Πότε θα δουν φως τα ακίνητα

Ό,τι ανεβαίνει πολύ, πέφτει επίσης πολύ όταν έλθει η ώρα της διόρθωσης στις αγορές.

Η αγορά των ακινήτων δεν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση.

Οι τιμές των οικιστικών ακινήτων υπερδιπλασιάστηκαν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Ισπανία την προηγούμενη δεκαετία μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε η μεγάλη διεθνής χρηματοοικονομική κρίση.

Αντίθετα, η αύξηση των τιμών ήταν πολύ μικρότερη στην Πορτογαλία, κάτω του 25%, την περίοδο 2000-2007.

Δεν θα πρέπει να εκπλήσσει λοιπόν ότι οι τιμές των σπιτιών στην Ισπανία πέφτουν 40% περίπου από το 2008 μέχρι σήμερα, ενώ στην Ιρλανδία υποχωρούν ακόμη περισσότερο, δηλαδή πάνω από 45%.

Αντίθετα, η υποχώρηση στην Πορτογαλία, η οποία δοκιμάσθηκε από την κρίση, είναι πολύ μικρότερη, κοινώς μονοψήφια.

Σημαντική πτώση τιμών καταγράφουν επίσης τα στοιχεία των εμπορικών τραπεζών που συγκεντρώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, αν και οι μεσίτες ισχυρίζονται ότι η πραγματική πτώση είναι πολύ μεγαλύτερη.

Από το 2008 μέχρι τα τέλη του 2013, η κάμψη στις τιμές των διαμερισμάτων ξεπερνούσε το 30%, με τους μεσίτες να μιλάνε για 40% με 50% κατά μέσο όρο.

Με τις τιμές των ακινήτων στην Ιρλανδία να καταγράφουν άνοδο από πέρυσι καθώς η χώρα βγήκε από το μνημόνιο και η οικονομία άρχισε να παίρνει πάνω της και ενώ αναμένονται σταθεροποιητικές τάσεις στην Πορτογαλία, είναι εύλογο να αναρωτιέται κανείς μήπως έρχεται η ώρα της Ελλάδας.

Ως γνωστόν, το μνημόνιο ΙΙ ολοκληρώνεται φέτος, ενώ οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν η ελληνική οικονομία να καταγράφει μικρό θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2014.

Υπό άλλες συνθήκες, μια πιθανή, μικρή αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας που ίσως συνοδευθεί από μικρή κάμψη της ανεργίας συνιστά καλό νέο και θα είχε θετικές επιδράσεις στην αγορά ακινήτων.

Κυρίως, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ζήτησης για σπίτια. Ιδίως μετά από μια παρατεταμένη περίοδο περιορισμένων συναλλαγών.

Όμως, της αναμενόμενης και όχι σίγουρης ανάκαμψης προηγείται μια βουτιά του ΑΕΠ της τάξης του 24% και άνοδος της ανεργίας πάνω από 27%.

Επομένως, δεν πρόκειται για μια φυσιολογική κατάσταση αφού οι πληγές είναι πολύ μεγάλες. Τουλάχιστον σε ευρεία στρώματα του πληθυσμού.

Ως εκ τούτου, θα χρειασθεί περισσότερος χρόνος και μια πειστική στροφή της οικονομίας προς αναπτυξιακή τροχιά και μείωση της ανεργίας για να αναζωπυρωθεί κάπως η ζήτηση για σπίτια.

Χωρίς μάλιστα τη στήριξη από τον τραπεζικό δανεισμό αφού τα πιστωτικά ιδρύματα θα είναι πιο αυστηρά στα κριτήρια και στους όρους δανειοδότησης για την αγορά κατοικίας σε σχέση με το παρελθόν.

Ακόμη, η υψηλή φορολογία κατοχής ακινήτου καθιστά πιο δύσκολη μια απόφαση αγοράς, παρά την αξιοσημείωτη μείωση του φόρου μεταβίβασης.

Και ασφαλώς δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής η αναφορά στελεχών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε φόρο πλούτου με προσδιορισμό τις 300.000 ευρώ.

Όμως, δεν είναι μόνο η ζήτηση που προβληματίζει.

Το γεγονός ότι πολύς κόσμος περιμένει να πουλήσει διαμερίσματα και άλλους είδους σπίτια για να αντλήσει ρευστότητα ή για άλλους λόγους καθιστά δυσκολότερη την ανάκαμψη της αγοράς οικιστικών ακινήτων.

Η γνώση της συγκεκριμένης κατάστασης επηρεάζει τις προσδοκίες των εν δυνάμει αγοραστών που περιμένουν να υποχωρήσουν κι άλλο οι τιμές πριν βάλουν λεφτά.

Η εικόνα είναι κάπως σύνθετη, αλλά δείχνει ξεκάθαρα προς μια κατεύθυνση:

Την περαιτέρω υποχώρηση των τιμών των σπιτιών και τη φετινή χρονιά.

Επομένως, η αγορά θα πρέπει να προσβλέπει στο 2015, το νωρίτερο, για την πολυπόθητη ανάκαμψη, έστω κι ασθενή, της αγοράς οικιστικών ακινήτων στη χώρα μας.

Dr. Money