Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται

Από δημοσιεύματα στον Τύπο προκύπτει ότι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ακολουθήσει την παραδοσιακή πολιτική των προεκλογικών παροχών, έστω και συγκρατημένα, το επόμενο διάστημα, ευελπιστώντας σε βελτίωση της επίδοσής της στην κάλπη. Τα δημοσιεύματα ανεβάζουν τις σχεδιαζόμενες παροχές σε συνταξιούχους και άλλους σε 1 δισ. ευρώ περίπου.

Εύλογα λοιπόν έρχεται στο νου το ερώτημα: Υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια για τέτοιες παροχές ή μήπως θέτουν σε κίνδυνο τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού Γεν. Κυβέρνησης ίσο με 1,6 δισ. ευρώ ή 0,7% του ΑΕΠ το 2023; Κι επειδή ο δημοσιονομικός στόχος αναμένεται να επηρεάσει την απόφαση των οίκων αξιολόγησης για την αναβάθμιση της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα, οι συνέπειες μπορεί να είναι μεγαλύτερες.

Αν και είναι πολύ νωρίς, η απάντηση θα πρέπει να είναι καταφατική υπό δύο προϋποθέσεις, κατά την ταπεινή μας άποψη. Πρώτον, η προεκλογική περίοδος δεν θα κρατήσει μήνες και θα προκύψει σταθερή κυβέρνηση. Δεύτερον,  δεν θα προκύψει κάποιο πολύ δυσμενές εξωτερικό γεγονός, π.χ. γεωπολιτικό, μεγάλη ύφεση στην ΟΝΕ.

Η καταφατική απάντησή μας βασίζεται σε συγκεκριμένα γεγονότα. Κατ' αρχάς, οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι το πρωτογενές έλλειμμα -έσοδα μείον δαπάνες  χωρίς τόκους- του 2022 αποδείχθηκε πολύ μικρότερο του  αναμενομένου. Συγκεκριμένα, το περσινό πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε μεταξύ 1 και 1,5 δισ. ευρώ έναντι 2,7 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος. Θυμίζουμε ότι ο στόχος είχε αναθεωρηθεί ανοδικά κατά την διάρκεια του 2022, λόγω της ενεργειακής κρίσης, μέχρι τα 4,2 δισ. ευρώ, για να επανέλθει στα 2,7 δισ. τους τελευταίους μήνες. Η θετική απόκλιση δημιουργεί ένα «μαξιλάρι» της τάξης των 1,7 έως 1,2 δισ. ευρώ για τον φετινό προϋπολογισμό της Γεν. Κυβέρνησης. Ακόμη κι αν «φαγωθεί», δεν θέτει σε κίνδυνο τον φετινό στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,6 δισ. ευρώ. Δεν είναι μόνο αυτό. Από την Τράπεζα της Ελλάδος μαθαίνουμε ότι τα 360 εκατ. ευρώ που έδωσε ο κρατικός προϋπολογισμός για την Τράπεζα Aττικής εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό του 2022 ενώ προορίζονταν για φέτος. Επομένως, το ανωτέρω ποσό αφαιρείται λογικά από τις δαπάνες του φετινού.

Όμως, ο μεγάλος μποναμάς μπορεί να προέλθει από την αχίλλειο πτέρνα του 2022, δηλ. τις τιμές του φυσικού αερίου. Η τιμή του ευρωπαϊκού αερίου TTF είχε υποχωρήσει στα 55 ευρώ η μεγαβατώρα χθες από 80 ευρώ και πλέον, που ήταν η μέση τιμή του περσινού Φεβρουαρίου. Η τιμή TTF χρησιμοποιείται μεν από τις ευρωπαϊκές χώρες, όμως καθορίζεται πρακτικά από τις αγορές της Γερμανίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας.  Με τη Γερμανία να θέτει σε λειτουργία τρεις πλατφόρμες για LNG και την αμερικανική εταιρεία Freeport LNG να θέτει ξανά σε λειτουργία το μεγάλο εξαγωγικό κέντρο της στο Τέξας, η τιμή πιέζεται λόγω προσφοράς.  Φυσικά, υπάρχει αβεβαιότητα για τους επόμενους μήνες, τη ζήτηση από την Κίνα, Ασία και τον επόμενο χειμώνα. 

Ο προϋπολογισμός του 2023 έχει βασισθεί στην υπόθεση ότι η μέση τιμή του φυσικού αερίου θα είναι 120 ευρώ η μεγαβατώρα για ολόκληρη τη χρονιά. Άνθρωποι της αγοράς ενέργειας τη θεωρούν πολύ συντηρητική με τα σημερινά δεδομένα. Επομένως, ο προϋπολογισμός μπορεί να υπεραποδώσει κατά μερικά δισ. ευρώ λόγω φθηνότερου φυσ. αερίου και κατ' επέκταση μικρότερων κρατικών επιδοτήσεων για το ρεύμα καθώς το αέριο επηρεάζει την τιμή του δεύτερου. Αν συνυπολογισθούν τα ανωτέρω, διαπιστώνουμε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023 μπορεί να είναι αρκετά μεγαλύτερο του προϋπολογισθέντος. Κάτι τέτοιο θα ενεργοποιήσει ενδεχομένως την αναβάθμιση της Ελλάδας από ένα ή περισσότερους οίκους αξιολόγησης πριν βγει το 2023, π.χ. το Φθινόπωρο, γιατί θα έχουν καλύτερη ορατότητα.

Φυσικά, η εκτίμηση υπόκειται στις αιρέσεις που προαναφέρθηκαν. Πάντως, η καλή μέρα για τα δημοσιονομικά φαίνεται από το πρωί. Κι εδώ φαίνεται πως θα είναι καλή.