Κρίσιμες οι επόμενες ημέρες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με μυστικές συναντήσεις Γερμανών τραπεζιτών για τη διαμόρφωση των τεστ κοπώσεως και έντονες αντιδράσεις για τη λήξη προγράμματος ρευστότητας της ΕΚΤ, τη στιγμή που η διατραπεζική αγορά παραμένει "παγωμένη" και το τρίμηνο euribor εκτινάσσεται σε υψηλά εννέα μηνών στο 0,761% από 0,754%, υποδηλώνοντας την απροθυμία των τραπεζών να δανείσουν σε άλλα ιδρύματα.

Εν τω μεταξύ, περαιτέρω προβληματισμό στα τραπεζικά επιτελεία προκαλούν τα stress tests στα οποία θα υποβληθούν και ειδικότερα το σημείο-κλειδί του συνυπολογισμού πιθανότητας χρεοκοπίας ή αναδιάρθρωσης χρέους ενός κράτους-μέλους, ένα ενδεχόμενο που θα εξεταστεί σήμερα, 30 Ιουνίου, σε μυστική συνάντηση μεταξύ στελεχών της Bundesbank, της γερμανικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς και του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου.


Η λήξη του προγράμματος ρευστότητας της ΕΚΤ

Αναλυτικότερα, σημαντική αναστάτωση και νέες τριβές μεταξύ κυβερνήσεων και ΕΚΤ έχει προκληθεί ενόψει της λήξης, την Πέμπτη 1 Ιουλίου, του έκτακτου προγράμματος ετήσιας χρηματοδότησης που είχε παράσχει η ΕΚΤ σε ευρωπαϊκές τράπεζες.

Επισημαίνεται πως γίνεται λόγος για χρηματοδότηση συνολικής αξίας 442 δισ. ευρώ (προήλθαν από έκτακτο πρόγραμμα ρευστότητας), την οποία οι ευρωπαϊκές τράπεζες καλούνται να επιστρέψουν εν μέσω μιας "στεγνής" περιόδου από πλευράς ρευστότητας για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο.

Αν και η ΕΚΤ διαβεβαίωσε ότι η ρευστότητα των τραπεζών θα παραμείνει διασφαλισμένη, καθώς το έκτακτο ετήσιο πρόγραμμα θα αντικατασταθεί από τρίμηνα δάνεια με αντίστοιχα επιτόκια (περί το 1%), η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες στους επενδυτές και στα επιτελεία των ιδρυμάτων, καθώς: 

1. Η αλλαγή του δανεισμού από την ΕΚΤ σε τρίμηνο από ετήσιο δημιουργεί ρίσκο μετακύλισης (roll-over risk).  

2. Η μειωμένη διάρκεια της ωρίμανσης πιθανώς θα υποχρεώσει κάποιες τράπεζες να στραφούν σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.

Το πρόβλημα φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ισπανία όπου, σύμφωνα με δημοσίευμα των "Financial Times", ο τραπεζικός κλάδος "οργισμένος" καλεί για ανανέωση των δανείων κάνοντας λόγο για "αδιανόητη συμπεριφορά της ΕΚΤ". Ακόμη και η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών κ. Elena Salgado, σε ραδιοφωνική συνέντευξή της δήλωσε: "Στην ΕΚΤ δεν αρέσουν οι υποδείξεις από τις εθνικές κυβερνήσεις. Εγώ απλώς ελπίζω σε αυτήν την περίπτωση η ΕΚΤ να έχει συναίσθηση των αναγκών του ισπανικού χρηματοοικονομικού συστήματος".

Η είδηση προκάλεσε "βουτιά" των ευρωπαϊκών τραπεζικών μετοχών -και δη των ισπανικών- την Τρίτη. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια υποχώρησαν άνω του 2% με τις ισπανικές BBVA, Santander και Banco Popular να υποχωρούν άνω του 4%.   

Ενόψει της λήξης του 12μηνου προγράμματος, το κόστος διατραπεζικού δανεισμού (euribor) ενισχύθηκε τη Δευτέρα σε υψηλό 9 μηνών. Η υποχώρηση του ευρώ επίσης αποδίδεται σε ανησυχίες ότι η αλλαγή αυτών των δανείων θα βγάλει στην επιφάνεια νέα προβλήματα του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου.

Ορισμένοι επενδυτές ανησυχούν πως οι εύθραυστες ευρωπαϊκές τράπεζες, που αδυνατούν να δανειστούν από τη διατραπεζική αγορά, θα συναντήσουν δυσκολίες στην προσπάθειά τους να αντικαταστήσουν αυτήν τη χρηματοδότηση, παρά τις επαναλαμβανόμενες καθησυχαστικές δηλώσεις της ΕΚΤ ότι θα παράσχει κεφάλαια με όμοιους όρους, αλλά τρίμηνης διάρκειας.

Τώρα, η ΕΚΤ βρίσκεται σε δυσχερή θέση καθώς προσπαθεί να απογαλακτίσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες από τη ρευστότητά της, χωρίς ωστόσο να προκαλέσει επικίνδυνα προβλήματα.

"Η ΕΚΤ θα πράξει ό,τι είναι απαραίτητο για να εξασφαλίσει πως υπάρχει αρκετή ρευστότητα στην αγορά" δήλωσε ο κ. Christian Noyer, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, σε μια προσπάθεια κατευνασμού των ανησυχιών.

