Στοιχεία που θυμίζουν έντονα την εμπειρία των «προβληματικών χωρών της ευρωζώνης παρουσιάζει πλέον σε έντονα ανησυχητικό βαθμό η τρίτη ισχυρότερη οικονομία της ευρωζώνης και έβδομη μεγαλύτερη στον κόσμο, μέλος του G8, η γειτονική μας Ιταλία, που χαρακτηρίζεται από τους περισσότερους ειδικούς «πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει».

Λίγη ώρα πριν από την έναρξη της κρίσιμης ψηφοφορίας, ο βασικός εταίρος του Καβαλιέρε στην κυβέρνηση συνασπισμού, ο κ. Ουμπέρτο Μπόσι, επικεφαλής της Λίγκας του Βορρά, του ζήτησε να παραιτηθεί σύντομα, πριν από τη διαδικασία στη Βουλή, σε μια κίνηση που μπορεί να αποδειχθεί για εκείνον το τελειωτικό χτύπημα.

Ο κ. Μπόσι επανέλαβε ότι την ηγεσία θα πρέπει να την αναλάβει ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Α. Αλφάνο.

Η ιταλική Βουλή θα ψηφίσει σήμερα στις 16:30 (ώρα Ελλάδος) στη Ρώμη τον απολογισμό για τον προϋπολογισμό του 2010 και από εκεί θα φανεί εάν ο κ. Μπερλουσκόνι θα διατηρήσει την πλειοψηφία. Αυτό θα είναι και το πρώτο τεστ του Ιταλού πρωθυπουργού, αφότου τρία μέλη του κόμματός του αποσχίστηκαν και εντάχθηκαν στην αντιπολίτευση, ενώ έξι ακόμα βουλευτές ζήτησαν δημοσίως την παραίτησή του.

Αν ο κ. Μπερλουσκόνι δεν καταφέρει να συγκεντρώσει 316 ψήφους, το πιθανότερο είναι πως θα πρέπει να πάει σε ψήφο εμπιστοσύνης, όπου και θα αποφασιστεί η τύχη του.


Σενάρια για την επόμενη μέρα

Ο κ. Μπερλουσκόνι χθες διέψευσε τις πληροφορίες για παραίτησή του και δεσμεύτηκε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης προκειμένου να διασφαλίσει την έγκριση των μέτρων, που στόχο έχουν να ενισχύσουν την ανάπτυξη της Ιταλίας και να μειώσουν το χρέος της. Ανεπίσημα λέγεται ότι δήλωσε κατόπιν συνάντησης των πολιτικών αρχηγών ότι θα αποφασίσει αν θα παραιτηθεί μετά την κρίσιμη ψηφοφορία.

Αν εν τέλει υποβάλει την παραίτησή του στον Πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, υπάρχουν δύο πιθανότερα σενάρια για την επόμενη ημέρα: Το ένα αφορά μια ευρύτερη συμμαχία της κεντροδεξιάς, της οποίας θα ηγηθεί πρόσωπο που θα διορίσει ο κ. Μπερλουσκόνι, και πιθανόν να είναι το δεξί χέρι του, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Τζιάνι Λέτα. Το δεύτερο σενάριο αφορά μια μεταβατική κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό την ηγεσία του επιτρόπου Μάριο Μόντι.

Ο επικεφαλής της Λίγκας του Βορρά, εταίρου στην κυβέρνηση συνασπισμού, έχει δηλώσει πως επόμενος πρωθυπουργός θα πρέπει να είναι ο γραμματέας του κόμματος του πρωθυπουργού PDL (People of Freedom) Ατζελίνο Αλφάνο.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει πως τα μέλη των κομμάτων τους είτε θα απέχουν από την ψηφοφορία είτε θα ψηφίσουν κατά των μέτρων ώστε να του δείξουν την... έξοδο. Αν ο Καβαλιέρε δεν καταφέρει να συγκεντρώσει τις απαραίτητες ψήφους, σχεδιάζουν να ζητήσουν ψήφο δυσπιστίας ώστε να προσπαθήσουν να τον ανατρέψουν.

Ράλι στα ομόλογα

Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων βρίσκονται ήδη σε επίπεδα που καθιστούν το χρέος μη βιώσιμο. Καταγράφονται ήδη δηλώσεις από τον Σύνδεσμο Βιομηχάνων Ιταλίας ότι «η χώρα δεν αντέχει για πολύ spreads της τάξεων των 500 μονάδων σε σχέση με τη Γερμανία».

Το 10ετές έχει απόδοση 6,63%, παρά την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ η απόδοση των 5ετών έφτασε το 6,72%.

Αν συνυπολογιστεί ότι η απόδοση των διετών είναι 6,17% η αντιστροφή της καμπύλης αρχίζει να καθίσταται εφιαλτική. Οι επενδυτές ξεπουλάνε αυτό που μπορεί να φύγει ευκολότερα, δηλαδή τα ομόλογα κοντινής λήξης, με αποτέλεσμα οι τιμές να υποχωρούν, το κόστος δανεισμού να αυξάνεται και η Ιταλία να απειλείται, εφόσον παγιωθεί η αντιστροφή της καμπύλης, με αδυναμία δανεισμού από τις αγορές.

Δεν φτάνουν όμως τα προβλήματα που δημιουργούν τα κρατικά ομόλογα. Καταγράφεται ήδη φυγή καταθέσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο έφυγαν στο εξωτερικό καταθέσεις ύψους 80 δισ. ευρώ.

Δεν φτάνει το EFSF

Σύμφωνα με τους αναλυτές, το EFSF δεν έχει επαρκείς δυνάμεις για να διασώσει την Ιταλία, λόγω του μεγέθους του χρέους της που ανέρχεται στο 1,8 τρισ. ευρώ, εκ του οποίου το 50% κατέχεται από ξένους.

Αναλυτής τονίζει ότι σε σχέση με το οπλοστάσιο διάσωσης της ευρωζώνης το μέγεθος της Ιταλίας είναι σαν να προσπαθεί ένας ελέφαντας να μπει σε φουσκωτή βάρκα.

Ήδη η Αυστριακή υπουργός Οικονομικών Μαρία Φέκτερ έσπευσε σήμερα να δηλώσει: «Η Ιταλία γνωρίζει ότι δεδομένου του μεγέθους της δεν μπορεί να ελπίζει σε εξωτερική βοήθεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο καταβάλλονται τεράστιες προσπάθειες στην Ιταλία αυτήν τη στιγμή».