Οι πολιτικοί δεν είναι Χουντίνι

Δεν έχει λοιπόν άλλη επιλογή παρά να τα δώσει όλα για να πείσει τους ευρωπαίους εταίρους να λάβει όσο το δυνατόν λιγότερα περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα μέχρι τουλάχιστον τον επόμενο Ιούνιο και περισσότερα διορθωτικά μέτρα, αν υπάρξουν αποκλίσεις, αργότερα.

Δεν θα είναι εύκολο.

Η Αθήνα μπορεί να διαλαλεί ότι έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της και περιμένει από τους εταίρους να κάνουν το ίδιο αλλά δεν έχουν την ίδια εντύπωση στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο κι αλλού.

Οι πιστωτές υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει το οικονομικό πρόγραμμα πολιτικής δικό της, δηλαδή δεν το εφαρμόζει επειδή θεωρεί ότι είναι σωστό, αλλά επειδή της το ζητάνε ως προϋπόθεση για να πάρει τις δόσεις.

Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση αρκετών διαρθρωτικών αλλαγών είναι το πρώτο πράγμα που επισημαίνουν.

Οι ίδιοι απορρίπτουν τις αιτιάσεις ότι η υπερβολική λιτότητα φέρει επίσης ευθύνες για την «μεταρρυθμιστική κούραση» .

Όμως, οι δανειστές έχουν το μαχαίρι και το καρπούζι.

Κοινώς, αυτοί αποφασίζουν.

Επομένως, η προγραμματική συμφωνία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που ανακοινώθηκε με αρκετό καιρό καθυστέρηση και η οποία δεν προβλέπει μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις αντιπροσωπεύει το επιθυμητό και όχι το ρεαλιστικό σενάριο.

Όπως, τονίσαμε χθες η κυβέρνηση θα μπορούσε να κλείσει ένα μεγάλο μέρος του δημοσιονομικού κενού της επόμενης χρονιάς, λαμβάνοντας τα δυο μέτρα που προβλέπονταν στο μνημόνιο και ανέβαλε.

Πλέον, τα δυο μέτρα είναι πιθανό ότι θα επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Όμως, το 2014 είναι απλά ένας σταθμός στο δρόμο για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ίσου με 4,5% του ΑΕΠ το 2016.

Η απόσταση από τα 400-500 εκ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα είναι το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι τα 8 με 9 δισ. το 2016 είναι πολύ μεγάλη.

Θα μπορούσε να καλυφθεί με μείωση του μεγέθους του «ιδανικού» πρωτογενούς πλεονάσματος μετά από ένα σημαντικό «κούρεμα» του χρέους.

Όμως, «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας του χρέους δεν πρόκειται να υπάρξει στο εγγύς μέλλον και επομένως ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με 4,5% του ΑΕΠ το 2016 δεν πρόκειται να αλλάξει.

Αυτό σημαίνει νέα μέτρα που αυξάνουν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτός κι αν η ελληνική οικονομία γίνει τούρμπο, κάτι που ελάχιστοι ίσως προβλέπουν.

Αν υποθέσουμε ότι η συνολική αξία των αγαθών και υπηρεσιών που θα παραχθούν φέτος στην Ελλάδα θα καταλήξει να είναι στα 184 δισ. ευρώ, δηλαδή στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2004 μπορούμε νε εξάγουμε κάποια συμπεράσματα.

Το 2004, το πρωτογενές έλλειμμα ανήλθε σε 2,6% του ΑΕΠ έναντι πλεονάσματος 0,3% περίπου φέτος.

Την ίδια χρονιά, τα έσοδα ανήλθαν στο 38,1% του ΑΕΠ έναντι 44%-45% περίπου που μάλλον θα ανέλθουν φέτος ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες έφθασαν το 40,7% του ΑΕΠ το 2004.

Η σύγκριση των δυο ετών και τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι τα έσοδα βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα ως προς το ΑΕΠ ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες παραμένουν πάνω από το μέσο επίπεδο της περιόδου 2000-2008.

Επομένως, τα όποια νέα μέτρα θα αποσκοπούν στο περαιτέρω περιορισμό των πρωτογενών δαπανών.

Η σύγκριση ανά κατηγορία δαπανών μεταξύ του 2013 και του 2004 αλλά και ιστορικά δείχνει ότι την μεγάλη διαφορά κάνουν οι κοινωνικές δαπάνες και σε μικρότερο βαθμό οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας.

Για την ακρίβεια, οι κοινωνικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται οι συντάξεις, ξεπερνούν τις 6 μονάδες του ΑΕΠ ενώ η διαφορά στις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας δεν ξεπερνά την μια μονάδα.

Λογικά, η έξτρα δημοσιονομική προσπάθεια για την κάλυψη των δημοσιονομικών κενών στη πορεία προς τον τελικό στόχο του 2016 θα προέλθει κυρίως από τις μειώσεις των κοινωνικών δαπανών.

Επομένως, θα πρέπει να γίνουν παραπάνω κινήσεις στο μέτωπο των ασφαλιστικών ταμείων και είναι δύσκολο να φαντασθεί κάποιος πως δεν θα ακουμπήσουν τις συντάξεις.

Φυσικά, οι πολιτικοί μπορεί να ισχυρίζονται ότι θα το αποφύγουν.

Όμως, Χουντίνι δεν είναι.

Dr. Money