Παρ' όλα αυτά, και ο ίδιος παραδέχτηκε πως ορισμένες τράπεζες ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν προβλήματα. "Είναι αλήθεια πως πρόκειται για μία μεγάλη ωρίμανση δανείων που έχει προκαλέσει κάποιες διαταραχές. Εν μέρει εξηγεί τις εντάσεις που είδαμε γενικά στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα" δήλωσε ο κ. Noyer επισημαίνοντας -με την ιδιότητα του επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γαλλίας- πως οι γαλλικές τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα.


Δεν ανησυχούν οι ελληνικές τράπεζες

Ανεπηρέαστη παραμένει η ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών από τις λήξεις χρηματοδοτήσεων που έχει λάβει από την ΕΚΤ.

Τραπεζικοί παράγοντες επισημαίνουν στο Euro2day ότι η EKT παραμένει ελαστική όσον αφορά στη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι οι Έλληνες τραπεζίτες δεν ανησυχούν λόγω και της προεργασίας που έχουν κάνει με τις καλυμμένες ομολογίες, με τις οποίες άντλησαν ρευστότητα που υποκαθιστά μέρος των λήξεων.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι εντός των ημερών εκδίδουν ομόλογα με εγγύηση ελληνικού δημοσίου, κάνοντας πλήρη χρήση του πακέτου Αλογοσκούφη. Τα ομόλογα αυτά, ύψους έως 15 δισ., θα κατατεθούν στην ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας.


Τα stress tests και οι μυστικές συναντήσεις

Η πιθανότητα χρεοκοπίας ενός κράτους-μέλους πρέπει να περιλαμβάνεται στα stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών, αναφέρει ανεπίσημο έγγραφο της Ε.Ε. σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg.

Η συζήτηση για το εάν θα πρέπει να περιλαμβάνεται ένα τέτοιο κριτήριο στα stress tests των τραπεζών έχει ενταθεί τον τελευταίο καιρό. Από τη μία πλευρά θεωρείται απαραίτητο, από την άλλη εκτιμάται πως μια τέτοια κίνηση ενδεχομένως να δημιουργήσει αναστάτωση καθώς θα θεωρηθεί ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αξιολογούν ως πιθανή μια τέτοια εξέλιξη.
"Το βασικό ζήτημα είναι εάν τα stress tests θα περιλαμβάνουν την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του χρέους μιας χώρας", είχε αναφέρει και ο κ. Bill Winters, πρώην διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan.

"Η αρμόζουσα και συνήθης μεθοδολογία θα πρέπει να σχεδιαστεί το ταχύτερο δυνατόν ώστε να εκτιμά και την ανθεκτικότητα των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης και της έκθεσης στον πιστοληπτικό κίνδυνο μιας χώρας, έτσι ώστε να συμβαδίζει με τις ανησυχίες της αγοράς σχετικά με τέτοιες εκθέσεις", αναφέρει το ανεπίσημο ευρωπαϊκό έγγραφο, σύμφωνα με το Bloomberg.

"Εάν δεν περιλαμβάνουν το ρίσκο χρεοκοπίας μιας χώρας-μέλους της Ε.Ε., η σημασία των stress tests θα είναι περιορισμένη και η αγορά θα τα ξεχάσει αμέσως", σημείωνε ο κ. Konrad Becker, αναλυτής της Merck Finck στο Μόναχο.

Οι διεργασίες για τη διαμόρφωση των stress tests εντείνονται, φανερά αλλά και μυστικά. Η "Financial Times Deutschland" αποκαλύπτει μυστική συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, 30 Ιουνίου, μεταξύ στελεχών της Bundesbank και της χρηματοοικονομικής επιτροπής BaFin καθώς και στελεχών του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου με θέμα τα stress tests.

Όπως αποκαλύπτεται θα μετέχουν, μεταξύ άλλων, η Deutsche Bank, η Commerzbank και οι περιφερειακές κρατικές τράπεζες, οι Landesbanken, ώστε να συζητηθούν τα κριτήρια, το χρονοδιάγραμμα, ο αριθμός των τραπεζών που θα συμμετέχουν, ο τρόπος ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων.

Όπως δήλωσε και ο κ. Axel Weber, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στο γερμανικό κοινοβούλιο στις 25 Ιουνίου, τα stress tests -που προς το παρόν προβλέπεται να περιλαμβάνουν μόνο τις μεγάλες διασυνοριακές τράπεζες- ενδεχομένως να επεκταθούν ώστε να αφορούν σε 100 τράπεζες.


"Πέρασαν" τα δικά τους stress tests η Deutsche Bank και η Commerzbank

Οι γερμανικές τράπεζες Deutsche Bank, Commerzbank και Bayerische Landesbank πέρασαν με επιτυχία τα stress tests που διενήργησαν και έδωσαν τα αποτελέσματα των τεστ κόπωσης στη γερμανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς, μετέδωσε το Bloomberg.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για stress tests που διενήργησαν οι ίδιες οι τράπεζες, περιλαμβάνουν στοιχεία Απριλίου και προβλέψεις για οικονομική ύφεση και αύξηση της ανεργίας, χωρίς ωστόσο να συνυπολογίζουν την επίπτωση στα χαρτοφυλάκιά τους από το ενδεχόμενο χρεοκοπίας μιας χώρας-μέλους της Ε.Ε.

Οι κεφαλαιακοί δείκτες των τριών τραπεζών διατηρήθηκαν άνω του 6% με βάση αυτές τις προβλέψεις.