Με σουβλατζίδικα ανάπτυξη δεν έρχεται!

Η ελληνική οικονομία χαρακτηρίστηκε από υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης την προηγούμενη δεκαετία.

Όμως, η ανάπτυξη ήταν εσωστρεφής υπό την έννοια ότι βασιζόταν στην εσωτερική ζήτηση, που χρηματοδοτείτο από δανεικά, με το γνωστό αποτέλεσμα όταν οι αγορές έκλεισαν για τη χώρα το 2010.

Πολλοί συμφωνούν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξει αναπτυξιακό μοντέλο και να πάει προς ένα καινούργιο που θα χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη συμμετοχή των επενδύσεων και των εξαγωγών στο ΑΕΠ με παράλληλη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης.

Και για να μην ξεχνάμε:

Τη δεκαετία του 1960, η κατανάλωση αντιπροσώπευε το 85% του ελληνικού ΑΕΠ, οι επενδύσεις το 21% και οι εξαγωγές το 10,5%.

Την επόμενη δεκαετία, η καταναλωτική δαπάνη υποχώρησε στο 76,5% του ΑΕΠ, οι επενδύσεις ανέβηκαν στο 26% και οι εξαγωγές στο 15%.

Τη δεκαετία της αλλαγής, η κατανάλωση ανέβηκε στο 84% του ΑΕΠ, οι επενδύσεις υποχώρησαν στο 22%, ενώ οι εξαγωγές σκαρφάλωσαν στο 21% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε.

Τη δεκαετία του 1990, η ιδιωτική και η δημόσια δαπάνη ανέβηκαν στο 90% του ΑΕΠ, οι επενδύσεις υποχώρησαν στο 19,5% και οι εξαγωγές μειώθηκαν στο 18,4% του ΑΕΠ.

Την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας, η κατανάλωση ήταν κοντά στο 89%, οι επενδύσεις αυξήθηκαν στο 23% και οι εξαγωγές στο 22% του ΑΕΠ.

Όμως, η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σ' ένα άλλο υπόδειγμα χρειάζεται χρόνο και δεν είναι εύκολη υπόθεση γιατί συνεπάγεται βραχυπρόθεσμα κόστη και μακροπρόθεσμα οφέλη.

Τα βραχυπρόθεσμα κόστη είναι ακόμη μεγαλύτερα αν η χώρα εφαρμόζει πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, υπάρχει πιστωτική ασφυξία και η κινητικότητα των συντελεστών της παραγωγής, κυρίως της εργασίας, δεν είναι μεγάλη όπως συμβαίνει σ' εμάς.

Από τα διαθέσιμα στοιχεία της Ε.Ε. προκύπτει αύξηση των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά και πτώση των επενδύσεων το ίδιο διάστημα από το 2010 μέχρι και το 2013.

Όσον αφορά τη συνολική κατανάλωση, αυτή υποχώρησε κατά τέσσερις περίπου μονάδες στο 88% του ΑΕΠ το 2013 από 92% το 2010, παραμένοντας σε υψηλά επίπεδα, αν και είναι λίγο χαμηλότερη από τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας.

Δεν είναι η μείωση της κατανάλωσης που θα περίμενε κανείς μετά από μια τόσο μεγάλη δόση λιτότητας.

Υπό αυτήν την έννοια, ίσως δικαιολογείται εν μέρει η επιμονή πολλών να βγάλουν τα προς το ζην ανοίγοντας σουβλατζίδικα, μπαρ, καφετέριες κ.ά. τα τελευταία χρόνια.

Όμως, η έφεση των περισσότερων να ανοίγουν νέες επιχειρήσεις που δεν είναι εξωστρεφείς ή τουλάχιστον παραγωγικές κατά το κοινώς λεγόμενο δείχνει ότι η μετάβαση σ' ένα διαφορετικό αναπτυξιακό υπόδειγμα δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.

Είτε η μετάβαση θα διαρκέσει πολλά χρόνια, είτε θα παραμείνει όνειρο θερινής νυκτός.

Είναι ένας ακόμη λόγος που συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μπορεί να παραμείνει χαμηλός για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την ανάκαμψη.

Dr. Money