Η κατάρριψη του αεροσκάφους των Μαλαισιανών Αερογραμμών στην ουκρανική περιοχή που ελέγχεται από ρωσόφιλους αυτονομιστές θα πρέπει να «αφυπνίσει την Ευρώπη και τον κόσμο» για μια κρίση που φαίνεται να βρίσκεται σε σημείο καμπής, ενώ προειδοποίησε τη Ρωσία για την πιθανότητα αυστηρότερων κυρώσεων.
Αν και δεν κατηγόρησε άμεσα τη Ρωσία για την κατάρριψη της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 298 άνθρωποι, ο Ομπάμα κατηγόρησε τη Μόσχα ότι απέτυχε να σταματήσει τη βία που έκανε δυνατή την κατάρριψη του αεροσκάφους.
Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, το αεροσκάφος επλήγη από πύραυλο εδάφους-αέρος που εκτοξεύθηκε από την περιοχή που ελέγχεται από τους αυτονομιστές.
Ανώτατος αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε πως υπάρχει αυξανόμενη πεποίθηση ότι ο πύραυλος εκτοξεύθηκε από αυτονομιστές και πως δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητηθεί η εγκυρότητα ηχητικού αρχείου που έδωσε στη δημοσιότητα η Ουκρανία, και στο οποίο φωνές που αναγνωρίζονται ως αυτονομιστές συζητούν την κατάρριψη του αεροσκάφους.
«Πρόκειται σίγουρα για 'κλήση αφύπνισης' για την Ευρώπη και τον κόσμο ότι υπάρχουν συνέπειες στην κλιμακούμενη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία, ότι δεν θα είναι περιορισμένη σε μια περιοχή, δεν θα είναι ελεγχόμενη», δήλωσε ο αμερικανός πρόεδρος την Παρασκευή σε δημοσιογράφους.
Από την πλευρά της, η Ρωσία ρίχνει τις ευθύνες στο Κίεβο και ζητά να δοθούν στοιχεία από τα ραντάρ των αντιπυραυλικών συστημάτων της Ουκρανίας αλλά και οι συνομιλίες του πύργου ελέγχου με το μοιραίο Boeing.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, ένοπλοι δεν τους επέτρεψαν να εξετάσουν σωστά την περιοχή όπου κατέπεσε το αεροσκάφος, όταν έφθασαν εκεί την Παρασκευή.
Σημειώνεται ότι περισσότερα από τα μισά θύματα ήταν Ολλανδοί, γεγονός που μετατρέπει το δυστύχημα σε κεντρικό περιστατικό στις επιδεινούμενες σχέσεις Ρωσίας-Δύσης. Πάντως, ο Ομπάμα απέκλεισε το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης, σημειώνοντας όμως ότι είναι έτοιμος να αυστηροποιήσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
«Αυτό το εξωφρενικό περιστατικό τονίζει ότι ήρθε η ώρα της ειρήνης και της αποκατάστασης της ασφάλειας στην Ουκρανία», είπε ο Ομπάμα, προσθέτοντας ότι η Ρωσία απέτυχε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να σταματήσει τη βία των ανταρτών.
Η Ρωσία από την πλευρά της έχει εκφράσει την οργή της για τις υπόνοιες που αφήνει η Δύση ότι εμπλέκεται στο περιστατικό, λέγοντας πως ο κόσμος δεν θα πρέπει να προκαταβάλει το αποτέλεσμα της έρευνας.
Πλήρη και ανεξάρτητη έρευνα ζητά ο ΟΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ζήτησε «πλήρη, ενδελεχή και ανεξάρτητη διεθνή έρευνα» για την κατάρριψη του αεροσκάφους, αλλά και την απόδοση ευθυνών σε αυτούς που ευθύνονται.
Επικοινωνία Ομπάμα με Μέρκελ και Κάμερον
Εν τω μεταξύ, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε την Παρασκευή συνομιλίες με την γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον αναφορικά με την πιθανή ανάγκη για περαιτέρω κυρώσεις κατά της Ρωσίας, στην περίπτωση που αποτύχει να λάβει μέτρα για την αποκλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.
«Συμφώνησαν να συνεχίσουν τις προσπάθειες για εξεύρεση διπλωματικής λύσης στην τρέχουσα κρίση, ενώ επαναβεβαίωσαν την αποφασιστικότητά τους να παραμείνουν σε στενή επαφή καθώς θα εξετάζουν ποιες επιπλέον ενέργειες μπορεί να απαιτηθούν», ανέφερε ο Λευκός Οίκος, σχολιάζοντας την επικοινωνία Ομπάμα-Μέρκελ.
