Ο ΕΝΦΙΑ και οι ψευδαισθήσεις των αντικειμενικών αξιών

Ως γνωστόν, η κυβέρνηση Παπανδρέου εισήγαγε τον φόρο κατοχής ακινήτων το 2011 μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ για δύο λόγους:

Πρώτον, για να επιτύχει τον στόχο για αισθητή μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος το 2011 και να μην επιβαρύνει τους δημοσίους υπαλλήλους όσο αν επιβάλλετο σε διαφορετική περίπτωση.

Δεύτερον, γιατί πίστευε ότι ο ανωτέρω φόρος ήταν προοδευτικός υπό την έννοια ότι οι έχοντες και κατέχοντες θα έπρεπε να πληρώσουν περισσότερα από τους υπολοίπους.

Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι επίσης γνωστό ότι η επιβολή του φόρου μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ έγινε για να υπάρχει αυξημένη εισπραξιμότητα, ενώ ο φόρος είχε προταθεί από κορυφαίους Έλληνες τραπεζίτες και συνομιλητές της τότε κυβέρνησης.

Υποτίθεται ότι θα ήταν ένα προσωρινό μέτρο.

Όμως, στην Ελλάδα των μεγάλων δημοσιονομικών αναγκών και του μνημονίου, αποδείχθηκε ακόμη μία φορά ότι ουδέν μονιμότερον του προσωρινού.

Έτσι, ο αρχικός φόρος στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα μετατράπηκε από φέτος σε ΕΝΦΙΑ.

Ταυτόχρονα ανέβηκε ο πήχης των συνολικών εισπράξεων από τον ΕΝΦΙΑ για τον κρατικό κορβανά στα 2,9 δισ. ευρώ περίπου με διεύρυνση εκείνων που υπάγονται στον νέο φόρο, συμπεριλαμβανομένων των αγροτεμαχίων κ.λπ.

Όμως, ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ με βάση το σύστημα των αντικειμενικών αξιών σε μια αγορά ακινήτων που έχει καταρρεύσει τα τελευταία χρόνια προκαλεί αντιδράσεις.

Οι μεγαλύτερες προέρχονται από ιδιοκτήτες ακινήτων σε αστικές περιοχές με υψηλές αντικειμενικές αξίες που έχουν δει τις εμπορικές τιμές να υποχωρούν δραματικά.

Πολύ περισσότερο σε σχέση με άλλες μεσοαστικές και λαϊκές περιοχές που είναι πολύ πιο πυκνοκατοικημένες.

Πολλοί πολιτικοί γνωρίζουν αυτήν την πραγματικότητα.

Γι' αυτό δεν απαιτούν επιτακτικά την επιβολή του ΕΝΦΙΑ επί των εμπορικών τιμών γιατί εκτιμούν ότι το πολιτικό κόστος θα ήταν πιθανόν ακόμη μεγαλύτερο σε διαφορετική περίπτωση.

Την ίδια στιγμή πολύς κόσμος νομίζει ότι θα πληρώσει λιγότερα αν ο ΕΝΦΙΑ υπολογισθεί με βάση τις εμπορικές τιμές αντί με βάση τις αντικειμενικές.

Όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου σίγουρο για τους κάτωθι λόγους:

Πρώτον, δεν διαφαίνεται πρόθεση της κυβέρνησης, τουλάχιστον προς το παρόν, να μειώσει αισθητά το συνολικό ποσό που στοχεύει να εισπράξει από τον ΕΝΦΙΑ.

Είναι λογικό από τη στιγμή που οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι φιλόδοξοι. Αν υπήρχε μείωση του ποσού των 2,9 δισ. ευρώ από τις εισπράξεις ΕΝΦΙΑ, τότε όλα θα ήταν ευκολότερα.

Δεύτερον, αν υπολογισθεί ο ΕΝΦΙΑ με βάση τις εμπορικές τιμές και δεν αλλάξει ο στόχος για τα ετήσια έσοδα, θα πρέπει να γίνει ανακατανομή των βαρών στους υπόχρεους. Η ανακατανομή ίσως αποβεί εναντίον αρκετών ιδιοκτητών ακινήτων στις πιο λαϊκές περιοχές και υπέρ εκείνων σε πιο ακριβές.

Μπορεί όμως να μην υπάρξουν αισθητές μεταβολές αν η μείωση των τιμών είναι αναλογικά περίπου ίδια σε όλες τις περιοχές. Επομένως, η μετάβαση σ' ένα άλλο στάδιο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ που θα βασίζεται στις εμπορικές τιμές ίσως κρύβει εκπλήξεις.

Γι' αυτό κανείς δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις με τη μείωση των αντικειμενικών τιμών.

Dr. Money