Mε πλούσιους ιδιοκτήτες και φτωχές εταιρείες, ανάπτυξη... γιοκ

Η ελληνική οικονομία θα πρέπει να αναπτυχθεί με υψηλούς ρυθμούς επί πολλά χρόνια αν θέλουμε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των ανέργων που ξεπερνά σήμερα το 1,3 εκατομμύριο άτομα.

Για να επανέλθει ο αριθμός των ανέργων στους 514 χιλιάδες που ήταν το 4ο τρίμηνο του 2009 θα πρέπει να δημιουργηθούν 800 χιλιάδες και πλέον θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια.

Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα χρειασθούν ιδανικά 6-7 χρόνια, υπό την προϋπόθεση ότι θα δημιουργούνται 118.000 νέες θέσεις κάθε έτος, όσες δηλαδή δημιουργήθηκαν το 1995 που ήταν η χρονιά-ρεκόρ των τελευταίων 33 ετών.

Πρόκειται για εξαιρετικά αισιόδοξο σενάριο που απαιτεί υψηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης, ίσως της τάξης του 4%-5% και πλέον επί μακρόν.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι η επίτευξη υψηλών, βιώσιμων ρυθμών ανάπτυξης δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα χωρίς αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Κοινώς, ενίσχυση του μεριδίου των επενδύσεων και των εξαγωγών στο ΑΕΠ της χώρας και μείωση του ποσοστού της κατανάλωσης.

Διάφορες μελέτες όπως της McKinsey, του ΙΟΒΕ και της PwC έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα, καταθέτοντας διάφορες προτάσεις, π.χ. για κλάδους που θα μπορούσαν να είναι η αιχμή του δόρατος.

Δεν πρόκειται να αναφερθούμε σε αυτές αλλά σε κάτι άλλο πιο πρακτικό.

Στις ιδιωτικές εταιρείες που θα έπρεπε να επωμισθούν το βάρος της αύξησης της απασχόλησης. Σήμερα πολλές από αυτές βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντική μείωση των πωλήσεών τους και με έλλειψη ρευστότητας, παρότι δεν υλοποιούν επενδυτικά προγράμματα.

Επομένως, η αύξηση της απασχόλησης είναι το τελευταίο που έχουν στον νου τους.

Παραδοσιακά, οι τράπεζες παρέχουν τα κεφάλαια κίνησης, αλλά κατά κανόνα δεν το κάνουν πλέον αν τα λεφτά προορίζονται για να καλύψουν λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων. Αν το έκαναν θα ήταν σαν να έριχναν τα λεφτά των καταθετών και των μετόχων τους σε πηγάδι χωρίς πάτο.

Από την άλλη πλευρά, το κεφάλαιο κίνησης που θα πάει στην αγορά πρώτων υλών που σχετίζονται με παραγγελίες και γενικότερα με τον τζίρο της εταιρειών είναι διαφορετική περίπτωση και θα έπρεπε να είναι διαθέσιμο.

Σήμερα, αρκετές από αυτές τις εταιρείες είναι υπερχρεωμένες και μη βιώσιμες, ενώ άλλες έχουν μεν υψηλές δανειακές υποχρεώσεις, αλλά θα μπορούσαν να επιβιώσουν. Από οικονομική άποψη, οι πρώτες θα έπρεπε να κλείσουν, ενώ οι δεύτερες εταιρείες να αναδιαρθρωθούν, περιορίζοντας κόστη, μειώνοντας δανεισμό κ.τ.λ.

Όλα θα ήταν ευκολότερα αν οι ιδιοκτήτες αποφάσιζαν να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να ενισχύσουν τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών τους. Όμως, δυστυχώς, η κυρίαρχη νοοτροπία στην Ελλάδα θέλει τη χρήση του τραπεζικού δανεισμού και των επιδοτήσεων, όπου είναι εφικτό, ως «εργαλεία ανάπτυξης».

Είναι ο λόγος που έχουμε το φαινόμενο να υπάρχουν πλούσιοι ιδιοκτήτες και «φτωχές» έως χρεοκοπημένες εταιρείες.

Φυσικά, αυτό δεν ισχύει για όλο τον επιχειρηματικό κόσμο. Είναι πάντως διαδεδομένο φαινόμενο.

Εδώ ακριβώς θα απαιτηθεί αλλαγή νοοτροπίας γιατί ο τραπεζικός δανεισμός δεν θα είναι ούτε άπλετος, ούτε φθηνός όπως στο παρελθόν. Για να μπορέσουν πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις να αναδιαρθρωθούν ή και να αναπτυχθούν στο νέο περιβάλλον θα πρέπει οι ιδιοκτήτες-μέτοχοι να βάλουν λεφτά ώστε ο λόγος χρέους προς ίδια κεφάλαια να μειωθεί σημαντικά.

Η ρευστότητα δεν θα παρέχεται πλέον από τις τράπεζες όπως παλιά και συχνά οι τελευταίες θα ζητάνε αύξηση της ίδιας συμμετοχής από τους ιδιοκτήτες για την παροχή χρηματοδότησης. Αν λοιπόν θέλουμε να αναπτυχθεί η εθνική οικονομία με υψηλούς ρυθμούς και να δημιουργηθούν εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας θα πρέπει ο επιχειρηματικός κόσμος να κατανοήσει τη νέα πραγματικότητα.

Κοινώς, θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να ενισχύσουν τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών τους για να αντιμετωπίσουν την όποια στενότητα ρευστότητας.

Αν φυσικά μπορούν.

Εκτός λοιπόν από το παραγωγικό μοντέλο, πολλοί επιχειρηματίες θα πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία και να αποδείξουν έμπρακτα ότι στηρίζουν τις εταιρείες τους και την εθνική οικονομία.

Dr. Money