«Τόνισαν ότι η Ρωσία φέρει ξεκάθαρη ευθύνη να αρνηθεί στους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία την συνεχιζόμενη πρόσβαση σε βαρύ οπλισμό και άλλη στήριξη από το εσωτερικό της Ρωσίας».
Σε ξεχωριστή τηλεφωνική επικοινωνία, Ομπάμα και Κάμερον «επανέλαβαν την ανάγκη για περαιτέρω ενέργειες εάν η Ρωσία συνεχίσει να αποτυγχάνει να λάβει... μέτρα» για την αποκλιμάκωση των συγκρούσεων στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Νωρίτερα, η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είχε πει πως είναι πολύ νωρίς να αποφασιστούν περαιτέρω κυρώσεις, προτού γίνει γνωστό το τι ακριβώς συνέβη με το αεροσκάφος. Παρόμοια γραμμή κράτησε και η Βρετανία, ωστόσο αργότερα «συντάχθηκε» με τις ΗΠΑ, επιρρίπτοντας ευθύνες στους αυτονομιστές.
Στο Κίεβο ο υπουργός Μεταφορών της Μαλαισίας
Σημειώνεται ότι ο υπουργός Μεταφορών της Μαλαισίας, Λιόυ Τιόνγκ, μεταβαίνει σήμερα στο Κίεβο προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα υπάρξει ασφαλής πρόσβαση των διεθνών ερευνητών στο σημείο που κατέπεσε το αεροσκάφος.
«Θέλουμε να διασφαλίσουμε έναν ασφαλή διάδρομο προς το σημείο (της πτώσης)», δήλωσε σε δημοσιογράφους, συμπληρώνοντας ότι «στείλαμε ομάδα στο Κίεβο χθες το βράδυ. Φεύγω για το Κίεβο σήμερα το βράδυ για να διασφαλίσω ότι θα έχουνε πρόσβαση στο σημείο».
Ο υπουργός Άμυνας και ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Χισαμουντίν Χουσεΐν, το δημόσιο πρόσωπο της κυβέρνησης της Μαλαισίας όταν «χάθηκε» το άλλο αεροσκάφος των Μαλαισιανών Αερογραμμών, τον Μάρτιο, δήλωσε πως βασική προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί η ασφάλεια και ότι δεν θα υπάρξουν επεμβάσεις στα συντρίμμια του Boeing 777.
Κατά τον ίδιο, χρειάζεται διεθνής συνεργασία, ενώ η Μαλαισία βρίσκεται σε επαφή με αξιωματούχους από τη Ρωσία, την Ουκρανία, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Κίνα για το θέμα.
«Δεν παίρνουμε θέση μέχρις ότου επιβεβαιωθούν τα γεγονότα, εάν το αεροσκάφος πράγματι κατερρίφθη, πως κατερρίφθη και ποιος το κατέρριψε».
Δίκαιη και αντικειμενική έρευνα ζητά ο κινέζος πρόεδρος
Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Ζινπίνγκ ζήτησε δίκαιη και αντικειμενική έρευνα για την κατάρριψη του Boeing 777 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, σύμφωνα με ανάρτηση στην επίσημη ιστοσελίδα της κινεζικής κυβέρνησης.
Ο Σι τόνισε πως η έρευνα θα πρέπει να ανακαλύψει την αλήθεια όσο το δυνατόν συντομότερα.
Ζώνη ασφαλείας γύρω από τα συντρίμμια
Όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής των ουκρανικών υπηρεσιών ασφαλείας, τα μέλη της ομάδας επαφής στην οποία μετέχουν η Ουκρανία, η Ρωσία και ο ΟΑΣΕ κατέληξαν σε συμφωνία με τους φιλορώσους αυτονομιστές για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας γύρω από τον τόπο της συντριβής του αεροπλάνου της Malaysia Airlines.
Οι συνομιλίες με τους αυτονομιστές κατέληξαν στη συμφωνία για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας 20 χιλιομέτρων "ώστε η Ουκρανία να εκπληρώσει τον κύριο στόχο (...) την αναγνώριση των πτωμάτων και την παράδοσή τους στις οικογένειες", δήλωσε ο Βαλεντίν Ναλιβαϊτσένκο στο πρώτο δίκτυο της ουκρανικής τηλεόρασης, τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα.
Οι διεθνείς ερευνητές και παρατηρητές αφίχθησαν σταδιακά σήμερα στο Κίεβο με την ελπίδα να μπορέσουν να μεταβούν στον τόπο της συντριβής του αεροπλάνου, το οποίο κατά τα φαινόμενα καταρρίφθηκε από πύραυλο που ερρίφθη από περιοχή που τελεί υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών, σύμφωνα με αμερικανούς εμπειρογνώμονες.
