Η ιδιαιτερότητα και η πολιτική ”ευαισθησία” μιας κεντρικής απόφασης για τα επιτόκια της ευρωζώνης συγκεντρώνει συχνά τα πυρά της κριτικής στο έργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά και διαμάχες στο εσωτερικό της.

Τα προβλήματα συνήθως προκύπτουν από τις αντιδράσεις των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι παραδοσιακά τάσσονται εναντίον των αυξήσεων επιτοκίων και ασκούν πιέσεις για κινήσεις που θα ωθήσουν την ανάπτυξη στην ευρωζώνη.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι επιθέσεις του Γάλλου προέδρου, κ. Νικολά Σαρκοζί, στις πρακτικές της ΕΚΤ, αλλά και οι εκκλήσεις του για διάλογο με τους πολιτικούς στη διαμόρφωση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Ο κ. Σαρκοζί, από την πρώην θέση του ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, έχει συχνά κατηγορήσει την ΕΚΤ για ”εμμονή” με την καταπολέμηση του πληθωρισμού ”που δεν υφίσταται”, για τις αυξήσεις επιτοκίων, αλλά και για την άνοδο της αξίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, σε μια προσπάθειά του να προστατεύσει τους Γάλλους εξαγωγείς.

Στη χθεσινή σύνοδο του Ecofin οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προειδοποίησαν τον κ. Σαρκοζί να ”σταματήσει να υπονομεύει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατηγορώντας την για τα οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας”.

Από την άλλη πλευρά, τάσσεται η σχολή της νομισματικής ανάλυσης, βασικός υπέρμαχος της οποίας είναι η γερμανική Κεντρική Τράπεζα Bundesbank. Η εν λόγω σχολή εξετάζει διεξοδικά την προσφορά χρήματος στην ευρωζώνη και με βάση αυτήν, αλλά και τους δομικούς δείκτες τιμών καταναλωτή, προχωρώντας συχνά σε ”σκληρά” μέτρα για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.

Η πολιτική αυτή βρίσκει αντίθετες τις κεντρικές τράπεζες της Ιταλίας και της Γαλλίας, οι οποίες θεωρούν ότι η ισχυρή αύξηση της ρευστότητας στο σύστημα δεν αποτελεί αιτία για πληθωριστικές ανησυχίες και αυξήσεις επιτοκίων.

Η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας, σε επίσημα κείμενά της, έχει κατά καιρούς επισημάνει ότι η ”ισχυρή αύξηση της ρευστότητας στην ευρωζώνη οφείλεται σε δομικές αλλαγές στο χρηματοοικονομικό σύστημα και όχι σε τάσεις με πιθανές πληθωριστικές επιπτώσεις”.

Όπως επισημαίνει και ο κ. Christian Noyer, κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας, η ανάδυση των hedge funds και άλλων χρηματοοικονομικών εργαλείων διαστρεβλώνει τις πληροφορίες για την προσφορά χρήματος (η οποία καταμετράται με τους δείκτες Μ3).

Η Bundesbank έχει υπεραμυνθεί των πρακτικών της ΕΚΤ, επισημαίνοντας ότι η προσεκτική ανάλυση των μεγεθών προσφοράς χρήματος είναι χρήσιμη για τη διαπίστωση στρεβλώσεων στη στεγαστική αγορά, τονίζοντας ότι ”η πρόσφατη εκτίναξη στις τιμές των ακινήτων και οι χαλαρές νομισματικές συνθήκες είναι φαινόμενα που συνδέονται”.

Παρά τα σχόλια των τραπεζιτών, πάντως, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ, αρνείται ότι οι πολιτικές κόντρες για τη νομισματική πολιτική και τη χρήση των δεικτών προσφοράς χρήματος λαμβάνουν χώρα και στο συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας.

Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να αυξήσει σήμερα το επιτόκιο του ευρώ στο 4%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 6 ετών, και να αφήσει ανοιχτή την προοπτική περαιτέρω αύξησης, καθώς φοβάται ότι η οικονομική ανάπτυξη θα τροφοδοτήσει πληθωρισμό.

Επιμέλεια: Γιώργος Φλώκας