Από τα liberty bonds στο λουκέτο της κυβέρνησης!

Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν μπορεί να είναι ξανά υποψήφιος για την προεδρία στις επόμενες εκλογές, λόγω των περιορισμών που θέτει το Σύνταγμα και να επωφεληθεί, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών θεωρεί υπεύθυνους για το κλείσιμο τους ρεπουμπλικάνους.

Όμως, το τωρινό λουκέτο, ιδίως αν παραταθεί, μπορεί να βοηθήσει τους δημοκρατικούς να ανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων (του Κογκρέσου) από το Grand Ol' Party (GOP) το 2014.

Σήμερα, η Γερουσία ελέγχεται από το δημοκρατικό κόμμα και η Βουλή των Αντιπροσώπων από το ρεπουμπλικανικό.

Φυσικά, όλα αυτά δεν έγιναν ξαφνικά μέσα σε μία νύχτα. Όλα ξεκινάνε από το γεγονός ότι η Βουλή και η Γερουσία δεν μπορούν να συμφωνήσουν στη διατύπωση (wording) του κειμένου για τον προϋπολογισμό του δημοσιονομικού έτους 2013-2014.

Στις ΗΠΑ, κάθε δημοσιονομικό έτος ξεκινά την 1η Οκτωβρίου και τελειώνει στις 30 Σεπτεμβρίου της επόμενης ημερολογιακής χρονιάς.

Από τη στιγμή που δεν υπάρχει συμφωνία για τον προϋπολογισμό του επόμενου δημοσιονομικού έτους, θα πρέπει να περάσει ψήφισμα (resolutions) από τα δύο νομοθετικά σώματα που να εγκρίνει την έκτακτη χρηματοδότηση συγκεκριμένων ελαστικών κρατικών δαπανών για τις επόμενες 6 - 12 εβδομάδες.

Το αδιέξοδο επήλθε επειδή η συντηρητική πτέρυγα των ρεπουμπλικάνων στη Βουλή (κόμμα του τσαγιού) προσπάθησε να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία για να περάσει δημοψήφισμα που θα περιέκοπτε το πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών υγείας, γνωστό ως Obamacare.

Γνωρίζοντας ότι το πρόγραμμα Obamacare δεν είναι καθόλου δημοφιλές στις ΗΠΑ, οι συντηρητικοί προσπάθησαν να επωφεληθούν, νομίζοντας ότι θα κέρδιζαν τις εντυπώσεις και το λουκέτο θα χρεωνόταν στους δημοκρατικούς.

Όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου είναι αντίθετη στο κλείσιμο της κυβέρνησης και τη χρεώνει στους ρεπουμπλικάνους.

Όλα θα τελείωναν αν οι δημοκρατικοί και οι ρεπουμπλικάνοι συμφωνούσαν στην ψήφιση του προϋπολογισμού της περιόδου 2013-2014. Όμως, αυτό πλέον δεν αρκεί γιατί ένα άλλο πρόβλημα έχει προκύψει.

Στις 17 Οκτωβρίου, το ομοσπονδιακό χρέος θα έχει ακουμπήσει το ανώτατο όριο των 14,6 τρισ. δολαρίων περίπου και θα χρειάζεται νέα νομοθετική ρύθμιση για να αυξηθεί περαιτέρω.

Από το 1917 όπου νομοθετήθηκε το ανώτατο όριο χρέους (debt ceiling) για πρώτη φορά μέχρι σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προχωρήσει σε δεκάδες αναθεωρήσεις του προς τα πάνω.

Το ανώτατο όριο μπήκε για πρώτη φορά το 1917 για να διευκολυνθεί η πώληση των ομολόγων της ελευθερίας (liberty bonds) από το υπουργείο οικονομικών. Το χρέος ήταν μόλις 43 δισ. δολάρια το 1940, αλλά αυξήθηκε για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο.

Το χρέος αυξήθηκε λίγο μεταξύ των ετών 1946 και 1970 αφού ανέβηκε στα 283 δισ. το 1970 από 242 δισ. δολάρια περίπου μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Όμως, έχει πολλαπλασιασθεί τα τελευταία 31 χρόνια, εκτοξευόμενο στα 14,6 τρισ. δολάρια.

Οι συντηρητικοί στο Κογκρέσο δεν θέλουν να αυξηθεί το ανώτατο όριο περισσότερο, παρότι το είδωλό τους ο πρώην πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε ταχθεί υπέρ της αύξησής του τη δεκαετία του 1980.

Από την άλλη, ο αντίπαλος πρόεδρος Ομπάμα είχε ψηφίσει εναντίον της αύξησης του ανώτατου ορίου του αμερικανικού χρέους όταν ήταν γερουσιαστής.

Για πολλούς, η προσέγγιση του ανώτατου ορίου χρέους σηματοδοτεί αυξημένο κίνδυνο χρεοκοπίας.

Όμως, οι συντηρητικοί θεωρούν υπερβολικούς τους φόβους περί χρεοκοπίας, τονίζοντας ότι ο καλύτερος τρόπος μείωσης του χρέους είναι ο περιορισμός της δυνατότητας του κράτους να δανείζεται μέσω της επιβολής ανώτατου ορίου.

Είναι προφανές ότι οι ρεπουμπλικάνοι θα προσπαθήσουν να εκμαιεύσουν ανταλλάγματα στο παζάρι από τον πρόεδρο Ομπάμα για την αύξηση του ορίου.

Πολύ περισσότερο τώρα που συμπίπτει με το κλείσιμο κυβερνητικών υπηρεσιών λόγω ασυμφωνίας στον προϋπολογισμό του 2013-2014 και στα ψηφίσματα για την παροχή έκτακτης χρηματοδότησης.

Τι θα γίνει;

Οι αγορές δείχνουν να προεξοφλούν προς το παρόν μια ομαλή εξέλιξη, όπως το 2011, με την επίτευξη κάποιου είδους συμφωνίας μεταξύ δημοκρατικών και ρεπουμπλικάνων πριν από τη 17η Οκτωβρίου.

Λογικά, πρέπει να έχουν δίκιο.

Όμως, θα πρέπει να περιμένουμε...

Dr. Money