Ωστόσο εμπειρογνώμονες που έφτασαν στο σημείο αντιμετωπίστηκαν με εχθρικό τρόπο από τους ρώσους αυτονομιστές, οι οποίοι ζήτησαν να τηρούνται κατά γράμμα οι εντολές τους ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπακούουν στο Κίεβο.
Μπάιντεν-Ποροσένκο πιέζουν τη Ρωσία
Εξάλλου, ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο πίεσαν τη Μόσχα να επηρεάσει τους φιλορώσους αυτονομιστές ώστε να συμμετέχουν σε μια εκεχειρία και να επιτρέψουν στους επιθεωρητές πρόσβαση στο σημείο όπου κατέπεσε το αεροσκάφος των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
«Συμφώνησαν ότι, ως η πλευρά που ευθύνεται για τον εξοπλισμό των αυτονομιστών, η Ρωσία χρειάζεται να ζητήσει δημοσίως από τους αυτονομιστές να αφήσουν τα όπλα τους και να δώσουν άμεσα πρόσβαση στους διεθνείς και ουκρανούς επιθεωρητές», ανέφερε ο Λευκός Οίκος, ανακοινώνοντας την τηλεφωνική επικοινωνία των δυο ανδρών.
Αλληλοκατηγορίες
Κίεβο και Μόσχα από την πρώτη στιγμή αλληλοκατηγορήθηκαν για το δυστύχημα, πυροδοτώντας μια νέα φάση στον πόλεμο προπαγάνδας τους. Οι ηγέτες της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ αρνήθηκαν την όποια ανάμειξη, λέγοντας πως η ουκρανική πολεμική αεροπορία ήταν αυτή που κατέρριψε το αεροσκάφος.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας αργότερα κατηγόρησε τις ουκρανικές χερσαίες δυνάμεις, λέγοντας πως εντόπισε δραστηριότητα σε ραντάρ ουκρανικού πυραυλικού συστήματος στα νότια του Ντονέτσκ, όταν κατερρίφθη το αεροσκάφος των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
Το ουκρανικό συμβούλιο ασφαλείας δήλωσε από την πλευρά του ότι δεν εκτοξεύθηκε κανένας πύραυλος από τα συστήματά του, ενώ ουκρανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τους αυτονομιστές ότι μετακίνησαν αχρησιμοποίητους πυραύλους στη Ρωσία μετά το περιστατικό.
Η ουκρανική κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα ηχητικά αρχεία στα οποία, όπως ανέφερε, ρώσοι αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών συζητούν για την κατάρριψη ενός επιβατικού αεροσκάφους από αντάρτες που ενδέχεται να το μπέρδεψαν με ουκρανικό μαχητικό αεροσκάφος.
Μετά την κατάρριψη αρκετών ουκρανικών μαχητικών αεροσκαφών στην περιοχή τους τελευταίους μήνες, το Κίεβο κατηγορεί τις Ρωσικές δυνάμεις ότι είχαν άμεσο ρόλο στο περιστατικό.
Πάντως, επιθεωρητές του ΟΑΣΕ είπαν πως δεν μπόρεσαν να μιλήσουν με κανέναν για τα δυο μαύρα κουτιά της πτήσης MH17, και πως κάτοικοι της περιοχής εθεάθησαν να απομακρύνουν κομμάτια από τα συντρίμμια.
Οι εθνικότητες των θυμάτων
Η Malaysian Airlines έδωσε στη δημοσιότητα μία ανανεωμένη λίστα με τις εθνικότητες των θυμάτων της αεροπορικής τραγωδίας:
Ολλανδία: 189
Μαλαισία: 44
Αυστραλία: 27
Ινδονησία: 12
Βρετανία: 9
Γερμανία: 4
Βέλγιο: 4
Φιλιππίνες: 3
Καναδάς: 1
Νέα Ζηλανδία: 1
Χθες το βράδυ, η Interpol ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να στείλει εντός των επόμενων 48 ωρών μια ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων για να βοηθήσει στην αναγνώριση των θυμάτων από τη συντριβή. Σε ανακοίνωσή της η διεθνής αστυνομία που εδρεύει στη Λιόν της Γαλλίας ανέφερε ότι «κατόπιν αιτήματος των ουκρανικών αρχών» είναι έτοιμη να στείλει στην περιοχή μια ομάδα της αποτελούμενη από ειδικούς στην αναγνώριση θυμάτων καταστροφών.