To 2010 αναμένεται να αποτελέσει έτος οικονομικής ανάκαμψης για τη Νέα Ευρώπη, αναφέρει η Μηνιαία Έκθεση της Eurobank για τις αναδυόμενες οικονομίες και αγορές της Νέας Ευρώπης, την οποία εκπόνησε η διεύθυνση Οικονομικών Μελετών & Προβλέψεων σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank EFG.
 
Όπως σημειώνει, καθώς η βαθιά ύφεση που έπληξε τις περισσότερες χώρες της περιοχής φτάνει στο τέλος της, η Νέα Ευρώπη αναδύεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση με λιγότερες μακροοικονομικές ανισορροπίες και σταθερότερη βάση για τη μετάβασή της σε μια περίοδο μακροχρόνιας και διατηρήσιμης ανάπτυξης.

Πράγματι, οι εξελίξεις του τελευταίου χρονικού διαστήματος καθιστούν όλο και περισσότερο εμφανές ότι η συγκυρία μεγάλων δίδυμων ελλειμμάτων, πληθωριστικών πιέσεων και υψηλής πιστωτικής επέκτασης αποτελεί φαινόμενο του παρελθόντος που δεν αναμένεται να επαναληφθεί στο ορατό μέλλον. Τουλάχιστον όχι μέσα στα επόμενα 3 - 5 έτη.

Όπως είναι σύνηθες κατόπιν έντονων επεισοδίων ύφεσης, τα ποσοστά ανεργίας στην περιοχή παραμένουν σε ανοδική τροχιά, οι πραγματικοί μισθοί υποχωρούν, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να αυξάνονται και οι κυβερνήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα. Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να ισχυριστούμε με μεγάλο βαθμό βεβαιότητας ότι τα χειρότερα της οικονομικής κρίσης έχουν παρέλθει. Μάλιστα, ο ρυθμός ανάκαμψης από την ύφεση φαίνεται να είναι -για τις περισσότερες οικονομίες της Νέας Ευρώπης- ταχύτερος απ' όσο αναμενόταν αρχικά.

Αναγνωρίζοντας τις ανωτέρω θετικές εξελίξεις, σειρά διεθνείς οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ, έχουν ήδη προχωρήσει σε σημαντικές ανοδικές αναθεωρήσεις των προβλέψεών τους για τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης το 2010. Οι μεγάλοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν επίσης ξεκινήσει να βελτιώνουν τις διαβαθμίσεις αρκετών χωρών της Νέας Ευρώπης.

Βέβαια, δεν αναμένουμε οι οικονομίες της περιοχής να συμπεριφερθούν με παρόμοιο τρόπο στην παρούσα φάση ανάκαμψης. Κάθε οικονομία, άλλωστε, έχει τα δικά της διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, τις δικές της αδυναμίες και πλεονεκτήματα.

Για παράδειγμα, η Τουρκία φαίνεται να διαφοροποιείται σημαντικά από τις άλλες χώρες της περιοχής καθώς αναμένεται να καταγράψει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης το 2010 (+5,0% περίπου). Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει επίσης μειωθεί δραστικά και οι αρχικές ανησυχίες σχετικά με τη χρηματοδότηση του εξωτερικού χρέους της χώρας έχουν υποχωρήσει, παρόλο που έως τώρα οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης από το ΔΝΤ δεν έχουν αποδώσει καρπούς.

Η πολωνική οικονομία επίσης αποδείχτηκε εντυπωσιακά ανθεκτική στην πρόσφατη διεθνή οικονομική κρίση. Μάλιστα, η χώρα ήταν η μοναδική της Ε.Ε. που σημείωσε θετικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ το 2009.

Η Βουλγαρία, από την άλλη πλευρά, της οποίας το νομισματικό καθεστώς (Currency Board Arrangement) έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο των αγορών τους προηγούμενους μήνες -κυρίως λόγω της ανατίμησης του νομίσματός της (σε πραγματικούς όρους) τα τελευταία έτη και των προβλημάτων στις οικονομίες της Βαλτικής- κατάφερε τελικά να συγκρατήσει σε μεγάλο βαθμό τις έντονες δημοσιονομικές της πιέσεις. Η εξέλιξη αυτή θα βελτιώσει τις προοπτικές ένταξής της τη φετινή χρονιά στον μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ERM II), που αποτελεί προαπαιτούμενο για την εισαγωγή της χώρας στη ζώνη του ευρώ.

Στη Ρουμανία, όπου η πρόσφατη πολιτική κρίση προκάλεσε την προσωρινή διακοπή του οικονομικού προγράμματος στήριξης από το ΔΝΤ και την Ε.Ε., μια νέα κυβέρνηση βρίσκεται πλέον στο πηδάλιο της χώρας με βασικό προσανατολισμό τη δημοσιονομική της εξυγίανση. Η θετική αυτή εξέλιξη επανεκκινεί το πρόγραμμα διεθνούς οικονομικής βοήθειας και προσφέρει πρόσβαση και σε άλλες πηγές δανεισμού. Η ρουμανική κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει στην έκδοση νέου ομολόγου σε ευρώ (Eurobond) το 1ο τρίμηνο του έτους.

Στη Σερβία, της οποίας το τραπεζικό σύστημα απολάμβανε υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας πριν από το ξέσπασμα της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, η κεντρική τράπεζα φαίνεται να έχει περιθώρια περαιτέρω χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής της, στον βαθμό που αυτό βέβαια δεν έχει αρνητικές συνέπειες στον πληθωρισμό και στη σταθερότητα του σερβικού νομίσματος. Τέλος, στην Ουκρανία, η οποία υπέστη βαθιά ύφεση το 2009, οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές αναμένεται να συμβάλουν σε σχετική σταθεροποίηση του πολιτικού περιβάλλοντος της χώρας.

Σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες φαίνεται να έχουν ήδη ολοκληρώσει ή βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση του πρόσφατου κύκλου μείωσης των παρεμβατικών επιτοκίων τους. Μάλιστα, κάποιες από αυτές, π.χ. οι κεντρικές τράπεζες της Τουρκίας και της Πολωνίας, αναμένεται να προχωρήσουν σε αυξήσεις επιτοκίων από το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Άλλες φαίνεται να έχουν κάποια επιπλέον περιθώρια μείωσης των επιτοκίων τους, π.χ. οι κεντρικές τράπεζες της Ρουμανίας και της Σερβίας.

Τέλος, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι χώρες της Νέας Ευρώπης είναι η εξασφάλιση συνθηκών δημοσιονομικής πειθαρχίας και η μείωση των ελλειμμάτων τα οποία οξύνθηκαν με την πρόσφατη κρίση. Στην κατεύθυνση αυτή, παραμένουμε αισιόδοξοι ότι περισσότερες κυβερνήσεις στην περιοχή θα καταφέρουν να εφαρμόσουν το κατάλληλο μείγμα δημοσιονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής.