Επίσημη επίσκεψη Μακρόν στη Γερμανία, μια δύσκολη σχέση

Με στόχο την γεφύρωση των διαφορών και την ενίσχυση της εικόνας του «γερμανογαλλικού άξονα», φθάνει σήμερα στο Βερολίνο ο Εμανουέλ Μακρόν.

Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επίσκεψη Γάλλου προέδρου στην Γερμανία έπειτα από 24 χρόνια.

Τα κυρίαρχα θέματα τριβής είναι η στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, η ευρωπαϊκή ένωση κεφαλαιαγορών και το μοντέλο ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μια δύσκολη σχέση

Πριν από 24 ολόκληρα χρόνια το Βερολίνο είχε υποδεχθεί τον Ζακ Σιράκ, ο οποίος μάλιστα είχε το προνόμιο να είναι ο πρώτος ξένος ηγέτης που εκφωνεί ομιλία στη νέα Ομοσπονδιακή Βουλή, μετά τη μετακόμιση της γερμανικής πρωτεύουσας από τη Βόννη στο Βερολίνο. Είναι πολλά 24 χρόνια για δύο χώρες που υποτίθεται ότι συνδέονται τόσο στενά, αναφέρει η Deutsche Welle.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, μία επίσημη επίσκεψη Γάλλου προέδρου δεν εστιάζει τόσο σε ζητήματα υψηλής πολιτικής, όσο στην καλύτερη γνωριμία με τη χώρα και τους ανθρώπους της. Οικοδεσπότης του Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, κατ' εξοχήν αρμόδιος για τη χάραξη πολιτικής, αλλά ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα το ζεύγος Μακρόν θα επισκεφθεί το Βερολίνο, καθώς επίσης τη Δρέσδη και το Μύνστερ, όπου ο Γάλλος πρόεδρος θα τιμηθεί με το φετινό Βραβείο Ειρήνης της Βεστφαλίας. Υπενθυμίζεται ότι το 2020 το βραβείο αυτό είχε απονεμηθεί στους πρώην πρωθυπουργούς της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, για τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Κρίσιμη προεκλογική συγκυρία

Αρχικά η επίσκεψη είχε προγραμματιστεί για το περασμένο καλοκαίρι, αλλά αναβλήθηκε λόγω ταραχών στη Γαλλία. Αλλά και φέτος το πολιτικό περιβάλλον δεν είναι πολύ πιο ήρεμο για τον Γάλλο πρόεδρο. Επιπλέον, οι δημοσκοπήσεις ενόψει ευρωεκλογών προκαλούν ανησυχία, με το ακροδεξιό κόμμα «Εθνική Συσπείρωση» (Rassemblement National) της Μαρίν Λεπέν να προηγείται και τους Γάλλους να εμφανίζονται «κουρασμένοι» με τα ευρωπαϊκά θέματα.

Είναι ίσως ενδεικτικό ότι το μικρότερο ποσοστό αποδοχής για τον θεσμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εμφανίζεται πλέον στη Γαλλία, παρότι το Κοινοβούλιο έχει την έδρα του στο Στρασβούργο και η χώρα θεωρείται- μαζί με τη Γερμανία, ασφαλώς- «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

«Η Ευρώπη κινδυνεύει να πεθάνει» προειδοποιούσε πρόσφατα ο Εμανουέλ Μακρόν από το βήμα της Σορβόννης, απευθύνοντας έκκληση για ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γάλλος πρόεδρος αναπτύσσει το δικό του όραμα για το μέλλον της γηραιάς ηπείρου. Το 2017 ζητούσε να θεσπιστεί το αξίωμα ενός Ευρωπαίου Υπουργού Οικονομικών, αλλά προσέκρουσε σε «τοίχο» από την Άνγκελα Μέρκελ. Ο διάδοχός της, Όλαφ Σολτς, εγκωμιάζει τα «ενδιαφέροντα ερεθίσματα» που προσφέρει η ομιλία του Γάλλου προέδρου, χωρίς όμως και αυτός να παρέχει συγκεκριμένες απαντήσεις.

