O αφανής πόλεμος των ισοτιμιών βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο, αν και επί της ουσίας δεν έλειπε ποτέ από την ατζέντα των αγορών και της πολιτικής. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες είναι ιδιαίτερος παράγοντας της παγκόσμιας οικονομίας, αφού επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν και σε μεγάλο βαθμό αλληλεπιδρούν με τις εκάστοτε πολιτικές κρατών, κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών.

Στο παγκόσμιο περιβάλλον των κυμαινόμενων ισοτιμιών, οι θεμελιώδεις παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία ενός νομίσματος είναι τα ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών, οι πραγματικές ισοτιμίες (real effective exchange rates - REER), τα ελλείμματα των προϋπολογισμών, το δημόσιο χρέος, οι ροές κεφαλαίων για επενδυτικούς σκοπούς, οι ρυθμοί του προσδοκώμενου πληθωρισμού, το ύψος των επιτοκίων, καθώς και οι λοιπές δημοσιονομικές και νομισματικές αποφάσεις των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών.

Πέραν όμως των παραπάνω, τα νομίσματα αποτελούν τον «παράδεισο» των απανταχού traders! Οι FX αγορές είναι οι πιο liquid αγορές, οπότε και οι τεχνικές όψεις των νομισμάτων διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πορεία των τιμών τους. Η αύξηση των συναλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο έχει διαμορφώσει νέες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των νομισμάτων, καθώς η ζήτηση και η προσφορά συναλλάγματος δημιουργούν μία επιπλέον αγορά, στην οποία είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν κυβερνητικοί φορείς, κεντρικές τράπεζες και φυσικά... κερδοσκόποι!


Πολύπλοκη εικόνα

Το παζλ των συναλλαγματικών ισοτιμιών φαντάζει ιδιαίτερα πολύπλοκο και αυτό το στοιχείο της πολυπλοκότητας αποτελεί τη βασική αιτία μεταβλητότητας που χαρακτηρίζει τις αγορές των νομισμάτων τώρα. Η πρόσφατη υψηλή μεταβλητότητα του ευρώ με το δολάριο και με το γεν καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τον καθημερινό πόλεμο που διεξάγεται στις αγορές των νομισμάτων για την έγκαιρη και ορθή πρόβλεψη των τιμών.

Οι συζητήσεις για τη δημοσιονομική πολιτική των ΗΠΑ, οι εξελίξεις στη νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας και η δύναμη στην ανάκαμψη της Κίνας αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν τα νομίσματα τους επόμενους μήνες. Επιπρόσθετα, η προσπάθεια να μειωθεί η ισοτιμία ώστε μια χώρα να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δημιουργεί επιπλέον γρίφους.

ΔΟΛΑΡΙΟ: Η Fed φαίνεται να ολοκληρώνει την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης και από εδώ και πέρα είναι η σειρά της δημοσιονομικής πολιτικής να πάρει τη σκυτάλη της δράσης και των αποφάσεων.

Η αντιμετώπιση του δημοσιονομικού γκρεμού (fiscal cliff), με τον τρόπο με τον οποίο έγινε, βοήθησε τα μέγιστα στην έκρηξη τιμών σε όλα τα risky assets. Οι αγορές μετοχών, ωστόσο, φαίνεται ότι βαίνουν προς την ολοκλήρωση του ανοδικού ξεσπάσματος και οι σκέψεις ότι οι μετοχές έχουν ανέβει αρκετά επανέρχονται.

Το δολάριο, σε μεγάλο βαθμό μέχρι στιγμής, είναι flat στο 2013 αφού οι αντίρροπες δυνάμεις που το ωθούν προς τα κάτω (παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη και αισιοδοξία στη ζώνη του ευρώ) και οι δυνάμεις που το ωθούν ανοδικά (αβεβαιότητα για τη δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ, φόβοι για την παγκόσμια ανάπτυξη) για την ώρα αλληλοεξουδετερώνονται.

