Η ρωσική πρόταση για να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν τεστάρει εάν οι ΗΠΑ προθυμοποιούνται να συμμετάσχουν σε συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, στέλνοντας σήματα στην Ουάσιγκτον ότι είναι ανοιχτός σε συζητήσεις, επί παραδείγματι για πιθανές μελλοντικές διευθετήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, σύμφωνα με δύο άτομα που πρόσκεινται στο Κρεμλίνο και επικαλείται το Bloomberg υπό τον όρο ανωνυμίας.

Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν γνωρίζουν τις σχετικές προτροπές και δεν βλέπουν καμία ένδειξη ότι ο Ρώσος πρόεδρος αναζητά πράγματι τρόπο να τερματίσει τις μάχες, τη στιγμή που ο πόλεμος οδεύει προς τον τρίτο χρόνο του.

Οι υπαινιγμοί για ρωσικό άνοιγμα σε συνομιλίες - ακόμη και αν είναι ανειλικρινείς - θα μπορούσαν να συμβάλουν σε διαιρέσεις μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας, απομονώνοντας το Κίεβο και υπονομεύοντας τις προσπάθειες του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κερδίσει υποστήριξη για τη δική του ειρηνευτική φόρμουλα, η οποία απαιτεί πλήρη απόσυρση της Ρωσίας.

Οι άνθρωποι κοντά στο Κρεμλίνο υποστηρίζουν ότι τα μηνύματα μεταφέρθηκαν σε ανώτερους αξιωματούχους των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα μέσω μεσάζοντος που δεν προσδιόρισαν. Ο Πούτιν, είπαν, πιθανώς είναι πρόθυμος να εγκαταλείψει την επιμονή του για ουδέτερη Ουκρανία ή και την αντίθεση στην ενδεχόμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ - η εν λόγω απειλή, υπενθυμίζεται, αποτέλεσε κεντρική ρωσική αιτιολόγηση της εισβολής.

Αλλά θα υπήρχε κόστος που το Κίεβο έχει απορρίψει κατηγορηματικά - την αποδοχή του ρωσικού ελέγχου σε εδάφη που έχει καταλάβει η Μόσχα και που φτάνουν το 18% της ουκρανικής επικράτειας.

«Ο πρόεδρος Πούτιν έχει δηλώσει πολλές φορές ότι η Ρωσία ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απαντώντας σε ερώτηση του Bloomberg. «Είμαστε αποφασισμένοι να πετύχουμε τους στόχους μας. Και θα προτιμούσα να γίνει με διπλωματικά μέσα. Αν όχι, η στρατιωτική επιχείρηση θα συνεχιστεί μέχρι να φτάσουμε τους στόχους μας».

«Δεν γνωρίζουμε τις αλλαγές που περιγράφονται αναφορικά με τη θέση της Ρωσίας», δήλωσε η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Αντριέν Γουάτσον. «Εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει εάν, πότε και πώς θα διαπραγματευτεί με τη Ρωσία».

Αν και οι ΗΠΑ είναι «πάντα ανοιχτές» σε συνομιλίες, «αυτή τη στιγμή δεν το βλέπω», είπε ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στις 17 Ιανουαρίου, ερωτηθείς για τις προοπτικές μιας μακροπρόθεσμης κατάπαυσης μέσω διαπραγματεύσεων.

«Πρέπει να υπάρχει προθυμία εκ μέρους της Ρωσίας να δεσμευτεί, να διαπραγματευτεί καλή τη πίστει, με βάση τις βασικές αρχές που αμφισβητήθηκαν από την επιθετικότητά της - εδαφική ακεραιότητα, κυριαρχία, ανεξαρτησία», είπε ο Μπλίνκεν.

De facto αλλαγή στάσης από Ουάσιγκτον και Κίεβο

Δημόσια, ο Πούτιν δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι είναι διατεθειμένος να μετατοπιστεί από τη στάση που ακολουθεί. Το Κίεβο, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων, λέει ότι σκοπεύει να απελευθερώσει όλα τα εδάφη που κατέλαβαν οι ρωσικές δυνάμεις.

Αλλά καθώς δείχνει αβέβαιη η παροχή ζωτικής βοήθειας 110 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, θολώνουν και οι προοπτικές για την ικανότητα της Ουκρανίας να συνεχίσει μακροπρόθεσμα τον πόλεμο. Η Ρωσία, αντίθετα, έχει στρέψει την οικονομία της σε πολεμικό προσανατολισμό, λαμβάνοντας υποστήριξη και από Ιράν και Βόρεια Κορέα, προσθέτει το Bloomberg.

Ο Φιόντορ Λουκιάνοφ, πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής της Μόσχας, είπε ότι οποιαδήποτε συμφωνία τυχόν επισημοποιήσει τον ρωσικό έλεγχο στα κατεχόμενα «θα ισοδυναμεί με τη δημιουργία ενός νέου συστήματος ασφαλείας στην Ευρώπη, που ήταν πράγματι πρωταρχικός στόχος του Πούτιν. Αλλά δεν υπάρχουν σημάδια τώρα ότι κάποιος είναι έτοιμος για κάτι τέτοιο».

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν έχουν δει ενδείξεις πως η Ρωσία είναι έτοιμη για σοβαρές συνομιλίες. Όμως, παραδέχονται ότι, αφού η αντεπίθεση της Ουκρανίας πέρυσι - με τη συμμαχική υποστήριξη δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όπλα και πυρομαχικά - απέτυχε να αποφέρει σημαντικά κέρδη, οι ελπίδες για απώθηση των ρωσικών στρατευμάτων εξασθενούν.

«Οδεύουμε προς ένα αδιέξοδο, μια παγωμένη σύγκρουση στην οποία η Ουκρανία εστιάζει περισσότερο στην υπεράσπιση και την ανοικοδόμηση όσων έχει παρά στην προσπάθεια ανακατάληψης του Ντονμπάς και της Κριμαίας», δήλωσε ο Τσαρλς Κουπτσάν, ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, αμερικανικής δεξαμενής σκέψης. «Πρόκειται για μια de facto αλλαγή πολιτικής, ακόμη κι αν δεν υπάρχει δηλωμένη αλλαγή πολιτικής από τις ΗΠΑ και την Ουκρανία».

Ο Πούτιν μπορεί να υπολογίζει ότι η Ουκρανία θα αποδειχθεί ευάλωτη στην αντίθεση μεμονωμένων Ευρωπαίων ηγετών, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και ο νέος πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο, ο οποίος έχει δεσμευτεί να ασκήσει βέτο στην αίτηση του Κιέβου για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Στις ΗΠΑ, εξάλλου, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές, υπαινίχθηκε ότι θα αποχωρήσει από τη συμμαχία και υποσχέθηκε μια γρήγορη συμφωνία με τον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου.