Το ριψοκίνδυνο στοίχημα Μακρόν οδηγώντας τη Γαλλία στις κάλπες

Μετά από μια συντριπτική ήττα στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε πρόωρες εκλογές σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να σταματήσει την άνοδο της ακροδεξιάς αντιπάλου του, Μαρίν Λεπέν.

Ενώ η θέση του Μακρόν ως αρχηγού κράτους δεν θα επηρεαστεί άμεσα από την επικείμενη ψηφοφορία, η ικανότητά του να προωθήσει νόμους, η εξουσία να επιλέγει έναν ομοϊδεάτη πρωθυπουργό και η αξιοπιστία του πολιτικού του σχεδίου, είναι όλα σε διακύβευση σε κάλπες που τα αποτελέσματα της Κυριακής δείχνουν ότι πιθανότατα θα χάσει.

Το ευρώ υποχώρησε έως και 0,3% στο 1,0765 δολάριο στις αρχές των συναλλαγών στην Ασία, το πιο χαμηλό σημείο σχεδόν σε ένα μήνα. Η κίνηση αντιστρέφει ένα ράλι σχεδόν 2% από τα μέσα Απριλίου, καθώς οι traders μετριάζουν τα στοιχήματα για μειώσεις επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας φέτος. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των γαλλικών ομολόγων διολίσθησαν, υποαποδίδοντας από τα αντίστοιχα γερμανικά.

«Δεν είναι απλώς ένα στοίχημα, είναι ριψοκίνδυνο», είπε ο Yves Bertoncini, ανεξάρτητος σύμβουλος σε θέματα ΕΕ. «Συνήθως, οι παίκτες που κάνουν μια κίνηση σαν αυτή δεν έχουν πολλά χαρτιά».

Οι εκλογές θα διεξαχθούν σε δύο γύρους, αρχής γενομένης στις 30 Ιουνίου. Είναι η πρώτη φορά αυτόν τον αιώνα που η θητεία της Εθνοσυνέλευσης της Γαλλίας δεν ολοκληρώνεται.

Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αγωνίζεται να βαθμονομήσει την απάντησή της σε ένα σωρό προκλήσεις από την επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία στην κλιματική αλλαγή και τις επιδεινούμενες εμπορικές της σχέσεις με την Κίνα και τις ΗΠΑ, το εκλογικό αποτέλεσμα υπογραμμίζει την αυξανόμενη απόρριψη της κυρίαρχης πολιτικής και αφήνει την αξιοπιστία των δύο ισχυρότερων ηγετών της ΕΕ κουρελιασμένη, σημειώνει το Bloomberg.

Ενώ τα ακροδεξιά κόμματα σημείωσαν μόνο μέτρια κέρδη σε όλο το μπλοκ και η απόδοσή τους ήταν λίγο-πολύ σύμφωνη με τις δημοσκοπήσεις, ο Μακρόν και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς υπέστησαν ταπεινωτικές ανατροπές.

Οι Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς στη Γερμανία έλαβαν μόλις το 15% των ψήφων, το χειρότερο αποτέλεσμά τους ποτέ σε ευρωεκλογές, σύμφωνα με προβλέψεις, τα ξημερώματα της Δευτέρας. Η κύρια συντηρητική αντιπολίτευση ήρθε πρώτη με 31% ενώ η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία τερμάτισε δεύτερη με 15%, πολύ κοντά στο SPD.

Το κόμμα της Λεπέν αναμενόταν να διεκδικήσει περίπου το 32% των ψήφων, με μια αντίπαλη ακροδεξιά ομάδα να κερδίζει περίπου 5% και την Αναγέννηση του Μακρόν το 15%. Το κόμμα των Πρασίνων ήταν ο άλλος μεγάλος χαμένος της βραδιάς, με την εκπροσώπησή του να μειώνεται σε περίπου 53 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από 71.

Οι τρεις κύριες ομάδες της ΕΕ πρόκειται να έχουν μια άνετη πλειοψηφία: το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επρόκειτο να λάβει 191 έδρες, οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες 135 και οι Φιλελεύθεροι 83. Οι δύο ακροδεξιές ομάδες θα έχουν αθροιστικά περίπου 128 βουλευτές.

Ήταν όμως η δραματική απάντηση του Μακρόν στην ήττα του που πρόσφερε τη μεγαλύτερη έκπληξη της βραδιάς. «Δεν μπορώ να προσποιούμαι ότι δεν συνέβη τίποτα», είπε ο Μακρόν. «Η άνοδος των εθνικιστών και των δημαγωγών αποτελεί κίνδυνο, όχι μόνο για το έθνος μας αλλά και για την Ευρώπη μας και για τη θέση της Γαλλίας στην Ευρώπη και τον κόσμο».