Παρότι όμως ο δείκτης του δολαρίου είναι flat από τις αρχές έτους, η πτώση σε σχέση με το ευρώ από το δεύτερο τρίμηνο του 2012 είναι σημαντική, αφού η αναμενόμενη ανάκαμψη στην ευρωπαϊκή οικονομία στο δεύτερο εξάμηνο του 2013 και η μείωση των κινδύνων από την κρίση χρέους στην Ευρώπη φαίνεται να ευνοούν το ευρωπαϊκό νόμισμα. Οι φόβοι των αγορών για το fiscal cliff γίνονται πιο ήπιοι και αυτό τελικά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το δολάριο συνολικά.


ΕΥΡΩ: Η πολιτική της OMT που υιοθέτησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημιούργησε ένα πολύ ισχυρό δίχτυ ασφαλείας για την περιφέρεια και προστάτευσε την Ισπανία και την Ιταλία από την απώλεια πρόσβασης στην αγορά ομολόγων.

Σύμφωνα όμως με τη Morgan Stanley, για το ευρώ υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι και η μακροπρόθεσμη πορεία της ισοτιμίας του κοινού νομίσματος με το δολάριο οδεύει προς το 1:1 μέχρι το 2015. Η πολιτική ΟΜΤ από τις αρχές του έτους βοηθά στην ανατίμηση του ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2013, όμως ο συνδυασμός αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής στις περιφερειακές χώρες και χαμηλότερων επιτοκίων στη διάρκεια του έτους είναι πολύ πιθανόν να επιβεβαιώσει τελικά την πρόβλεψη της M.S.

Επίσης, η Nomura εκτιμά ότι το ευρώ θα σημειώσει την υψηλότερη τιμή του στο πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά μετά θα βάλει πλώρη για το 1,23. Η ανατίμησή του σχεδόν 8% από τον Ιούλιο πέρσι δείχνει ότι όσοι φοβούνται πως το ισχυρό ευρώ θα «σκοτώσει» τις ελπίδες της ευρωζώνης για σταδιακή ανάκαμψη με βάση τις εξαγωγές στην Κίνα, στην Ινδία και στις λοιπές αναδυόμενες οικονομίες θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τα τέλη του Μαρτίου, όπου θεωρητικά ολοκληρώνεται το ανοδικό ρεύμα του ευρώ.


ΓΕΝ: Το sell trade πολλών επενδυτικών οίκων είναι η ισοτιμία του γεν τόσο με το ευρώ όσο και με το δολάριο, ενώ η Morgan Stanley «βάφτισε» το 2013 ως το «έτος της αδυναμίας του γεν».

Τα επίπεδα πτώσης του γεν σχεδόν στο 95 με το δολάριο και στα 127 με το ευρώ φαίνεται να είναι υπερβολικά σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, ωστόσο η αδυναμία του γεν φαίνεται ότι θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο των Ιαπώνων policy makers στην προσπάθειά τους να «πληθωρίσουν» και πάλι την οικονομία.

Η Ιαπωνία μάλλον εξακολουθεί να επιθυμεί το γεν να αποδυναμωθεί περαιτέρω, υπό την προϋπόθεση ότι οδηγεί σε υψηλότερες τιμές στις μετοχές, ωστόσο o ιαπωνικός οίκος Nomura εκτιμά ότι το γεν θα πρέπει να αυξηθεί πάνω από το 110 σε σχέση με το δολάριο για να επιτευχθεί ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό σε ορίζοντα τριετίας!

Το μίγμα πολιτικής που έχει υιοθετήσει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση Abe στην Ιαπωνία είναι παρόμοιο με αυτήν που εφαρμόστηκε από τον Takahashi, υπουργό Οικονομικών, το 1930. Η εντυπωσιακή αντίδραση της αγοράς και η βελτίωση των οικονομικών προοπτικών μέχρι στιγμής, όπως συνέβη και στη δεκαετία του 1930, δείχνουν ότι η οικονομική πολιτική κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως η Ιαπωνία θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι πολιτικές της θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα εμπόδια από αυτά που αντιμετώπισαν τη δεκαετία του 1930. 


Αναλυτικοί πίνακες με τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών και τις εκτιμήσεις για τις βασικές ισοτιμίες το 2013 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".