Ο Βαρουφάκης, οι Βερσαλλίες και τo πάθημα του Κέινς!

Μια συμφωνία που ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης χαρακτήρισε νέα Συνθήκη των Βερσαλλιών πριν από μια εβδομάδα περίπου.

Μάλιστα, ο ίδιος επικαλέσθηκε τα λόγια του διάσημου οικονομολόγου Τζον Μέιναρντ Κέινς, που αντιπροσώπευσε τη Βρετανία στις Βερσαλλίες.

«Οι ισχυροί απαίτησαν απ' τους ηττημένους να αποδεχθούν όρους, που δεν είχαν δικαίωμα να απαιτήσουν. Οι ηττημένοι αποδέχθηκαν δεσμεύσεις, που δεν είχαν δικαίωμα να αποδεχθούν» φέρεται να είχε δηλώσει ο Κέινς.

Όμως, χθες, είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση του Αντώνη Καμάρα, πρώην συμβούλου του δημάρχου κ. Μπουτάρη, στο «τοίχο» του στο FB για το θέμα που ανατρέχει στα ιστορικά γεγονότα και καταλήγει σε ανατρεπτικά συμπεράσματα.

Θα κάνουμε λοιπόν μια εξαίρεση σήμερα και θα αναφερθούμε στην ανωτέρω ανάρτηση του κ. Καμάρα.

Σύμφωνα με τον κ. Καμάρα, ο κ. Βαρουφάκης έχει φτάσει εμμέσως στο σημείο να συγκρίνει τη στάση του στο 3ο μνημόνιο με εκείνη του Τζ. Κέινς την περίοδο μετά τη Συνθήκη των Βερσαλλιών.

Όμως, μια ματιά στις επιδόσεις του Κέινς ως οικονομικού διπλωμάτη και όχι ως οικονομολόγου δείχνει ότι δεν ήταν κολακευτικές.

Οι συγκλίνουσες απόψεις των ιστορικών σήμερα θέλουν οι πολεμικές αποζημιώσεις που επιβλήθηκαν στη Γερμανία μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου να μην ήταν τιμωρητικές.

Κι αυτό γιατί οι συγκεκριμένες αποζημιώσεις ποτέ δεν πληρώθηκαν. Το σχέδιο των πληρωμών του 1921 αποδείχθηκε μη ρεαλιστικό μέχρι το 1923 και μια χρονιά αργότερα, το σχέδιο Dawes, μείωσε σημαντικά τις υποχρεώσεις της Γερμανίας.

Η τελευταία άρχισε να αδυνατεί να αποπληρώνει το χρέος της με την εμφάνιση της Μεγάλης Υφεσης που περιόρισε τις εμπορικές συναλλαγές της με τις ΗΠΑ.

Η Γερμανία κατέληξε να πληρώσει 20 δισ. σε χρυσά μάρκα για τις πολεμικές επανορθώσεις του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου από τα 132 δισ. και το μεγαλύτερο ποσό χρηματοδοτήθηκε από αμερικανικά δάνεια που ο Χίτλερ αποκήρυξε αργότερα.

Το βιβλίο του Κέινς με τίτλο «Οι οικονομικές συνέπειες της ειρήνης» τον έκανε διάσημο εκείνη την εποχή και επηρέασε τον τρόπο σκέψης πολλών. Ο κ. Βαρουφάκης το επιβεβαιώνει εμμέσως.

Βοήθησαν επίσης τη Γερμανία να κερδίσει πόντους στον αγγλοσαξονικό κόσμο και να κρύψει τον λανθασμένο τρόπο με τον οποίο διεξήγαγε τις διαπραγματεύσεις για τις πολεμικές επανορθώσεις.

Όμως, δεν ήταν το μοναδικό λάθος που έκανε ο Κέινς. Ο τελευταίος αντιπροσώπευσε τη Βρετανία, τον μεγαλύτερο οφειλέτη της εποχής, στη συνδιάσκεψη του Bretton Woods το 1944. Εκεί, βρέθηκε αντιμέτωπος με τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο πιστωτή τότε, και τον Dexter Harry White, τον ανιαρό υπουργό Οικονομικών τους.

Ο Κέινς επιδίωξε την ελάφρυνση του βρετανικού χρέους ως αναγνώριση των θυσιών που έκανε η χώρα του στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Το χρέος ως προς το ΑΕΠ της Βρετανίας έφθανε το 250% εκείνη την περίοδο. Όμως, οι ΗΠΑ δεν το δέχτηκαν και επιπλέον απαίτησαν και πέτυχαν την άρση του συστήματος προστασίας για εμπόριο που είχε εγκατασταθεί στη Βρετανική Κοινοπολιτεία.

Οι Αμερικανοί δεν δέχθηκαν επίσης να βάλουν κάποιο ανώτατο όριο στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και να ενισχύσουν την εσωτερική τους ζήτηση όπως ζήτησε ο Κέινς. Κάτι που ζητά ο κ.Βαρουφάκης από τη Γερμανία.

Όμως, υπάρχει συνέχεια. Ο Κέινς ενόχλησε επίσης σφόδρα τους Αμερικανούς με την τάση του να τους κάνει διάλεξη. Στο τέλος, ο White επικράτησε κατά κράτος.

Σύμφωνα με τον κ. Καμάρα, τα συμπεράσματα που θα έπρεπε να αντλήσει ο κ. Βαρουφάκης από την όχι και τόσο πετυχημένη θητεία του Κέινς ως οικονομικού διπλωμάτη συνοψίζονται σε δύο:

Πρώτον, είναι καλύτερα να παίρνεις μια κακή προσφορά, όπως στη Συνθήκη των Βερσαλλιών, και να ζητάς απομείωση του χρέους αργότερα όταν αποδειχτεί ότι η συμφωνία δεν βγαίνει και τα πνεύματα έχουν ηρεμήσει.

Δεύτερον, το μήνυμα που θα έπρεπε να λάβει από τα γεγονότα μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ότι δεν θα πρέπει να περιμένεις ότι θα επιβάλεις την άποψή σου για το πώς δουλεύει το σύστημα αν είσαι χώρα-οφειλέτης. Επιπλέον, τα συμφέροντα της χώρας που εκπροσωπείς δεν θα εξυπηρετηθούν αν συμπεριφέρεσαι αλαζονικά.

Παρ΄ όλα αυτά, ο Τζ. Κέινς είχε δικαιολογίες που όμως ο κ. Βαρουφάκης δεν έχει.

Η απογοητευτική πορεία της ελληνικής οικονομίας υπό την επίβλεψή του δείχνει ότι δεν διδάχθηκε πολλά από τον μεγάλο οικονομολόγο, αλλά μέτριο έως κακό διπλωμάτη. Ο κ. Καμάρας έχει δίκιο.

Dr. Money