H ανάπτυξη προχωρά, όμως για πολλούς αναλυτές είναι η ώρα για άμυνα στις επιλογές μετοχών. Την άμυνα αυτήν προσφέρουν τα «σίγουρα χαρτιά» της τρέχουσας περιόδου: οι εταιρείες τροφίμων και οι φαρμακοβιομηχανίες.

Πρόκειται για δύο κλάδους που θεωρείται ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τα οποία θέτουν για το 2010 η χαμηλή ροή πιστώσεων, η υψηλή ανεργία και εν τέλει η εύθραυστη ανάπτυξη, έτσι όπως προβλέπουν οι περισσότεροι αναλυτές.

Ειδικότερα, ο κλάδος των τροφίμων αναπτύσσεται ανεξάρτητα από τον οικονομικό κύκλο, παρουσιάζει στέρεα χρηματοδοτική βάση και η ανάπτυξη των μελλοντικών κερδών υπολογίζεται ικανοποιητική.

Ενδεικτικό είναι ότι την τελευταία δεκαετία οι μετοχές των εταιρειών τροφίμων έχουν υπεραποδώσει κατά 12% έναντι του μέσου όρου της αγοράς. Πόσο μάλλον που ακόμη και τώρα σε επίπεδο αποτιμήσεων ο χώρος προσφέρει συγκριτικά χαμηλό P/E, σχεδόν κοντά στα χαμηλά δεκαετίας. «Παντρεύουν την ποιότητα με την αξία», αναφέρει για τις μετοχές του κλάδου η Morgan Stanley.

Στα θετικά, επίσης, συγκαταλέγεται το γεγονός πως έχουν υψηλές αντοχές σε πληθωριστικές πιέσεις, όπως αυτές που αναμένονται με τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ και στην ευρωζώνη.

Το πλεονέκτημα

Στο πλαίσιο του επενδυτικού καταφυγίου πλεονέκτημα του κλάδου θεωρείται ο μικρός ανταγωνισμός. Και αυτό διότι μπορεί να έχει ολοκληρωθεί μία φάση συγκέντρωσης και να μην αναμένονται εξελίξεις σε επίπεδο deals, που θα τροφοδοτήσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον, όμως η παρουσία των ισχυρών επιχειρήσεων στην αγορά είναι παγιωμένη και δεν προσφέρεται για εκπλήξεις.

Πόσο μάλλον που με ορμητήριο τις αγορές της Δύσης οι εταιρείες τροφίμων έχουν κάνει το μεγάλο άλμα στις αναδυόμενες αγορές. Συνολικά, το 40% των πωλήσεων του κλάδου προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, και κυρίως από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία και την Κίνα (BRIC).

Μάλιστα, οι αναλυτές θεωρούν την επέκτασή τους στις χώρες της ομάδας BRIC το βασικότερο πλεονέκτημα των εταιρειών τροφίμων του κλάδου στην παρούσα χρονική στιγμή, που οι δυτικές οικονομίες ασθμαίνουν προς την ανάκαμψη.

Το «πάρτι»

Όσον αφορά στις φαρμακοβιομηχανίες, τα επιχειρήματα είναι πιο... προφανή. Οι αναλυτές κάνουν λόγο για το... πάρτι της γρίπης, αποτυπώνοντας τις προοπτικές των εταιρειών του κλάδου εν όψει του 2010.

Λέγεται, μάλιστα, ότι οι επιχειρήσεις περίμεναν την καταστροφή εξαιτίας των εξαγγελιών της κυβέρνησης Ομπάμα για τη μεταρρύθμιση στον χώρο της υγείας. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν πως ήταν ιδιαίτερα δύσκολο ο κλάδος να συνεχίσει με τους ίδιους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η οποία τα τελευταία χρόνια φτάνει το 20% ετησίως.

Όμως, ο ιός άλλαξε άρδην το τοπίο. Μόνο οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα διαθέσουν περί τα 10 δισ. δολάρια για την έρευνα σχετικά με αυτόν, ενώ για την αγορά εμβολίων το κονδύλι φτάνει το 1,5 δισ. δολάρια. Το εμβόλιο φέρνει κέρδη αλλά και deals τα οποία τροφοδοτούν το επενδυτικό ενδιαφέρον. Είναι ενδεικτικό ότι η ελβετική Roche έχει αναβαθμίσει δύο φορές τις εκτιμήσεις της για τις πωλήσεις, οι οποίες κατά το εννεάμηνο τετραπλασιάστηκαν, ενώ στο τρίτο τρίμηνο (και εν όψει της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης) δεκαπλασιάστηκαν.

