ΝΥΤ: Υπόγεια μηνύματα για διαπραγμάτευση στέλνει ο Πούτιν

Ενθουσιασμένος από την αποτυχημένη αντεπίθεση της Ουκρανίας, ο Βλ. Πούτιν λέει ότι οι πολεμικοί στόχοι της Ρωσίας δεν έχουν αλλάξει. Απευθυνόμενος στους στρατηγούς του την Τρίτη, καυχήθηκε ότι τα ρωσικά στρατεύματα εισβολής κάνουν «αυτό που θέλουμε».

«Δεν θα εγκαταλείψουμε ό,τι μας ανήκει», δεσμεύτηκε, προσθέτοντας περιφρονητικά: «Αν θέλουν να διαπραγματευτούν, ας διαπραγματευτούν».

Σύμφωνα με τους New York Times, όμως, μέσα από διπλωματικά κανάλια ο Πούτιν στέλνει ένα διαφορετικό μήνυμα: Είναι έτοιμος να κάνει μια συμφωνία.

Ο κ. Πούτιν μέσω τρίτων τουλάχιστον από τον Σεπτέμβριο διαμηνύει ότι είναι ανοιχτός σε μια κατάπαυση του πυρός που παγώνει τις μάχες στις τρέχουσες γραμμές. Στην πραγματικότητα, γράφει η αμερικανική εφημερίδα, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, ο κ. Πούτιν έστειλε μηνύματα για κατάπαυση του πυρός και ένα χρόνο νωρίτερα, το φθινόπωρο του 2022. Αυτή η πρόταση, που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως, ήρθε μετά την υποχώρηση του ρωσικού στρατού στα βορειοανατολικά της Ουκρανίας. Ο κ. Πούτιν έδειξε ότι είναι ικανοποιημένος με το έδαφος που κατέλαβε η Ρωσία και είναι έτοιμος για ανακωχή, είπαν.

Το επανειλημμένο ενδιαφέρον του κ. Πούτιν για κατάπαυση του πυρός είναι ένα παράδειγμα του πώς ο οπορτουνισμός και ο αυτοσχεδιασμός έχουν καθορίσει την προσέγγισή του στον πόλεμο, υποστηρίζουν οι NYT. Δεκάδες συνεντεύξεις με Ρώσους που τον γνωρίζουν από καιρό και με ξένους αξιωματούχους με γνώση των εσωτερικών λειτουργιών του Κρεμλίνου δείχνουν έναν ηγέτη να κάνει ελιγμούς για να μειώσει τους κινδύνους και να κρατήσει ανοιχτές τις επιλογές του σε έναν πόλεμο που κράτησε περισσότερο από όσο περίμενε. Ενώ αναπτύσσει φλογερή δημόσια ρητορική, ο κ. Πούτιν ιδιωτικά διαμηνύει την επιθυμία του να κηρύξει τη νίκη και να προχωρήσει.

Λένε «είμαστε έτοιμοι να κάνουμε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός», είπε ένας αξιωματούχος που συναντήθηκε με κορυφαίους Ρώσους αξιωματούχους αυτό το φθινόπωρο. «Θέλουν να παραμείνουν εκεί που είναι στο πεδίο της μάχης».

Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι ηγέτες της Ουκρανίας, που έχουν υποσχεθεί να ανακαταλάβουν όλα τα εδάφη τους, θα αποδεχτούν μια τέτοια συμφωνία. Ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι θα μπορούσε να είναι μια γνωστή απόπειρα του Κρεμλίνου να μπερδέψει και δεν αντικατοπτρίζει τη γνήσια προθυμία του κ. Πούτιν για συμβιβασμό. Ρώσοι αξιωματούχοι προσθέτουν ότι ο κ. Πούτιν θα μπορούσε να αλλάξει ξανά γνώμη εάν οι ρωσικές δυνάμεις αποκτήσουν δυναμική στα πεδία των μαχών.

Ο κ. Πούτιν, δήλωσαν αξιωματούχοι, βλέπει μια συρροή παραγόντων που δημιουργούν την κατάλληλη στιγμή για μια συμφωνία: ένα πεδίο μάχης που φαίνεται να έχει κολλήσει σε αδιέξοδο, τις συνέπειες για την απογοητευτική αντεπίθεση της Ουκρανίας, την υποστήριξή της Δύσης και, τον πόλεμο στη Γάζα. 

Απαντώντας σε γραπτές ερωτήσεις μετά την απόρριψη ενός αιτήματος συνέντευξης, ο εκπρόσωπος του κ. Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε σε φωνητικό μήνυμα ότι «εννοιολογικά, αυτές οι θέσεις που παρουσιάσατε είναι λανθασμένες». Ερωτηθείς εάν η Ρωσία ήταν έτοιμη για κατάπαυση του πυρός στις τρέχουσες γραμμές, επεσήμανε τα πρόσφατα σχόλια του προέδρου. Ο κ. Πούτιν είπε αυτόν τον μήνα ότι οι πολεμικοί στόχοι της Ρωσίας δεν έχουν αλλάξει.

«Ο Πούτιν είναι, πράγματι, έτοιμος για συνομιλίες, και το είπε», είπε ο κ. Πεσκόφ. «Η Ρωσία συνεχίζει να είναι έτοιμη, αλλά αποκλειστικά για την επίτευξη των δικών της στόχων».

