To «τρελό» σχέδιο του Jim O'Neill για την Ιταλία

H Ιταλία πρέπει να επιστρέψει σε ανάπτυξη για να μειώσει το χρέος της και για να το επιτύχει αυτό χρειάζεται την βοήθεια της Γερμανίας, υποστηρίζει σε άρθρο του στο Bloomberg o Jim O’Neill. 

Στο άρθρο με τίτλο «A crazy idea about Italy», ο άνθρωπος που επινόησε το ακρωνύμιο «ΒRICS» εκμυστηρεύεται πως έχει περάσει ένα μεγάλο μέρος από τα 35 χρόνια της καριέρας του εξετάζοντας τα προβλήματα της ιταλικής οικονομίας. Όπως τονίζει το ερώτημα ήταν πάντα το ίδιο: Πως γίνεται μια τόσο όμορφη χώρα να δυσκολεύεται τόσο πολύ να επιτύχει ;

Σύμφωνα με τον πρώην αναλυτή της Goldman Sachs, η Ιταλία είχε προβληματικές κυβερνήσεις, αλλά και έναν αξιοθαύμαστα προσαρμοστικό ιδιωτικό τομέα και μια μοναδική ικανότητα στην μικρή κλίμακας μεταποίηση. Ο ίδιος επισημαίνει πως πάντοτε πίστευε ότι τα δυνατά στοιχεία της ιταλικής οικονομίας θα επικρατήσουν και ότι η Ιταλία θα ευημερήσει. Αλλά όπως τονίζει, την εποχή πριν από την νομισματική ένωση, η Ιταλία διέθετε μια ευελιξία που δεν έχει σήμερα: ένα νόμισμα, το οποίο μπορούσε να υποτιμήσει.

«Οι περιοδικές αυτές ενέσεις ανταγωνιστικότητας προσέφεραν σημαντική βοήθεια στην Fiat και σε άλλους μεγάλους εξαγωγείς και στις μικρότερες εταιρείες επίσης» γράφει ο κ. O’Neill.

Ωστόσο η υιοθέτηση του ευρώ και οι δημοσιονομικοί κανόνες για έλλειμμα μέχρι 3% περιόρισαν την ευελιξία των ιταλικών κυβερνήσεων και τα αποτελέσματα δεν ήταν καλά, υπογραμμίζει. Από το 2007 ως το 2014 η Ιταλία έχει καλύτερες επιδόσεις από πολλές άλλες χώρες στην διατήρηση του ελλείμματος κάτω από το 3%, αλλά ο λόγος το χρέους προς το ΑΕΠ έχει αυξηθεί σημαντικά. O λόγος είναι σύμφωνα με τον κ. O’Neill η έλλειψη ανάπτυξης, η οποία οφείλεται με την σειρά της στο υπερτιμημένο νόμισμα και στους σφιχτούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.

«Η Ιταλία χρειάζεται ανάπτυξη του ονομαστικού ΑΕΠ για να σταματήσει την περαιτέρω αύξηση του χρέους της. Ναι, χρειάζεται επίσης και μεταρρύθμιση της οικονομίας, αύξηση της παραγωγικότητας και τόνωση του εργατικού δυναμικού για να το κάνει αυτό με ένα βιώσιμο τρόπο. Αλλά όσο παραμένει μέλος του ευρωσυστήματος, δεν θα υπάρχει η βοήθεια από ένα υποτιμημένο νόμισμα» σημειώνει ο κ. O’Neill.

Αυτό σημαίνει σύμφωνα με τον ίδιο ότι η Ιταλία χρειάζεται την βοήθεια της Γερμανίας, όχι μόνο μέσω μεγαλύτερης δημοσιονομικής πειθαρχίας, αλλά και από την αύξηση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη προς το στόχο του 2%. «Θα είναι αδύνατο για την ευρωζώνη να το επιτύχει αν η Γερμανία δεν δει τον πληθωρισμό να αυξάνεται πάνω από το στόχο αυτό» τονίζει.

«Καθώς ταξίδευα στην Ιταλία στο τελευταίο μου ταξίδι, φανταζόμουν ένα διαφορετικό είδος γερμανικής ακαμψίας. Τι θα λέγατε για μια μηδενική ανοχή αν ο πληθωρισμός πέσει κάτω από τον στόχο ; Ίσως οι Γερμανοί πολίτες να έπρεπε να πληρώσουν επιπρόσθετο φόρο, κάθε χρονιά που η χώρα καταγράφει πληθωρισμό κάτω αλλά όχι κοντά στο 2%, με το πρόστιμο να αυξάνεται αναλογικά με το έλλειμμα ; Τα έσοδα θα διανέμονταν στις χώρες με κυκλικά προσαρμοσμένο διαρθρωτικό έλλειμμα κάτω από 3% και ανάπτυξη του ΑΕΠ κάτω από το μέσο όρο. Μήπως η Ιταλία θα έπρεπε να επιβάλλει ένα φόρο στους Γερμανούς τουρίστες» υποστηρίζει ο κ. O’Neill.

«Ξέρω. Αυτό θα ήταν τρελό» καταλήγει ο ίδιος. «Αλλά θα ήταν πιο τρελό από το να επιμένει κανείς σε ένα αυθαίρετο δημοσιονομικό κανόνα για το έλλειμμα ή στο να πέσει η ζήτηση τόσο χαμηλά ώστε ο πληθωρισμός στη ν Ευρώπη να είναι μίλια μακριά από το στόχο και με τρόπο που καταδικάζει την Ιταλία και άλλους σε ατελείωτη ύφεση ;» διερωτάται ο κ. O’Neill.