Από τους πιο κερδισμένους θεωρείται η GlaxoSmithKline, η οποία ήταν η πρώτη που επένδυσε (πάνω από 2,5 δισ. δολάρια) στην έρευνα για τη γρίπη αλλά και ενίσχυσε την παραγωγική της ικανότητα, υπερτριπλασιάζοντας την παραγωγή του σχετικού σκευάσματος Relenza.

Οι πωλήσεις του Relenza στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2009 είχαν φτάσει τα 95 εκατ. δολάρια από 4,6 εκατ. δολάρια την ίδια περίοδο πέρυσι. Η GlaxoSmithKline τώρα αναμένει εκτόξευση των πωλήσεων φαρμάκων σχετικών με τη γρίπη στα 5 δισ. δολάρια περίπου.
Τον κλάδο ενισχύουν και οι εξαγορές επιχειρήσεων που σχετίζονται με την έρευνα, την παραγωγή και τη διανομή σχετικών φαρμάκων και εμβολίων.

Ήδη, η μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία διεθνώς Pfizer μπαίνει ισχυρά στον ανταγωνισμό με την εξαγορά της Wyeth.

ΧΑΝΟΥΝ ΕΔΑΦΟΣ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ

Η EasyJet και η Ryanair έχουν καταφέρει να αποσπάσουν μερίδιο 30%
στις αερομεταφορές των ΗΠΑ.

Την απάντησή τους στη συνεχή ανάπτυξη των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους αναζητούν τα μεγαθήρια του κλάδου. Η Lufthansa (η οποία ψηφίστηκε ως η κορυφαία αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης από παράγοντες της τουριστικής βιομηχανίας) υιοθετεί ένα μοντέλο χαμηλού κόστους, ενώ η British Airways και η Iberia αναζητούν την έξοδο από τα προβλήματα με τη συνένωσή τους.

Ειδικότερα, η οικονομική κρίση έχει σαφώς ευνοήσει τις επιχειρήσεις χαμηλού κόστους, οι οποίες προσφέρουν και φθηνότερα εισιτήρια, ενώ ταυτόχρονα δεν έχουν και το πρόβλημα του υψηλού λειτουργικού κόστους που προκαλεί η πτώση στη ζήτηση υπερατλαντικών ταξιδιών.

Ήδη, μετά την ισχυρή παρουσία τους στην ευρωπαϊκή αγορά η EasyJet και η Ryanair έχουν καταφέρει να αποσπάσουν μερίδιο 30% επί του συνόλου των αερομεταφορών στις ΗΠΑ.

Η κατάσταση αυτή οδηγεί τις μεγάλες εταιρείες σε αλλαγή πολιτικής. Είναι ενδεικτικό ότι η Lufthansa (με μείωση λειτουργικών κερδών πάνω από 75% στο εννεάμηνο του έτους) προετοιμάζεται να υιοθετήσει το μοντέλο των αεροπορικών χαμηλού κόστους, κυρίως στα ευρωπαϊκά της δρομολόγια.

Μεταξύ των μέτρων που σχεδιάζει είναι η αλλαγή στο σκέλος της εστίασης, με περιορισμό του χώρου της κουζίνας και αύξηση των θέσεων. Βέβαια, η εταιρεία θα εξακολουθήσει να προσφέρει δωρεάν φαγητό και ποτά, όμως θεωρεί ότι οι περικοπές στον τομέα αυτόν δεν θα πλήξουν την εικόνα της.

Στο ίδιο πλαίσιο, οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε προσφορές εν όψει των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Από την άλλη, αναλυτές του κλάδου πιστεύουν ότι η πρόσφατη συνεργασία της British Airways με την Iberia δεν είναι μόνο μία προσπάθεια ώστε η βρετανική και η ισπανική εταιρεία να απαντήσουν στην Air France - KLM και στη Lufthansa αλλά και να ενισχυθούν έναντι των ανερχόμενων επιχειρήσεων χαμηλού κόστους. Ιδίως η British Airways, η οποία είναι ο κορυφαίος παίκτης στις υπερατλαντικές πτήσεις, έχει πληγεί ιδιαίτερα από την παρουσία της EasyJet και της Ryanair.

Πέραν αυτών των προσπαθειών, πάντως, παράγοντες του κλάδου τονίζουν πως οι δυτικές εταιρείες πρέπει να δώσουν βάρος στην ασιατική αγορά, η οποία τα επόμενα χρόνια θα εξελιχθεί στη βασική αγορά για τους αερομεταφορείς, καλύπτοντας το 33% της συνολικής κίνησης, ενώ θα ακολουθούν η Ευρώπη με 26% και οι ΗΠΑ με 20%.

* Αναδημοσίευση από το 612ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 11-15 Δεκεμβρίου 2009