H μάχη που θα κρίνει το μέλλον της Ελλάδας!

Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου είναι αναμφισβήτητα σημαντικές.

Όπως, σημαντικές υπήρξαν κι άλλες εκλογικές αναμετρήσεις στο παρελθόν.

Ο όποιος νικητής θα κληθεί να εφαρμόσει το οικονομικό του πρόγραμμα μαζί με άλλο κόμμα ή κόμματα. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου του λαού θα πρέπει να είναι λογικά ο στόχος του νικητή/νικητών. Όμως, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου δεν πρόκειται να είναι βιώσιμη αν βασισθεί εξ' ολοκλήρου ή σε μεγάλο βαθμό στην ιδιωτική και στη δημόσια κατανάλωση.

Πριν από αρκετούς μήνες, η Eurobank είχε υπολογίσει το ποσοστό των συνιστωσών της συνολικής ζήτησης ως προς το ΑΕΠ την περίοδο 2007-2013.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που είχαν γίνει σε πραγματικές τιμές του 2005, η δημόσια κατανάλωση σημείωσε μικρή υποχώρηση ως προς το ΑΕΠ μεταξύ 2009 και 2013.

Για την ακρίβεια, το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 18,9% το 2013 από 19,3% το 2009 ενώ ήταν μεγαλύτερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2007 και του 2008.

Μεγαλύτερη ήταν η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης υπο το βάρος της μεγάλης φορολογικής επιβάρυνσης και των περικοπών. Η ιδιωτική κατανάλωση υποχώρησε στο 68,5% το 2013 από 73,3% το 2009 και ήταν χαμηλότερη σε σύγκριση με το 2007 και το 2008. Αντίθετα ενισχύθηκαν οι εξαγωγές προιόντων και υπηρεσιών ως προς το ΑΕΠ.

Όμως, το μεγάλο πλήγμα στη ζήτηση προήλθε από τις επενδύσεις αφού έπεσαν στο 13,9% του ΑΕΠ από 18,6% το 2009 και 27% περίπου το 2007.

Οι επενδύσεις έχουν διπλή ευεργετική ιδιότητα.

Πρώτον, τονώνουν την ζήτηση και την οικονομική δραστηριότητα βραχυπρόθεσμα και δεύτερον, ενισχύουν την δυνατότητα της οικονομίας να παράγει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες σε βάθος χρόνου.

Φυσικά, η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα στην ευρωζώνη που αντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα με τις επενδύσεις.

Οι συνολικές επενδύσεις στην ευρωζώνη βρίσκονται περίπου 15% χαμηλότερα από το υψηλότερο σημείο τους πριν την διεθνή κρίση το 2007. Επομένως, η τόνωση των επενδύσεων, ιδανικά σε τομείς που η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, θα μπορούσε να κάνει την διαφορά τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μεσοπρόθεσμα.

Οι ιδιωτικοποιήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις επενδύσεις και μικρότερη στο τίμημα που θα εισέπραττε το κράτος μπροστά.

Όμως, η δημόσια διοίκηση δεν ήταν ποτέ υπέρμαχος των επενδύσεων, πόσο μάλλον των ιδιωτικοποιήσεων, ενώ οι πολιτικοί τις έβλεπαν με μισό μάτι και οι θιγόμενες συνδικαλιστικές ενώσεις τις αντιμάχονταν.

Οι δημόσιες επενδύσεις είναι παραδοσιακά σχετικά μικρό κομμάτι των συνολικών επενδυτικών δαπανών και θα μπορούσαν να αυξηθούν.

Όμως, η δημοσιονομική κατάσταση δεν αφήνει μεγάλα τέτοια περιθώρια. Το ίδιο συμβαίνει με τις ιδιωτικές επενδύσεις από νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν υψηλά χρέη. Η απομόχλευση του προυπολογισμού τους απαιτεί συχνά μείωση της επενδυτικής δαπάνης και θα πρέπει να ολοκληρωθεί για να επενδύσουν ξανά. 

Το ίδιο συμβαίνει με τις επενδύσεις σε κλάδους που έχουν πλεονάζον παραγωγικό δυναμικό όπως η οικοδομή. Εκεί θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο κύκλος πριν αυξηθούν ξανά οι επενδύσεις.

Επίσης, οι επενδύσεις χρειάζονται τραπεζικό δανεισμό. Επομένως, θα πρέπει να εξαλειφθούν οι λόγοι που ωθούν τις τράπεζες να περιορίζουν την χρηματοδότηση προς την οικονομία.

Ακόμη, οι επενδυτές δεν ελκύονται όταν υπάρχει πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα.

Οι εκλογές θα μπορούσαν να άρουν ή να διαιωνίσουν την αβεβαιότητα.

Ισως, ο σημαντικότερος παράγοντας που θα μπορούσε να τονώσει τις επενδύσεις είναι οι προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας μέσω του αποκαλούμενου επιταχυντή. (accelerator effect)

Αν οι επιχειρήσεις κρίνουν ότι η οικονομία θα αναπτύσσεται με χαμηλούς ρυθμούς σε σύγκριση με το παρελθόν, το πιθανότερο είναι να μειώσουν τις επενδυτικές δαπάνες τους και όχι το αντίθετο.

Οποιος ή όποιοι κι αν είναι οι νικητές των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, το ζητούμενο δεν αλλάζει.

Να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για αύξηση των επενδύσεων.

Dr. Money