τις θέσεις του εκλεγέντος αναρχοφιλελεύθερου προέδρου Χαβιέρ Μιλέι σε θέματα οικονομίας και ιδιαίτερα για τις συνέπειες της δολαριοποίησης, δηλ. την αντικατάσταση του αργεντίνικου νομίσματος πέσο από το αμερικανικό δολάριο.

Εκ πρώτης όψεως, ακούγεται παράδοξο πως ένας βιομήχανος ψηφίζει τους περονιστές. Από την άλλη πλευρά, είναι φυσιολογικό, από τη στιγμή που ο Μιλέι ήταν ο αντι-συστημικός υποψήφιος, ο οποίος έβαλε εναντίον των ελίτ. Με τον πληθωρισμό στο 140%, 2 στους 5 στα όρια της φτώχειας και την οικονομία σε βάλτο με διαδοχικές κυβερνήσεις, ήταν επόμενο, σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων να θέλει να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό.    

Ο βασικός λόγος που ανησυχούσε ο επιχειρηματίας ήταν τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας που θα δημιουργούσε η δολαριοποίηση στην αργεντίνικη βιομηχανία, μέρος της οποίας τουλάχιστον βασίζεται στην υποτίμηση του πέσο για εξαγωγές. O ίδιος είχε στο νου του τι συνέβη στο παρελθόν. 

Το μετατρέψιμο πέσο είχε σταθερή ισοτιμία 1 προς 1 με το δολάριο από το 1992 που εισήχθη μέχρι το 2000. Ο πληθωρισμός μειώθηκε αλλά  η βιομηχανία υπέφερε. Συσσωρεύθηκαν προβλήματα, ήρθε η Μεγάλη Υφεση του 1998-2002, τα οποία οδήγησαν τελικά στην υποτίμηση του πέσο, με αποτέλεσμα 1 δολάριο να ανταλλάσσεται με 4 ευρώ. 

Από την άλλη πλευρά, οι οπαδοί της δολαριοποίησης, όπως στο Cato Institute, έχουν άλλη άποψη. Υποστηρίζουν ότι άλλες, μικρές χώρες της Λατ. Αμερικής όπως ο Παναμάς, ο Ισημερινός και το Ελ Σαλβαδόρ, κατάφεραν να  τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, να έχουν χαμηλότερα επιτόκια χορηγήσεων και δάνεια με μεγαλύτερες λήξεις σε φερέγγυους ιδιώτες. Επιπλέον, η δολαριοποίηση δυσκόλεψε την έφεση των κυβερνήσεών τους για μεγάλες κρατικές δαπάνες.

Φυσικά, η δολαριοποίηση δεν είναι πανάκεια. Δεν πρόκειται από μόνη της να φέρει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και δημοσιονομική πειθαρχία. Το ίδιο ισχύει για χώρες στην Ευρώπη όπως το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο που έχουν υιοθετήσει το ευρώ, αν και δεν είναι μέλη της ευρωζώνης.

Για να επανέλθουμε όμως στην Αργεντινή, είναι άλλο πράγμα να υπόσχεσαι κάτι προεκλογικά και άλλο να το πραγματοποιείς. Η Αργεντινή δεν έχει π.χ. αρκετά δολάρια για να προχωρήσει σε αλλαγή νομίσματος άμεσα, λένε στο Μπουένος Αύρες.

Θα μπορούσε επίσης να προσδέσει ένα νέο πέσο στο δολάριο κατά τα πρότυπα της δεκαετίας του 1990. Ενα  εγχείρημα που δεν είχε καλό τέλος.          

Επίσης, το κόμμα του νέου προέδρου δεν έχει την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία. Θα χρειασθεί να συμμαχήσει με άλλα κόμματα για να περάσει κρίσιμα νομοσχέδια. Δεν ελέγχει επίσης ούτε έναν κυβερνήτη στην ομοσπονδιακή Αργεντινή.

Ακόμη χειρότερο είναι κάτι άλλο. Οι Αργεντίνοι δεν φημίζονται για την υπομονή τους. Αν λοιπόν εφαρμοσθούν μέτρα μείωσης των κρατικών δαπανών,  π.χ. η κατάργηση των επιδοτήσεων στα εισιτήρια κ.λπ., είναι πιθανό να ξεσηκωθούν σύντομα.

Οι Αργεντίνοι, όντως απελπισμένοι από το πολιτικό προσωπικό και την ελίτ της χώρας τους, επέλεξαν για πρόεδρο έναν αντισυστημικό υποψήφιο για αλλαγή. Ολοι όμως οι τρίτοι παρατηρητές φαίνεται να συμφωνούν ότι οι Αργεντινή πήρε μεγάλο ρίσκο, για το οποίο, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, θα πονέσει. Η δολαριοποίηση δεν είναι για κάθε οικονομική νόσο.