Την αισιοδοξία του για την πορεία της παγκόσμιας και της ευρωπαϊκής οικονομίας το 2004 εξέφρασε ο διοικητής της ΤτΕ, Ν. Γκαργκάνας κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Ελληνογαλλικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο.

Ο κ. Γκαργκάνας επεσήμανε δύο παράγοντες που κατά την εκτίμησή του συνεισέφεραν στην ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτοί είναι η μείωση της αρνητικής επίδρασης που είχε η πτώση των χρηματιστηριακών αξιών μετά τον Μάρτιο του 2000 και δεύτερον, η εξασθένηση των πληθωριστικών πιέσεων.

Είναι χαρακτηριστικό, τόνισε ο κ. Γκαργκάνας, ότι για πρώτη φορά μετά από πολλά έτη τόσο οι διεθνείς οργανισμοί όσο και ανεξάρτητοι αναλυτές στον ιδιωτικό τομέα άρχισαν να αναθεωρούν προς τα άνω, και όχι πλέον προς τα κάτω, τις εκτιμήσεις τους για τη βραχυχρόνια προοπτική του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Ξεχωριστή αναφορά έκανε στους εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης της Ινδίας και της Κίνας, κάτι που όπως είπε, ενισχύει και την ελληνική ναυτιλία.

Για την ευρωπαϊκή οικονομία, ο κ. Γκαργκάνας παραδέχτηκε ότι η ανάκαμψη αποδείχθηκε αρκετά βραδύτερη από ό,τι περιμέναμε στις αρχές του 2003 και παραμένει λιγότερο αισθητή από ό,τι στις περισσότερες άλλες σημαντικές οικονομικές περιοχές του κόσμου. Αυτό αποδίδεται, όπως είπε, σε δύο κυρίως λόγους.

Πρώτον, στη μικρότερη ευκαμψία που εμφανίζει σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και τις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας και δεύτερον, κυρίως οι μεγαλύτερες οικονομίες, δεν εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία που είχαν στη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας, δηλ. το 1998-2000, για ουσιαστική βελτίωση της δημοσιονομικής τους κατάστασης

Όμως, συνέχισε ο κ. Γκαργκάνας, οι αρνητικές συνέπειες των δύο αυτών παραγόντων έχουν εξασθενήσει με την πάροδο του χρόνου και υπεραντισταθμίζονται τώρα από την ευνοϊκή επίδραση της ισχυρής ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, που έχει ήδη οδηγήσει σε εμφανή επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου των εξαγωγών της ζώνης του ευρώ προς τον υπόλοιπο κόσμο.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία.

Οι μεγάλες ανισορροπίες στο ισοζύγιο πληρωμών των κυριοτέρων χωρών ή οικονομικών περιοχών, και ιδιαίτερα το μεγάλο και διευρυνόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ, εξακολουθούν να αποτελούν πηγή ανησυχίας, επειδή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απότομες και υπερβολικές αναπροσαρμογές των συναλλαγματικών ισοτιμιών, σε αυξημένη αστάθεια στις διεθνείς χρηματαγορές ή ακόμη και σε ενίσχυση του προστατευτισμού.

Η ανησυχία αυτή έχει τελευταία μετριαστεί, εν μέρει γιατί η σημαντική μέχρι τώρα πτώση του δολαρίου, η οποία θα συμβάλει εν καιρώ στον περιορισμό του ελλείμματος εξωτερικών συναλλαγών των ΗΠΑ, έχει πραγματοποιηθεί σχετικά ομαλά, χωρίς μεγάλες αναταραχές στις αγορές.

Επιπλέον, είπε, είναι σαφές ότι η επιτάχυνση της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης αντισταθμίζει προς το παρόν τις τυχόν αρνητικές επιπτώσεις μιας υπερβολικής μεταβολής των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Για την Ευρώπη, η επικείμενη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, μια σημαντική πρόκληση, όσον αφορά τη λήψη των κοινοτικών αποφάσεων, αλλά και την αρμονική ενσωμάτωση των νέων μελών στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ταυτόχρονα, η διεύρυνση δίνει στις οικονομίες της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ την ευκαιρία να επανεξετάσουν και να βελτιώσουν τον τρόπο λειτουργίας τους, ώστε να ενισχύσουν τη δυνατότητά τους να αντιμετωπίζουν εξωτερικές ή άλλες διαταραχές χωρίς παρατεταμένη πτώση του ρυθμού ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας.

Είναι όμως αλήθεια ότι η ένταξη 10 νέων χωρών προσδίδει στην ΕΕ μια διάσταση ανομοιογένειας (λόγω των σημαντικών διαφορών τόσο στο κατά κεφαλή εισόδημα όσο και στη διάρθρωση των οικονομιών), οι συνέπειες της οποίας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Εξαιτίας της διαφοράς εισοδήματος, η πραγματική σύγκλιση μεταξύ των νέων χωρών-μελών και των σημερινών μελών της ΕΕ είναι περισσότερο παρά ποτέ το κλειδί για μια επιτυχημένη διεύρυνση. Αλλά ούτε η θεωρία ούτε η εμπειρία από προηγούμενες διευρύνσεις ενισχύουν την υπόθεση ότι η σύγκλιση θα επέλθει αυτόματα.

(*) Το πλήρες κείμενο της ομιλίας Γκαργάνα δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”