Για τον Μαρκ Ρίνγκελ, διευθυντή του Γερμανογαλλικού Ινστιτούτου με έδρα το Λούντβιχσμπουργκ, το συγκεκριμένο παράδειγμα είναι ενδεικτικό για τη διαφορά νοοτροπίας μεταξύ των δύο χωρών. «Η αναφορά σε 'οράματα' είναι μία πολύ ιδιαίτερη γαλλική προσέγγιση, η οποία δεν υπάρχει στη Γερμανία. Θυμίζω τη ρήση του (πρώην καγκελάριου) Χέλμουτ Σμιτ που έλεγε ότι 'όποιος έχει οράματα, πρέπει να πάει στον γιατρό'. Αυτή είναι η νηφάλια γερμανική ανάγνωση των πραγμάτων».

Γαλλική «αυτονομία» στο πεδίο της Άμυνας

Στην παρούσα φάση οι δύο χώρες προχωρούν σε διαφορετικές επιλογές, σε μία σειρά θεμάτων: Η Γαλλία κατασκευάζει νέα πυρηνικά εργοστάσια, η Γερμανία αποκηρρύσσει την ατομική ενέργεια. Ο Μακρόν κάνει λόγο για αποστολή χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία, ο Σολτς αποκλείει κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο. Τα σχέδια για ένα κοινό γαλλο-γερμανικό τεθωρακισμένο ή ακόμη και ένα κοινό μαχητικό αεροσκάφος προχωρούν με εξαιρετικά αργό ρυθμό.

Για τα νέα εξοπλιστικά προγράμματα ο Μακρόν παρακινεί τους Γερμανούς να εμπιστευθούν την ευρωπαϊκή- και ασφαλώς τη γαλλική- αμυντική βιομηχανία, αλλά εκείνοι δεν θέλουν να σταματήσουν τις αγορές εξοπλισμών από τις ΗΠΑ.

«Η πολιτική Άμυνας ήταν πάντα ένα ακανθώδες ζήτημα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας» επισημαίνει ο Μαρκ Ρίνγκελ, «διότι οι δύο χώρες είχαν πάντα μία διαφορετική κουλτούρα στο ζήτημα αυτό. Στη Γερμανία έχει εδραιωθεί μία ισχυρή πρόσδεση στο ΝΑΤΟ, ο συντονισμός με το ΝΑΤΟ, ενώ η Γαλλία επιμένει σε μία μεγαλύτερη αυτονομία. Επιπλέον δε, η συνεργασία προσκρούει σε διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές. Υπάρχουν διαφορετικές τεχνολογίες, που δεν είναι εύκολο να συμβαδίσουν».

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις έχουν γίνει θέμα και εντός Γερμανίας, με τη χριστιανοδημοκρατική αντιπολίτευση (CDU) να επιρρίπτει ευθύνες στον καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Μιλώντας στο Κοινοβούλιο, στις αρχές Μαίου, ο επιεκφαλής των Χριστιανοδημοκρατών Φρίντριχ Μερτς δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι γερμανογαλλικές σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών και αυτό δεν είναι καλό, ούτε για τη Γερμανία, ούτε για την Ευρώπη. Θα αποκαταστήσουμε την αξιόπιστη συμμαχία μας με τη Γαλλία και θα αναζητήσουμε μία ευρύτερη, στενή συνεργασία στα πλαίσια του Τριγώνου της Βαϊμάρης και με την Πολωνία. Αυτή είναι η πολιτική των Χριστιανοδημοκρατών…».

Παραμένει η αμοιβαία εμπιστοσύνη

Πράγματι, η «αξιόπιστη συμμαχία» διατηρείται. Όπως υπενθυμίζει ο Μαρκ Ρίνγκελ, πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Infratest «δείχνει ότι τα ποσοστά συγκατάθεσης των Γερμανών σε μία εταιρική σχέση με τη Γαλλία ξεπερνούν το 80%, είναι πολύ υψηλότερα από τα ποσοστά που αφορούν άλλες συμμαχικές χώρες. Αντίστοιχα υψηλό είναι και το ποσοστό στη Γαλλία, που αφορά τη Γερμανία».

