H υπερφορολόγηση με χαρτί και καλαμάρι!

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου όπως και άλλοι πίστευαν το 2009 ότι θα μπορούσαν να τιθασεύσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα, ανεβάζοντας τα κρατικά έσοδα ως προς το ΑΕΠ στον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Κάπου πέντε χρόνια αργότερα, τόσο αυτοί όσο και οι επόμενοι που τους αντικατέστησαν μπορούν να υπερηφανεύονται ότι σχεδόν τα κατάφεραν.

Η Κομισιόν εκτιμά ότι τα συνολικά έσοδα της ελληνικής γενικής κυβέρνησης θα ανέλθουν σε 45,8% του ΑΕΠ φέτος από το χαμηλό του 38,3% το 2009. Ο μέσος όρος στην ευρωζώνη εκτιμάται σε 46,7% του ΑΕΠ από 44,9% το 2009.

Με άλλα λόγια, τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 7,5 μονάδες του ΑΕΠ έναντι μόλις 1,8 μονάδας του μέσου όρου της ευρωζώνης.

Αυτό εξηγεί σε σημαντικό βαθμό τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας που έχασε πάνω από το 20% της αξίας της το ίδιο διάστημα.

Φυσικά, το πρόβλημα με την υπερφορολόγηση στην Ελλάδα είναι πολύ οξύτερο γιατί η ανταποδοτικότητα των φόρων είναι χαμηλή, αλλά δεν μπορεί να «πιαστεί» από τους αριθμούς. Ο μέσος Έλληνας διπλοπληρώνει για υπηρεσίες που είναι, υποτίθεται, δωρεάν και δημόσιες, όπως η εκπαίδευση, η υγεία κ.ά.

Παρ' όλα αυτά υπάρχουν οικονομολόγοι και άλλοι, π.χ. στον ΣΥΡΙΖΑ, που πιστεύουν ότι μπορούν να ανεβάσουν τα έσοδα ως προς το ΑΕΠ σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, καταπολεμώντας τη φοροδιαφυγή, για να χρηματοδοτήσουν επιπρόσθετες κρατικές δαπάνες.

Χθες, παρουσιάζοντας το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας, επιβεβαίωσε με έμμεσο τρόπο την υπερφορολόγηση. Το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 2% του ΑΕΠ έναντι 1,5% που ήταν ο μνημονιακός στόχος αν και ο ρυθμός ανάπτυξης δεν θα παρεκκλίνει από την επίσημη πρόβλεψη.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αντανακλά τη συμβολή των εσόδων στη διαμόρφωση του αποτελέσματος και αναδεικνύει την ύπαρξη υπερφορολόγησης. Φυσικά, στην όμορφη Ελλάδα, το πολιτικό προσωπικό και οι «αγώνες» των οργανωμένων ομάδων έχουν οδηγήσει σε μια νόμιμη ανισοκατανομή των βαρών.

Οι βουλευτές, π.χ. υπάγονται σε ιδιαίτερο καθεστώς αφού μεγάλο μέρος της βουλευτικής αποζημίωσης είναι αφορολόγητο, οι γεωργοί φορολογούνται πιο ελαφρά σε σχέση με τους υπολοίπους όπως και οι ραντιέρηδες κ.ά. Επιπλέον, πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε διαφόρους κλάδους, π.χ. τουρισμός, μπορούν και ξεφεύγουν.

Υπό αυτές τις συνθήκες και τα δεδομένα, δεν εκπλήσσουν οι αντιδράσεις πολλών πολιτών που θεωρούν λίγες τις κυβερνητικές φοροελαφρύνσεις στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2015.

Πολύ περισσότερο όταν οι φοροελαφρύνσεις είναι μικρές, αποσπασματικές και αμφιβόλου οικονομικής αξίας, π.χ. μείωση του ΕΦΚ κατά 30% στο πετρέλαιο θέρμανσης.

Αντίθετα, η αποτυχία της κυβέρνησης να βάλει τέλος στον «φόρο αλληλεγγύης» που έληγε στα τέλη του 2014 θα έχει μεγαλύτερο κόστος από τα οφέλη των υπόλοιπων φοροελαφρύνσεων.

Αναμφισβήτητα, οι φοροελαφρύνσεις δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Η εκτιμώμενη ως καλύτερη του αναμενομένου επίδοση στο φετινό πρωτογενές πλεόνασμα δείχνει ότι πιο γενναίες φοροελαφρύνσεις είναι συμβατές με την επίτευξη των στόχων.

Όμως, στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα...

Dr. Money