Η αμερικανική οικονομία πιθανώς να βρίσκεται ήδη σε ύφεση, υποστηρίζουν οι αναλυτές. Αρκετές χώρες πιθανώς να μη βρίσκονται και πολύ μακριά απ’ αυτήν. Ύφεση στις ΗΠΑ δημιουργεί πληθώρα ”παράπλευρων απωλειών” διεθνώς.

Όπως επισημαίνει ο κ. Rich Miller, αρθρογράφος του Bloomberg, Ιαπωνία, Βρετανία, Ισπανία και Σιγκαπούρη –που αντιστοιχούν στο 12% του παγκόσμιου ΑΕΠ– είναι απόλυτα τρωτές σε περίπτωση που οι οικονομικές συνθήκες στις ΗΠΑ επιδεινωθούν.

Το ίδιο ισχύει και για τις μέχρι σήμερα θεωρούμενες ”ανθεκτικές” αναδυόμενες οικονομίες, με την Κίνα να ”βλέπει” σαφή υποχώρηση της ανάπτυξής της.

Το συμπέρασμα των ειδικών; Η παγκόσμια ανάπτυξη θα υποχωρήσει στο 3% φέτος, έναντι 4,7% το 2007. ”Μια μορφή ύφεσης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αναπόφευκτη”, δήλωσε ευθαρσώς την περασμένη εβδομάδα ο κ. Alan Greenspan.

”Όλα υποδεικνύουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο θα ’δούμε’ τα επιτόκια να υποχωρούν περαιτέρω”, υποστηρίζει ο κ. Richard Berner, επικεφαλής της μονάδας διεθνούς οικονομίας της Morgan Stanley.

”Η παγκόσμια ανάπτυξη στο α’ εξάμηνο του 2008 θα είναι η πλέον ’αδύναμη’ από το 2002, πιθανώς και το 2001”, έρχεται να συμπληρώσει ο κ. Jim O’Neil, ιθύνων οικονομολόγος της Goldman Sachs.

--Ιαπωνία: Το πρώτο θύμα;

Ως το ”πρώτο θύμα” της ύφεσης τοποθετείται η ιαπωνική οικονομία, με τον κ. Tetsufumi Yamakawa, επικεφαλής της Goldman Sachs στο Τόκιο, να προβλέπει ”υψηλές πιθανότητες η ιαπωνική οικονομία να εισέλθει σε ύφεση στο α’ τρίμηνο του 2008”.

Θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι –αν και αυτό ισχύει στατιστικά– ότι για να υπάρξει παγκόσμια ύφεση δεν είναι αναγκαία η μείωση στην παραγωγή, κάτι το οποίο, άλλωστε, σπάνια συμβαίνει.

--Η ”μορφή” της ύφεσης

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ΔΝΤ αρκεί να υπάρξει υποχώρηση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο 3% ή χαμηλότερα για να μπορούμε να ”μιλάμε” για ύφεση.

Όπως τονίζουν οι ειδικοί του ΔΝΤ, η ύφεση στις ΗΠΑ (με την οικονομία τους να αντιστοιχεί στο 21% του παγκόσμιου ΑΕΠ) μπορεί να μεταφερθεί στην παγκόσμια οικονομία με διάφορα κανάλια.

Μάλιστα το ΔΝΤ αποφάσισε να καθυστερήσει την έκδοση της τακτικής μηνιαίας έκθεσής του ”World Economic Outlook” (επρόκειτο να εκδοθεί στις 25/1), καθώς επιθυμεί να ”συμπεριλάβει” σε αυτήν και τις επιπτώσεις από τη βύθιση των αγορών.

Η μείωση δαπανών από καταναλωτές και επιχειρήσεις στις ΗΠΑ περιορίζει τη ζήτηση εισαγόμενων προϊόντων. Η βύθιση στην αγορά subprime προκαλεί κρίση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και οδηγεί ασιατικές και ευρωπαϊκές τράπεζες σε απομειώσεις ενεργητικού δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πτώση στις αμερικανικές αγορές προκαλεί ”τσουνάμι” απωλειών παγκοσμίως.

--Πιστωτική κρίση

Η Σιγκαπούρη, ακόμη και στατιστικά, βρίσκεται σε ύφεση, με την οικονομία της να εμφανίζει αρνητική πορεία ανάπτυξης στο δ’ τρίμηνο του περασμένου έτους –για πρώτη φορά έπειτα από 4,5 έτη–, τη βιομηχανική παραγωγή να ”παγώνει” και τις εξαγωγές να υποχωρούν ραγδαία.

Η αγορά στέγης –ένα από τα ”λαμπερά σημεία” μέχρι πρότινος– υποχωρεί στη Βρετανία, με τα στεγαστικά δάνεια να υποχωρούν σε χαμηλό δύο ετών τον Δεκέμβριο και τις λιανικές πωλήσεις να σημειώνουν νέα πτώση.

Κορυφαίοι όμιλοι λιανικών πωλήσεων της Βρετανίας, όπως οι Tesco και Marks & Spencer, τονίζουν σε ανακοινώσεις τους ότι μία μείωση επιτοκίων από την Τράπεζα της Αγγλίας θα βοηθούσε τα μέγιστα τους καταναλωτές. Άλλωστε οι Βρετανοί χρωστούν περί τα 1,4 τρισ. στερλίνες (2,76 τρισ. δολάρια) σε κάθε μορφής δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά ή πιστωτικές κάρτες).

Ένα ακόμη πιθανό θύμα δεν είναι άλλο από την Ισπανία, όπου η αγορά real estate διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά της ”φούσκας”. Όπως προβλέπει η BBVA, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ισπανίας, οι τιμές ακινήτων θα υποχωρήσουν κάθετα φέτος, ενώ οι νέες άδειες κατασκευών θα σημειώσουν πτώση κατά 25%.

Ίσως, τελικά, η ορθότερη άποψη είναι αυτή που εξέφρασε ο κ. Klaus Kleinfeld, επικεφαλής της Alcoa, στο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ του Νταβός: ”Το 2008 θα είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έτος. Δεν νομίζω ότι η παγκόσμια οικονομία έχει την παραμικρή δυνατότητα να ”απομακρύνει” (”decouple”) τη θέση της από αυτήν των ΗΠΑ”.