Η τριήμερη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου θα ξεκινήσει νωρίς το απόγευμα, με την συμμετοχή του στην Γιορτή Δημοκρατίας που διοργανώνεται στο Βερολίνο, με αφορμή την συμπλήρωση 75 ετών συνταγματικής δημοκρατίας.

Στο πλαίσιο της πανηγυρικής εκδήλωσης, ο Εμανουέλ Μακρόν και ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα συζητήσουν κυρίως για όσα τους ενώνουν, για την προστασία της δημοκρατίας και το κοινό ευρωπαϊκό τους όραμα, αφήνοντας απέξω τις διαφορές τους.

Στις 16:15 (τοπική ώρα) ο Γάλλος πρόεδρος θα μεταβεί στο Ανάκτορο Bellevue, όπου θα γίνει δεκτός με στρατιωτικές τιμές από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Μετά τις κοινές δηλώσεις, οι δύο πρόεδροι θα επισκεφθούν το «Μίλι των Φιλάθλων» που έχει στηθεί στην Πύλη του Βρανδεμβούργου για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου που θα διεξαχθεί τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στην Γερμανία. Οι δύο χώρες, με το «Γερμανογαλλικό καλοκαίρι αθλητισμού 2024», έχουν ήδη συμφωνήσει να συνεργαστούν για την περιφρούρηση τόσο του Euro όσο και των Ολυμπιακών Αγώνων που φιλοξενούνται φέτος στο Παρίσι. Το βράδυ ο κ. Σταϊνμάιερ θα παραθέσει επίσημο δείπνο προς τιμήν της γαλλικής αντιπροσωπείας.

Αύριο οι δύο πρόεδροι θα μεταβούν στο Μνημείο για τους Δολοφονηθέντες Εβραίους της Ευρώπης, θα συναντηθούν με πολίτες στο Μόριτσμπουργκ της Σαξονίας και κατόπιν θα λάβουν μέρος στην «Γιορτή της Ευρώπης» στην Δρέσδη. Το εορταστικό μέρος της επίσκεψης θα ολοκληρωθεί την Τρίτη, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν θα τιμηθεί με το Διεθνές Βραβείο της Βεστφαλίας για την ειρήνη στο Μούνστερ, ενώ θα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη το Γερμανογαλλικό Συμβούλιο Υπουργών στο Μέζεμπεργκ, λίγα χιλιόμετρα βόρεια του Βερολίνου.

«Πρώτα γίνεται η γιορτή - η δουλειά είναι ασφαλώς το λιγότερο διασκεδαστικό κομμάτι. Πάνω από όλα, πρέπει να δοθεί ένα πανηγυρικό μήνυμα, ότι η γερμανογαλλική σχέση είναι πιο σημαντική από ποτέ. Οι Ευρωπαίοι εταίροι περιμένουν επίσης ένα μήνυμα συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών», σχολιάζει στη γερμανική δημόσια τηλεόραση ARD ο ειδικός του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IFRI) Ερίκ-Αντρέ Μαρτέν.

Βασικό σημείο διαφωνίας των δύο ηγετών παραμένει η στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, με τον Εμανουέλ Μακρόν να μην αποκλείει ακόμη και την αποστολή χερσαίων δυνάμεων, κάτι που ο Όλαφ Σολτς απορρίπτει κατηγορηματικά, μαζί με το ενδεχόμενο παράδοσης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Στο πεδίο της οικονομίας, οι προσεγγίσεις των δύο κυβερνήσεων διαφέρουν, καθώς η Γερμανία ενδιαφέρεται να ενισχύσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις εξαγωγές της, ενώ η Γαλλία να προστατεύσει την ευρωπαϊκή αγορά από την Κίνα και τις ΗΠΑ, τους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της γερμανικής βιομηχανίας.

ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ, DEUTSCHE WELLE