Η απόφαση του Μακρόν επηρεάστηκε από την εμπειρία του στους εορτασμούς της D-Day στη Νορμανδία την περασμένη εβδομάδα, όταν ορισμένοι από τους παρευρισκόμενους που συνάντησε είπαν ότι η πολιτική ζωή έχει γίνει πολύ επιθετική, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τη σκέψη του. Ο Μακρόν βλέπει τις κοινοβουλευτικές εκλογές ως μια ευκαιρία να αλλάξει αυτό και να αποκατασταθεί μια ισχυρότερη, μετριοπαθής πλειοψηφία, είπαν.

Οι επερχόμενες εκλογές προσφέρουν στη Λεπέν, την πιο ανθεκτική φιγούρα της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, την ευκαιρία να εδραιώσει την εξουσία για πρώτη φορά. Εάν η ομάδα της επιβεβαιώσει τη θέση της ως του μεγαλύτερου κόμματος της χώρας, θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στον διορισμό του επόμενου πρωθυπουργού, ακόμη κι αν οι διαπραγματεύσεις πιθανόν να είναι επίπονες.

Άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με τη σκέψη του Μακρόν επέμειναν ότι δεν ανησυχούν μήπως καταφέρει να πάρει τον έλεγχο του νομοθετικού σώματος, επειδή τα ακροδεξιά κόμματα εξακολουθούν να είναι κάτω του 40%. Και είπαν ότι μπορούν να κυβερνήσουν με έναν πρωθυπουργό από άλλο βασικό κόμμα.

Ωστόσο, οι εκλογές σημαίνουν μερικές νευρικές εβδομάδες για τους συμμάχους του Μακρόν σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς κρίνεται αν η Γαλλία θα διατηρήσει μια λειτουργική κυβέρνηση που είναι σε θέση να προωθήσει πολιτικές.

Είναι μια κίνηση που θυμίζει την υψηλού κινδύνου απόφαση του πρώην πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον να προκηρύξει εκλογές για τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, σε μια προσπάθεια να διευθετήσει τα δικά του προβλήματα με τους δεξιούς λαϊκιστές.

«Είναι μια στιγμή-ορόσημο για την Ευρώπη», δήλωσε η Federica Genovese, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Το κύμα της ακροδεξιάς ερχόταν και τα πράγματα ξετυλίγονται τώρα».

Οι ανησυχίες μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονες στο Κίεβο, καθώς ο Μακρόν πιέζει να στείλει στρατιωτικούς εκπαιδευτές στην Ουκρανία, ως σύμβολο της ολοένα μεγαλύτερης δέσμευσης της Γαλλίας στον αγώνα κατά της Ρωσίας. Η μακροχρόνια συμπάθεια της Λεπέν για τον Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να θέσει τα σχέδια σε κίνδυνο.

Η Φον ντερ Λάιεν της ΕΕ εξακολουθεί να είναι φαβορί για να διεκδικήσει μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Επιτροπής, αφού η κεντροδεξιά ομάδα της, το ΕΛΚ, κέρδισε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών. Αλλά θα υπάρξουν ερωτήματα σχετικά με το πολιτικό της όραμα αφού οι Πράσινοι πλήρωσαν το τίμημα της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων με την Πράσινη Συμφωνία.

Η τελευταία φορά που η Γαλλία διεξήγαγε πρόωρες βουλευτικές εκλογές ήταν το 1997, όταν ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ κάλεσε πρόωρες ψηφοφορίες, αναζητώντας υποστήριξη για τις αλλαγές που απαιτούνται για να μπει στο ευρώ. Το αποτέλεσμα: Η ομάδα του Σιράκ έχασε την πλειοψηφία της και αναγκάστηκε να ονομάσει πρωθυπουργό τον επικεφαλής του αντίπαλου Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Εάν η Εθνική Συσπείρωση και άλλα κόμματα της σκληρής δεξιάς επαναλάμβαναν την απόδοσή τους στις γαλλικές κοινοβουλευτικές εκλογές, ο Μακρόν θα μπορούσε να αναγκαστεί να ορίσει πρωθυπουργό με θεμελιωδώς διαφορετικές απόψεις πολιτικής από αυτές που έχει, για την ΕΕ, τη Γαλλία και τον ρόλο της στον κόσμο.

«Η πολιτική αστάθεια δεν είναι ποτέ καλό πράγμα για την Ευρώπη», δήλωσε η Sophie Pornschlegel, διευθύντρια έρευνας στο think tank Jacques Delors στις Βρυξέλλες. «Τους επόμενους μήνες θα γίνουν πολλές αλλαγές».