Η πορτογαλοποίηση της ελληνικής οικονομίας

Eίναι σαφές στους παρατηρητές των ελληνικών εξελίξεων ότι η κυβέρνηση συνδέει την έγκριση της συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τους θεσμούς με τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Σεπτέμβριο.

Μια καθυστέρηση ολίγων εβδομάδων για την τελική επικύρωση της συμφωνίας, όπως φαίνεται να επιθυμεί ο κ. Σόιμπλε, και ένα δεύτερο δάνειο-γέφυρα για την αποπληρωμή των άμεσων υποχρεώσεων της χώρας, θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στον σχεδιασμό.

Κι αυτό γιατί γνωρίζει ότι ο χρόνος δεν θα δουλεύει υπέρ της κυβέρνησης από ένα σημείο και πέρα.

Η εφαρμογή των προαπαιτούμενων μέτρων, τα επερχόμενα ραβασάκια της εφορίας αλλά και το μεταναστευτικό, δεν αναμένεται να ευνοήσουν το κυβερνών κόμμα και τους ΑΝΕΛ.

Με άλλα λόγια, ο πολιτικός χρόνος είναι πιο σημαντικός από τον οικονομικό στην παρούσα φάση.

Κάτι ευνόητο αφού ο βασικός στόχος όλων των κομμάτων που κυβερνάνε είναι η διατήρηση της εξουσίας.

Είτε έτσι, είτε αλλιώς, η οικονομία δεν θα αποφύγει την ύφεση φέτος ενώ είναι πιθανό να βρεθεί με αρνητικό πρόσημο το 2016.

Ακόμη κι αν η οικονομία ανακάμψει το 2017, θα έχει συμπληρώσει τη χειρότερη μεταπολεμική δεκαετία.

Η περίοδος 2008-2017 θα έχει να επιδείξει αρνητικό μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης.

Ακόμη και η επονομαζόμενη «χαμένη δεκαετία του 1980», με τον μικρό θετικό μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης, θα φαντάζει πολύ καλύτερη μπροστά της.

Πριν από έναν και πλέον χρόνο είχαμε μιλήσει για την πορτογαλοποίηση της ελληνικής οικονομίας, έχοντας στο νου την πολυετή περίοδο στασιμότητας της οικονομίας της χώρας της Ιβηρικής χερσονήσου.

Αυτή είναι ήδη γεγονός.

Για να μην πάμε ένα σκαλοπάτι χαμηλότερα, σ' αυτό που κάποτε αποκαλέσαμε βουλγαροποίηση, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις μεταρρυθμίσεις που κάνουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική και φέρνουν επενδύσεις.

Ιδίως στους τομείς που η χώρα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, π.χ. τουρισμός, αγροτικά προϊόντα που έχουν μεγάλη ζήτηση στο εξωτερικό κ.τ.λ., αλλά και επενδύσεις σε επιλεγμένους τομείς για υποκατάσταση κάποιων εισαγωγών.

Το κράτος δεν έχει λεφτά να βάλει για δημόσιες επενδύσεις.

Αν υπάρχει κάτι που το κράτος θα μπορούσε να κάνει, αυτό είναι να αλλάξει τις υφιστάμενες δομές για την καλύτερη αξιοποίηση των κονδυλίων του νέου ΕΣΠΑ και να μη δημιουργεί εμπόδια στις ιδιωτικές επενδύσεις, εγχώριες ή ξένες.

Οι τελευταίες απαιτούν σταθερό κανονιστικό και φορολογικό περιβάλλον, δημοσιονομική πειθαρχία και προοπτικές ανάπτυξης αλλά και λειτουργικό τραπεζικό σύστημα.

Κάποιες ιδιωτικοποιήσεις θα μπορούσαν επίσης να προσελκύσουν περισσότερες ξένες, άμεσες επενδύσεις, αν έδιναν μικρότερο βάρος στο εμπροσθοβαρές εισπρακτικό κομμάτι.

Χωρίς επενδύσεις, οι προσδοκίες για βιώσιμη ανάπτυξη, με ή χωρίς μνημόνιο θα αποδειχτούν φρούδες.

Και φυσικά, μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις δεν θα δούμε, όσο οι αποδόσεις των ομολόγων του δημοσίου κυμαίνονται σε διψήφια νούμερα και η πρόσβαση στις αγορές παραμένει αδύνατη.

Αν λοιπόν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη φάση της πορτογαλοποίησης, θα πρέπει να κάνουμε σωστά κάποια πράγματα που δεν κάναμε σωστά ως τώρα.

Αν όχι, υπάρχει ακόμη χαμηλότερο σκαλοπάτι.

Dr. Money