Μήπως δεν τελειώσαμε ακόμη με τον πληθωρισμό;

Κατ’ αρχάς τα δεδομένα. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 3,4% τον Ιούλιο σε ετήσια βάση στην Ελλάδα από 2,8% τον Ιούνιο, βάζοντας τέρμα στη συνεχή πτώση που καταγράφεται από τον Οκτώβριο του 2022 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat. Ο εθνικός πληθωρισμός είναι παραδοσιακά χαμηλότερος από τον εναρμονισμένο. O ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός στην ευρωζώνη υποχώρησε σε 5,3% τον Ιούλιο από 5,5% τον Ιούνιο με τον δομικό πληθωρισμό στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται οι τιμές των τροφίμων και των φρέσκων λαχανικών να παραμένει στάσιμος στο 5,5%. Ακόμη, ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε στο 3% τον Ιούνιο στις ΗΠΑ-το χαμηλότερο επίπεδο των δυο τελευταίων ετών-ενώ ο δομικός υποχώρησε στο 4,83%.  Η Βρετανία αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα.

Αν η υποχώρηση οφείλεται στην αυστηρή νομισματική πολιτική με τις πολλές διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων της Fed και της ΕΚΤ ή στην αποκατάσταση των ανισορροπιών  που εμφανίσθηκαν στη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα κατά την διάρκεια της πανδημίας με την αύξηση της προσφοράς και τον πόλεμο στην Ουκρανία ή σε όλους τους ανωτέρω λόγους είναι αντικείμενο συζήτησης.

Την δεκαετία του 1970 χρειάσθηκε σχεδόν μια δεκαετία αυστηρής νομισματικής πολιτικής πριν ο πληθωρισμός τεθεί υπό έλεγχο. Αν ο πληθωρισμός πέσει στο 2% αυτή την φορά τόσο γρήγορα θα πρόκειται για ασυνήθιστο γεγονός με βάση την ιστορική εμπειρία.

Το ράλι στις μετοχές και η ανάκαμψη των ομολόγων μέχρι στιγμής συνηγορούν υπερ του καλού σεναρίου. Όμως, θα ήταν λάθος να παραβλέψουμε ότι έχουν αρχίσει να πυκνώνουν τα σύννεφα. Η τιμή του πετρελαίου έχει ανέβει καθώς η προσφορά περιορίζεται μετά τις ενέργειες του OPEC+ και η τιμή της βενζίνης ακόμη περισσότερο. Επίσης, η τιμή του άσπρου ρυζιού, μιας βασικής τροφής για δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, έχει αυξηθεί. Ιδιαίτερα,  μετά την απόφαση της Ινδίας, του μεγαλύτερου εξαγωγέα ρυζιού στον κόσμο, να απαγορεύσει τις εξαγωγές του μη Μπασμάτι άσπρου ρυζιού από τις 20 Ιουλίου. Στόχος είναι να περιορισθεί η αύξηση των τιμών στο εσωτερικό με τους μουσώνες στην Ινδία και τις πλημμύρες στο Πακιστάν  να δημιουργούν στη προσφορά.  

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η τιμή του ρυζιού θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 15% παραπάνω αυτή τη χρονιά, έχοντας ήδη καταγράψει άνοδο 14% από πέρυσι τον Ιούνιο. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, ο κόσμος θα πρέπει να αντιμετωπίσει την άνοδο της τιμής των σιτηρών μετά την μη ανανέωση της συμφωνίας εξαγωγής των ουκρανικών σιτηρών από την Μαύρη Θάλασσα. Ο ρωσικός βομβαρδισμός αποθηκών με σιτηρά σε ουκρανικά λιμάνια επιδεινώνει το πρόβλημα. Επιπλέον, οι μισθοί στις ΗΠΑ συνεχίζουν να αυξάνουν καθώς η αγορά εργασίας είναι σφιχτή με αποτέλεσμα να γεννάται θέμα ανατροφοδότησης των τιμών. Το ίδιο ισχύει στη Βρετανία αλλά όχι στην ευρωζώνη μέχρι στιγμής τουλάχιστον.

Αν όλα αυτά οδηγήσουν σε αναθεώρηση των πληθωριστικών προσδοκιών των νοικοκυριών,  ίσως ο πληθωρισμός ξανασηκώσει κεφάλι. Είναι κάτι που δεν μπορεί να αποκλεισθεί αν και οι αγορές δεν το ενστερνίζονται αυτή την στιγμή.  Δεν θα είναι όμως κάτι ασυνήθιστο με βάση την ιστορική εμπειρία.