Πόσο μπορεί να στοιχίσει στην οικονομία των ΗΠΑ αλλά και στην παγκόσμια ανάπτυξη η τρέχουσα κρίση των subprimes; Οι ειδικοί της FactSet δίνουν πιθανότητα 40% για ύφεση στις ΗΠΑ το 2008, αν και η παγκόσμια ανάπτυξη ”δείχνει” για την ώρα να μην κινδυνεύει!

Η τρέχουσα οικονομική κρίση έχει παρόμοια επίδραση με αυτήν του 1998, μετά την κατάρρευση του hedge fund LTCM. Σε εκείνη την περίπτωση και περίοδο, οι ”ενέσεις” ρευστότητας των Κεντρικών Τραπεζών βοήθησαν στη σταθεροποίηση των αγορών αλλά και στην ανοδική τους συνέχεια μετέπειτα. Ακόμα και στο event ”Greek Days” που οργανώθηκε στο Λονδίνο στις 5 και 6 Σεπτέμβρη από την Deutsche Bank, οι Έλληνες συμμετέχοντες ”ένιωσαν” το κλίμα ανησυχίας που επικρατεί στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων.

Δυστυχώς, όμως, η πραγματική οικονομία των ΗΠΑ είναι πολύ πιο εύθραυστη απ’ ό,τι ήταν το 1998. Εννέα έτη πριν, οι Αμερικανοί καταναλωτές εκμεταλλεύτηκαν πλήρως τις μειωμένες τιμές ενέργειας, αφού το αργό πετρέλαιο είχε ”κατρακυλήσει” κάτω από 10 δολάρια. Η σημερινή κατάσταση είναι πολύ λιγότερο καθησυχαστική, καθώς τα ενεργειακά έξοδα ανέρχονται τώρα σχεδόν στο 6% του διαθέσιμου εισοδήματος της αμερικανικής οικογένειας, κοντά στο ιστορικό υψηλό.

Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ότι η αύξηση της αμερικανικής εγχώριας ζήτησης θα κινηθεί σε λιγότερο από 2% ετησίως, έναντι 5% περίπου το 1998. Η δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε λιγότερο από 1,4% σε ετήσιους όρους στο δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Οι αγορές εκτίμησαν την παρέμβαση της Fed, αλλά αναζητούν ακόμα μια περικοπή στα επιτόκια για να εξασφαλίσουν τη μελλοντική ανάπτυξη.

Από τη μεριά της, η Fed έχει ήδη αναγνωρίσει ότι η οικονομική κρίση θα μπορούσε να υπονομεύσει την πραγματική οικονομία, ωστόσο οι αλλαγές στη νομισματική πολιτική ”παίρνουν” 6-18 μήνες για να έχουν συνέπειες στη δραστηριότητα και η δράση θα πρέπει να είναι γρήγορη προκειμένου να υπάρξει όφελος. Η εκτίμησή μας είναι ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα αυξηθεί μόνο 1,6% το προσεχές έτος, αλλά μπορεί και να υποχωρήσει. Σε αυτό το σενάριο δίνουμε πιθανότητα 40%.

Στα θετικά στοιχεία, η παγκόσμια οικονομία είναι λιγότερο τρωτή απ’ ό,τι ήταν το 1998, όταν ήταν η Ασία στην καρδιά του προβλήματος. Οι αναδυόμενες ασιατικές χώρες συμβάλλουν τώρα σχεδόν τη μισή από την παγκόσμια αύξηση, έναντι 7,7% για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο κοντινό μέλλον τουλάχιστον δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η Κίνα και η Ινδία πρέπει να επηρεαστούν από τα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Δεδομένου ότι η εγχώρια ζήτηση σε αυτές τις χώρες επεκτείνεται ραγδαία, η Ασία μοιάζει όλο και περισσότερο μια ολοκληρωμένη οικονομική ομάδα. Οι αμερικανικές εξαγωγές αποτελούν μόνο 13% των εισαγωγών στην Ασία, εκτός Ιαπωνίας και Κίνας, και 8% για την ευρωζώνη.

Πρέπει επίσης να σημειώσουμε το γεγονός ότι η Κίνα έχει τεράστια αποθεματικά και εσωτερική αποταμίευση που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την παγκόσμια ρευστότητα. Η κινεζική κυβέρνηση μπορεί να ανησυχεί για την υπερθέρμανση της οικονομίας προς το παρόν, αλλά έχει βεβαίως τα μέσα για να αντιμετωπίσει κάθε παράγοντα που μειώνει τη δραστηριότητα εξαιτίας της κατάστασης στην αμερικανική οικονομία.

Συμπερασματικά, η παγκόσμια ανάπτυξη είναι πιθανό να επηρεαστεί μόνο οριακά το 2007 και το 2008, ακόμη και σε περίπτωση ισχυρότερης επιδείνωσης στην αμερικανική ζήτηση. Πτώση 1% στο ποσοστό της αμερικανικής ανάπτυξης θα μείωνε την αναδυόμενη ασιατική ανάπτυξη μόνο 0,6% και της Ινδίας μόνο 0,25%.

Επιμέλεια: Γιώργος Α. Σαββάκης