Τα παθήματα να γίνουν μαθήματα

Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του για τα γεγονότα πριν και μετά το 2010.

Όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980.

Τα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού ξέφυγαν, παρά την προσπάθεια συμμαζέματος που έγινε την περίοδο 1986-1987 επί Σημίτη, εκείνη τη δεκαετία.

Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός είχε ως αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος να σκαρφαλώνει στο 80% περίπου του ΑΕΠ στα τέλη της δεκαετίας, από 28%-29% περίπου το 1980.

Όμως, το επονομαζόμενο snowball effect λόγω των υψηλών επιτοκίων δανεισμού συνέχισε να δίνει περαιτέρω ώθηση στη δυναμική του χρέους.

Το αποτέλεσμα ήταν να ακουμπήσει το χρέος προς το ΑΕΠ το 100% στα τέλη της δεκαετίας του 1990, παρά τον δημοσιονομικό εξορθολογισμό που υπήρξε.

Από τα νούμερα προκύπτει ότι ο νέος, μεγάλος δημοσιονομικός εκτροχιασμός (πρωτογενή αποτελέσματα) ξεκίνησε το 2006 και κορυφώθηκε το 2009.

Μάλιστα, η κατακόρυφη αύξηση των ελλειμμάτων είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την έκρηξη των κρατικών δαπανών την ίδια περίοδο.

Η έκρηξη συμπίπτει με τη μεγαλύτερη ύφεση των δυτικών οικονομιών από το 1929 και τη διολίσθηση της ελληνικής οικονομίας σε ύφεση από το 2008.

Ισως κάνουμε λάθος.

Όμως, ανήκουμε σε εκείνους που πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε αποφύγει το Μνημόνιο ή τουλάχιστον να περιορίσει τις επιπτώσεις του, αν η κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009 έκανε το αυτονόητο.

Επιανε τον ταύρο από τα κέρατα.

Κοινώς, λάμβανε άμεσα περιοριστικά μέτρα για τη δραστική μείωση του κρατικού ελλείμματος, ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και να συνεχίσει να δανείζεται από αυτές.

Και ταυτόχρονα έβαζε σε τάξη τα στατιστικά στοιχεία, χωρίς να βγάλει τα άπλυτα στη φόρα και να εκθέσει για δεύτερη φορά σε μια δεκαετία τη Eurostat ( η πρώτη ήταν επί Αλογοσκούφη).

Όμως, η γκάφα έγινε και σε συνδυασμό με την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που ακολουθήθηκε την περίοδο 2006-2009 και το υψηλό δημόσιο χρέος που είχε σωρευθεί, οδήγησαν την Ελλάδα εκτός αγορών.

Θεωρήσαμε σκόπιμο να κάνουμε αυτή την ιστορική αναδρομή για να έλθουμε στο θέμα που έχει προκύψει με τον κ. Γεωργίου και τα δημοσιονομικά στοιχεία της περιόδου 2010-2015.

Οφείλουμε επίσης να πούμε ότι είχαμε πάντοτε την εντύπωση ότι το έλλειμμα του 2009 διογκώθηκε υπέρ το δέον, π.χ. με τον συνυπολογισμό των ΔΕΚΟ.

Κι αυτό γιατί θεωρούσαμε ότι η Εurostat εξάντλησε την αυστηρότητά της, επειδή η Ελλάδα διαπόμπευσε την υπηρεσία και τα στελέχη της για δεύτερη φορά σε λιγότερο από πέντε χρόνια.

Όμως, δεν έχουμε πλήρη πρόσβαση στα στοιχεία και δεν έχουμε μιλήσει με τον κ. Γεωργίου για το θέμα του ελλείμματος του 2009, οπότε δεν έχουμε κατασταλάξει.

Προφανώς, τι πιστεύουμε εμείς ή άλλοι έχει μηδαμινή σημασία. Όπως και οι εσωτερικές πολιτικές κόντρες που έχουν προκληθεί.

Εκείνο που έχει σημασία για τη χώρα είναι το γεγονός ότι η Κομισιόν έχει προχωρήσει στην ασυνήθιστη κίνηση να ζητήσει από τις ελληνικές αρχές να δηλώσουν δημόσια ότι τα στοιχεία του 2010-2015 είναι ακριβή και αξιόπιστα.

Είναι κάτι που θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί και αποσοβηθεί, γιατί το θέμα με τα στατιστικά στοιχεία και τον πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ είναι παλιό.

Όμως, αυτό δεν συνέβη, είτε λόγω πολιτικών υπολογισμών, είτε λόγω έλλειψης προνοητικότητας.

Επομένως, το ζητούμενο είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα, γιατί θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το θέμα θα λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις διεθνώς.

Δεν θα μας εξέπληττε π.χ. αν κάποιες χώρες στο EuroWorking Group της Δευτέρας ή/και στο επόμενο Eurogroup το ανακινούσαν.

Μπορούμε μάλιστα να εικάσουμε ότι όσο περισσότερο καθυστερεί η επίλυσή του, τόσο αυστηρότεροι θα γίνονται πιθανόν οι δανειστές.

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αξιολόγηση από τους θεσμούς και στις εκταμιεύσεις του ESM.

Επειδή λοιπόν όλα αυτά είναι προβλέψιμα, όσο γρηγορότερα κλείσει η εκκρεμότητα σε συνεννόηση με την Κομισιόν, τόσο το καλύτερο.

Η πρόσφατη ιστορία είναι άκρως διδακτική σ' αυτό το ζήτημα.

Dr. Money