«Διώχνοντας» το ΔΝΤ α λα ιρλανδικά

Η Ιρλανδία τελείωσε με το μνημόνιο στα τέλη του 2013 και έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών μπορεί σήμερα να δανείζεται για 10 χρόνια με επιτόκιο 1,7%.

Το κόστος δανεισμού από τις αγορές είναι πολύ χαμηλότερο από το επιτόκιο που χρεώνει το ΔΝΤ και φθάνει το 5% σύμφωνα με δημοσιεύματα.

Επομένως, η ιρλανδική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να θέλει να αποπληρώσει πρόωρα τα εναπομείναντα δάνεια του ΔΝΤ καθώς υπολογίζει ότι θα εξοικονομήσει κάπου 375 εκ. ευρώ ετησίως.

Είναι ένα ποσό που θα μπορούσε να διαθέσει για φοροελαφρύνσεις, βελτιώνοντας τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα ελπίζει να τελειώσει με το μνημόνιο στα τέλη της φετινής χρονιάς ενώ έχει αποκτήσει μερική πρόσβαση στις αγορές, αντλώντας 4,5 δισ. ευρώ από την πώληση 3ετών και 5ετών ομολόγων τους προηγούμενους μήνες.

Όμως, δεν έχει ακόμη ανακτήσει πλήρως την εμπιστοσύνη των αγορών ώστε να χρηματοδοτεί όλες τις ανάγκες της.

Πόσο εύθραυστες είναι οι ισορροπίες φάνηκε τον Ιούλιο που τα προβλήματα της πορτογαλικής τράπεζας λίγο έλειψε να εκτροχιάσουν την πώληση των 3ετών ομολόγων.

Ακόμη λοιπόν κι αν η Ελλάδα θέλει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ιρλανδίας, αποπληρώνοντας όλα τα παλιά δάνεια που έχει λάβει από το ΔΝΤ δεν μπορεί να το κάνει αυτή την περίοδο.

Αλλωστε ήδη αντιμετωπίζει χρηματοδοτικό κενό ύψους 11 δισ. ευρώ περίπου το 2015-2016 μετά την αφαίρεση του ποσού του 1,5 δισ. ευρώ που μάζεψε από τα 3ετή ομόλογα με βάση τους υπολογισμούς του ΔΝΤ.

Όμως, η Ελλάδα θα μπορούσε να ξεφορτωθεί το ΔΝΤ, αρνούμενη να λάβει τα 9 δισ. ευρώ που θα εισέπραττε συνολικά το 2015 και το Α' τρίμηνο του 2016 και αντικαθιστώντας τα με άλλα.

Αυτό σημαίνει ότι το χρηματοδοτικό κενό θα ανέβαινε στα 20 δισ. ευρώ κι αυτό υπό την προϋπόθεση ότι το ΔΝΤ θα πληρώσει τις υπόλοιπες δόσεις του 2014.

Στη περίπτωση που το Ταμείο δεν καταβάλλει όλες τις δόσεις του 2014, το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2015-2016 μπορεί να φθάσει τα 26 δισ. ευρώ.

Για να ακολουθήσει εν μέρει το παράδειγμα της Ιρλανδίας, αποπληρώνοντας μέρος των δανείων του ΔΝΤ, δηλαδή εκείνα που είχαν δοθεί στα πλαίσια του 1ου μνημονίου την περίοδο 2010-2011 και είχαν 5ετή περίοδο αποπληρωμής κεφαλαίου χωρίς να λάβει νέα, η χώρα θα πρέπει να «σηκώσει» 20 με 26 δισ. ευρώ από τις αγορές από τώρα μέχρι τις αρχές του 2016.

Ακόμη κι αν επιτραπεί στην Ελλάδα να χρησιμοποιήσει τα 5 δισ. από τα 11 δισ. ευρώ από το πακέτο για την αναχρηματοδότηση των τραπεζών μετά τα στρες τεστ από την ΕΚΤ, το εναπομείναν χρηματοδοτικό κενό δεν είναι αμελητέο.

Επιπλέον, η κάλυψη θα πρέπει να γίνει με επιτόκια που θα είναι παρόμοια ή χαμηλότερα από το κόστος δανεισμού από το ΔΝΤ.

Το τελευταίο βασίζεται στο επιτόκιο SDR συν ένα περιθώριο συν το κόστος αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου αφού η Ελλάδα μετατρέπει τα SDR σε ευρώ.

Να υπενθυμίσουμε ότι τα ειδικά τραβηχτικά δικαιώματα (SDR) αποτελούνται από 4 κύρια νομίσματα.

Στο παρελθόν, η κυβέρνηση φέρεται να είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να ζητήσει προληπτική πιστωτική γραμμή από το ESM για να δανείζεται φθηνότερα από τις αγορές, αντικαθιστώντας τα εναπομείναντα δάνεια από το ΔΝΤ με την σύμφωνη γνώμη της ΕΕ.

Όμως, η προοπτική ενός νέου προγράμματος, έστω ελαφρύτερου, στα πλαίσια της προληπτικής πιστωτικής γραμμής δεν ήταν επιθυμητή από την Αθήνα για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους.

Αλλωστε, ο λόγος που η κυβέρνηση θέλει να απογαλακτισθεί η χώρα από το ΔΝΤ είναι για να μπεί ένα τέλος σ' αυτά τα προγράμματα.

Φαίνεται λοιπόν ότι έχει πέσει στο τραπέζι η ιδέα να επιδιώξει η Ελλάδα να αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές με σύμμαχο την ΕΚΤ για να αντλήσει τα κεφάλαια που χρειάζεται με χαμηλό κόστος.

Το πρόγραμμα ΟΜΤ (απευθείας νομισματικές συναλλαγές) συγκεντρώνει αυτές τις προϋποθέσεις όπως αποδείχθηκε στο παρελθόν με την κατακόρυφη πτώση των αποδόσεων των ομολόγων των χωρών της ευρωπεριφέρειας.

Όμως, δεν είναι σίγουρο αν η ΕΚΤ θα αποδεχθεί να ενταχθεί η Ελλάδα σ' αυτό.

Μέχρι τότε, η ελπίδα για πλήρη πρόσβαση της χώρας στις αγορές με σύμμαχο την ΕΚΤ και σκοπό την αναπλήρωση των νέων δανείων του ΔΝΤ θα μείνει ζωντανή.

Dr. Money