O Βαρουφάκης και το «θάψιμο» του χρέους!

Μερικές συνεντεύξεις ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες.

Κι αυτό γιατί εμπεριέχουν ειδήσεις.

Σ' αυτήν την κατηγορία θα πρέπει να εντάξουμε τη χθεσινή συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη στον Τony Barber των F.T.

Ο υπουργός αποκάλυψε μερικές από τις προτάσεις που η κυβέρνηση έχει κατά νου να προτείνει στους εταίρους-δανειστές για να αρθεί το αδιέξοδο στο θέμα του χρέους.

Επίσης, ο κ. Βαρουφάκης αποκάλυψε την πρόθεση της κυβέρνησης να ζητήσει την επιστροφή του 1,9 δισ. ευρώ που είναι τα κέρδη της ΕΚΤ από την αγορά ελληνικών ομολόγων τα προηγούμενα χρόνια.

Σ' αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση θα παραιτηθεί των 5,3 δισ. ευρώ που θα απομείνουν από την τελευταία δόση.

Όμως, όλοι γνωρίζουν ότι η επιστροφή του 1,9 δισ. ευρώ εξαρτάται από την ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης του προγράμματος που η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει.

Θα πρέπει λοιπόν να πείσει τους Γερμανούς και τους άλλους εταίρους να κάνουν μια εξαίρεση.

Είναι εφικτό; Πολύ αμφιβάλλουμε με το κλίμα που επικρατεί.

Μόλις χθες η γερμανική πλευρά υπενθύμισε τα περί παραβίασης των συμβατικών υποχρεώσεων της Ελλάδας σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθεί ομαλά το μνημόνιο.

Όμως, ο κ. Βαρουφάκης παρουσίασε χθες μια πρόταση για την απομείωση του χρέους σε καθαρή, τωρινή αξία χωρίς κούρεμα της ονομαστικής αξίας μέσω ανταλλαγής χρέους.

Ο υπουργός αναφέρθηκε σε δύο τύπους ομολόγων που θα χρησιμοποιηθούν γι' αυτό τον σκοπό.

Ο πρώτος τύπος θα αντικαταστήσει τα ευρωπαϊκά δάνεια διάσωσης που απαρτίζονται από τα 53 δισ. ευρώ του πρώτου μνημονίου και τα 142 δισ. ευρώ του ΕFSF(;).

Αν είναι μόνο τα διακρατικά δάνεια των 53 δισ. ευρώ που φέρουν επιτόκιο Euribor+50 μονάδες βάσης σήμερα, τα όποια οφέλη είναι πιθανόν μικρά για ομόλογα ίδιας ληκτικότητας.

Ιδίως αν οι δανειστές ήταν διατεθειμένοι να αφαιρέσουν τις 50 μονάδες βάσης από το κυμαινόμενο επιτόκιο, όπως συζητείτο, ή δέχονταν να έχουν χαμηλό σταθερό επιτόκιο.

Τα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης θα πληρώνουν ετήσιο τοκομερίδιο που θα συνδέεται με τον ρυθμό ονομαστικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Παραδείγματος χάρη, το ομόλογο μπορεί να πληρώνει τοκομερίδιο 3% ετησίως αν το ονομαστικό ΑΕΠ αυξάνεται με ρυθμό 6%. Αντίθετα, μπορεί να μην πληρώνει καθόλου τόκο αν ο ονομαστικός ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλός.

Η απομείωση του χρέους που διακρατούν οι χώρες της Ε.Ε. και το EFSF(;) σε όρους καθαρής, τωρινής αξίας δεν μπορεί να εκτιμηθεί χωρίς να είναι γνωστά τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά αυτών των ομολόγων, π.χ. ληκτικότητα.

Ο δεύτερος τύπος ομολόγων είναι τα «ομόλογα χωρίς λήξη» ή perpetual bonds. Θα αντικαταστήσουν τα ελληνικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ΕΚΤ θα ανταλλάξει ένα υφιστάμενο ομόλογο ονομαστικής αξίας 1 εκατ. ευρώ μ' ένα άλλο χωρίς λήξη που θα έχει την ίδια ονομαστική αξία. Το δεύτερο θα μπορούσε να μην πληρώνει τόκο.

Στον ισολογισμό της ΕΚΤ, το ομόλογο έχει ήδη εμφανισθεί στη μεριά του ενεργητικού για 1 εκατ. ευρώ και το ισόποσο στην πλευρά του παθητικού ως ισόποση αύξηση της νομισματικής βάσης.

Το τελευταίο είναι το κόστος της χρηματοδότησης του χρέους (monetization of debt).

Παραδοσιακά, οι ανησυχίες εστίαζαν στην εμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων λόγω της αύξησης της νομισματικής βάσης.

Όμως, στο τωρινό αποπληθωριστικό περιβάλλον, λίγοι ανησυχούν για κάτι τέτοιο.

Οι ενστάσεις εστιάζουν στο καταστατικό και στους κανόνες που διέπουν την ΕΚΤ οι οποίοι δεν επιτρέπουν τη χρηματοδότηση του δημοσίου χρέους από την κεντρική τράπεζα.

Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΚΤ έχει αρνηθεί να μετακυλίσει για κάμποσα χρόνια τα υφιστάμενα ομόλογα στη λήξη τους, ισχυριζόμενη ότι συνιστά χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού.

Επιπλέον, κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε κι άλλα προβλήματα, π.χ. ηθικού κινδύνου, αφού κι άλλες υπερχρεωμένες χώρες θα μπορούσαν να ζητήσουν ανάλογη μεταχείριση.

Πόσο εφικτή είναι η λύση με τους δύο τύπους ομολόγων που προτείνει ο Βαρουφάκης;

Η απάντηση είναι πως θα μας εξέπληττε αν η ΕΚΤ αποδεχόταν την ανταλλαγή παλιών, ελληνικών ομολόγων που κατέχει με άλλα χωρίς λήξη, παρότι οδηγεί στο θάψιμο του χρέους.

Όμως, ίσως υπάρχει προσφορότερο έδαφος για την ανταλλαγή με τον πρώτο τύπο ομολόγων.

Dr. Money