Η Ουκρανία έχει συγκεντρώσει υποστήριξη για τη δική της φόρμουλα ειρήνης, η οποία απαιτεί από τη Μόσχα να παραδώσει όλα τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη και να καταβάλει αποζημιώσεις. Ο Πρόεδρος Β. Ζελένσκι δήλωσε την Τρίτη ότι δεν βλέπει κανένα σημάδι ότι η Ρωσία θέλει να διαπραγματευτεί.

«Βλέπουμε απλώς θρασύδειλη διάθεση για δολοφονίες», είπε.

Άνοιγμα κατάπαυσης του πυρός

Τουλάχιστον από τον Σεπτέμβριο, οι δυτικοί αξιωματούχοι έχουν λάβει νέα μηνύματα ότι ο κ. Πούτιν ενδιαφέρεται για κατάπαυση του πυρός. Τα σήματα έρχονται μέσω πολλαπλών καναλιών, μεταξύ άλλων μέσω ξένων κυβερνήσεων που έχουν δεσμούς τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και με τη Ρωσία. Ανεπίσημοι Ρώσοι απεσταλμένοι μίλησαν σε συνομιλητές για το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας που θα αποδεχόταν ο κ. Πούτιν, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι και άλλοι.

Ορισμένοι αναλυτές από την άλλη, υποστηρίζουν ότι ο κ. Πούτιν επωφελείται από έναν μακροχρόνιο πόλεμο και ότι θέλει να καθυστερήσει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση έως την πιθανή επιστροφή στην εξουσία του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Ο πρώην Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο κ. Πούτιν θα προτιμούσε να συνάψει συμφωνία νωρίτερα, δεδομένης της αβεβαιότητας που ενυπάρχει στον πόλεμο. Είπε ότι η προπαγάνδα του κ. Πούτιν θα μπορούσε εύκολα να περιγράψει το status quo ως νίκη, πανηγυρίζοντας έναν χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, έναν στρατό που άντεξε στην αντεπίθεση της Ουκρανίας που εξόπλισε η Δύση και την προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών περιοχών, παρότι δεν τις ελέγχει πλήρως.

Η ιδανική συγκυρία, είπε ένας από τους ανθρώπους, θα ήταν πριν από τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία τον Μάρτιο. Ο κ. Πούτιν είναι βέβαιο ότι θα εξασφαλίσει άλλη μια εξαετή θητεία, αλλά νοιάζεται βαθιά για τις εκλογές ως ένδειξη της εγχώριας υποστήριξής του.

Δημόσια, ο κ. Πούτιν έχει επιμείνει στην επιθετική του στάση, λέγοντας ότι αντιστέκεται σε μια Δύση που επιδιώκει να καταστρέψει έναν ρωσικό πολιτισμό 1.000 ετών.

Αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι βλέπουν μια αλλαγή στη θέση του κ. Πούτιν, σημειώνοντας ότι δεν απαιτεί πλέον την αποχώρηση της κυβέρνησης Ζελένσκι. Είπαν ότι μια κατάπαυση του πυρός θα διατηρήσει μια κυρίαρχη Ουκρανία με πρωτεύουσα το Κίεβο, αλλά θα άφηνε τη Ρωσία στον έλεγχο σχεδόν του 20% της ουκρανικής επικράτειας. Πρόσθεσαν ότι ενώ ο κ. Πούτιν τηλεγραφεί ότι είναι ανοιχτός σε μια τέτοια συμφωνία, περιμένει να του φέρουν μια πιο συγκεκριμένη προσφορά.

Ανάμεσα στα πολλά πιθανά σημεία διαφωνίας είναι η αποφασιστικότητα του κ. Πούτιν να κρατήσει την Ουκρανία εκτός ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ένας από τους πρώην Ρώσους αξιωματούχους είπε ότι μια διαφωνία σε αυτό το σημείο δεν θα απέτρεπε μια συμφωνία, επειδή η συμμαχία δεν αναμένεται να δεχτεί την Ουκρανία στο άμεσο μέλλον.

Ωστόσο, ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν πίστευαν ότι κάποιος εξέχων Ουκρανός πολιτικός θα μπορούσε να πει ναι, αυτή τη στιγμή, σε μια συμφωνία που αφήνει τη Ρωσία με τόσα ουκρανικά εδάφη.

Ένα άλλο πιθανό αδιέξοδο προέρχεται από τις προσπάθειες του κ. Πούτιν να θέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στο επίκεντρο οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας έχουν κανάλια επικοινωνίας για θέματα που περιλαμβάνουν την ανταλλαγή κρατουμένων. Ωστόσο, ο Γουίλιαμ Τζ. Μπερνς, ο διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, και ο Σεργκέι Ναρίσκιν, ο διευθυντής της εξωτερικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ρωσίας, συναντήθηκαν για τελευταία φορά πριν από περίπου ένα χρόνο στην Τουρκία, ανέφεραν πηγές. Και Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να διαπραγματευτούν εξ ονόματος της Ουκρανίας.

Πολλοί στη Δύση είναι δύσπιστοι για μια κατάπαυση του πυρός επειδή λένε ότι ο κ. Πούτιν θα επανεξοπλιστεί για μια μελλοντική επίθεση. Ο πρόεδρος της Λετονίας Έντγκαρς Ρίνκεβιτς υποστήριξε σε συνέντευξή του ότι ο κ. Πούτιν είναι αφοσιωμένος στον πόλεμο επειδή ονειρεύεται την «επανίδρυση της αυτοκρατορίας».

«Δεν τήρησαν ποτέ καμία συμφωνία», είπε ο κ. Ρίνκεβιτς για τους Ρώσους, «και τις παραβίασαν αμέσως όταν είδαν ότι ήταν βολικό».