Mνημόνιο: Το πάθημα να γίνει μάθημα!

Το δεύτερο 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου του 2012 η κατάσταση στην Ελλάδα και στην ευρωζώνη είχε καλμάρει.

Η παρέμβαση του κ. Ντράγκι εκείνο το καλοκαίρι και η κατηγορηματική διαβεβαίωση πως «θα κάνει οτιδήποτε χρειασθεί» για το ευρώ είχε παίξει καταλυτικό ρόλο.

Είχε πείσει την αγορά ομολόγων ότι εννοούσε αυτό που έλεγε για το ευρώ, πυροδοτώντας την αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ομολόγων της ευρωπεριφέρειας, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Στην Αθήνα υπήρχε μια κυβέρνηση συνεργασίας της οποίας ηγείτο ο Αντώνης Σαμαράς, ένας άνθρωπος που είχε μπει στο στόχαστρο των Γερμανών και των αποκαλούμενων μνημονιακών στην Ελλάδα για τη στάση και τις θέσεις του στο πρώτο μνημόνιο.

Ήταν επίσης κόκκινο πανί για αρκετούς στις Βρυξέλλες.

Τα ταξίδια του, ως πρωθυπουργού, στο Βερολίνο, στο Παρίσι και στη Φρανκφούρτη τις προηγούμενες εβδομάδες είχαν βοηθήσει να αλλάξει κάπως το κλίμα για τον ίδιο, αλλά η καχυποψία υπήρχε.

Ο ίδιος ήταν σκεπτικός.

Μιλώντας σε γνωστό του δημοσιογράφο εκείνη την περίοδο, περιέγραφε τις ανησυχίες του για τη στάση που θα κρατούσαν οι Γερμανοί.

Ο κ. Σαμαράς ανησυχούσε ότι θα έκαναν πιθανόν ντιλ για να σώσουν την Ιταλία και την Ισπανία και θα άφηναν την Ελλάδα στη μοίρα της.

Ο ίδιος ήξερε από πρώτο χέρι την εχθρότητα με την οποία αντιμετώπιζε την Ελλάδα και εν μέρει τον ίδιο μέρος του πολιτικού κατεστημένου της Γερμανίας.

Γνώριζε επίσης ότι μερικοί στη Γερμανία και στις Βρυξέλες εξύφαιναν σχέδιο για έξοδο της χώρας από το ευρώ από το 2011.

Ο πρωθυπουργός είχε γίνει κοινωνός μιας πτυχής αυτού του σχεδίου (τι σκέφτονταν για το νέο νόμισμα), ενώ ήταν ακόμη αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών παρουσία σημερινού υπουργού.

Η τελευταία λέξη ανήκε στην  καγκελάριο Μέρκελ που θα αποφάσιζε, γνωρίζοντας τη θέση του Β. Σόιμπλε που έβλεπε με καλό μάτι την έξοδο της Ελλάδας από την ΟΝΕ για να ισχυροποιηθεί η ευρωζώνη, όπως επιβεβαιώνει ο Τίμοθι Γκάιτνερ, ο πρώην Αμερικανός υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, στο βιβλίο του "Stress Test".

Η Α. Μέρκελ εμφανιζόταν έντονα προβληματισμένη.

Το καλοκαίρι του 2012, δημοσιογράφοι έγκυρου βρετανικού μέσου είχαν μιλήσει μαζί της και είχαν αποκομίσει την ιδέα ότι αμφιταλαντευόταν. Το σχετικό πρωτοσέλιδο και το κείμενο του Economist εκείνη την περίοδο αντικατόπτριζαν το δίλημμά της.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αισθάνθηκε πιο σίγουρος όταν έγινε γνωστή η επίσκεψη της καγκελαρίου στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2012.

Ήταν σήμα προς τις αγορές και τη γερμανική πολιτική σκηνή ότι η Ελλάδα θα παρέμενε στην ευρωζώνη.

Κάτι που έγινε, αλλά θα μπορούσε να μην συμβεί αν η όποια ελληνική κυβέρνηση σχηματιζόταν μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 σήκωνε μπαϊράκι.

Σήμερα, κοιτάζοντας πίσω, όλα αυτά μοιάζουν Ιστορία.

Όμως, θα πρέπει να μείνουμε σε ορισμένα από αυτά όπως και σε άλλα για να βγάλουμε σωστά συμπεράσματα, παίρνοντας μαθήματα.

Ένα από αυτά πρέπει να είναι ότι χρειάζεται να βάζουμε τάξη στα δημόσια οικονομικά από μόνοι μας ώστε να μην βρεθεί ξανά στο σημείο η χώρα να ζητήσει στήριξη από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., ενώ θα είναι αποκλεισμένη από τις αγορές.

Εξυπακούεται ότι η πρόσβαση στις αγορές θα πρέπει να διαφυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού για να υπάρχει εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης του κράτους και του ιδιωτικού τομέα.

Παράδειγμα είναι επίσης η άρνηση του Μπερλουσκόνι ως πρωθυπουργού να αποδεχθεί η Ιταλία βοήθεια από το ΔΝΤ, όπως πίεζαν η Α. Μέρκελ και ο Ν. Σαρκοζί.

Η στάση του έσωσε την Ιταλία και ίσως την ευρωζώνη από καταστροφή.

Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που πολλοί από μας κοροϊδεύουν, κατανοούσε ως επιχειρηματίας ότι τυχόν αποδοχή της βοήθειας από το ΔΝΤ θα έστελνε το λάθος σήμα, στιγματίζοντας την Ιταλία, και οδηγώντας ίσως σε πιθανό αποκλεισμό της από τις αγορές.

Αντίθετα, ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου επιδίωκε αυτό ακριβώς που ο Μπερλουσκόνι προσπαθούσε να αποφύγει.

Τη μεγάλη και έγκαιρη βοήθεια από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ προς την Ελλάδα που θα τη στιγμάτιζε, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Ήρθε λοιπόν ο καιρός να κάνουμε τα παθήματα του πρόσφατου παρελθόντος μαθήματα.

Dr. Money