ΗΠΑ: Το μάθημα του 1996 και το σήμερα

Με τις ΗΠΑ να εγκλωβίζονται σε μία πολύ δυσμενή κατάσταση, οι πολιτικοί αναλυτές κοιτούν στο παρελθόν και προσπαθούν να εξαγάγουν συμπεράσματα από την προηγούμενη αντίστοιχη εμπειρία, ώστε να διαβλέψουν και τώρα τις εξελίξεις. Η τελευταία φορά που οι ΗΠΑ οδηγήθηκαν σε κλείσιμο ομοσπονδιακών υπηρεσιών ήταν το 1996, υπό την προεδρία του Bill Clinton, ενώ από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων, επικεφαλής των διαπραγματεύσεων  είχε τεθεί ο επικεφαλής της ομάδας στη Βουλή των Αντιπροσώπων Newt Gingrich.

Την περίοδο 1995-1996 υπήρξαν μάλιστα δύο κύματα στο κλείσιμο κρατικών υπηρεσιών. Η κρίσιμη στιγμή που οδήγησε τότε και στον τερματισμό του αδιεξόδου ήταν όταν ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία Bob Dole αποφάσισε να μην ακολουθήσει την επίσημη γραμμή του κόμματος λέγοντας: «Αρκετά». Με τη δική του παρέμβαση άρθηκε το αδιέξοδο δίνοντας τη δυνατότητα στον Bill Clinton να επεξεργαστεί μία συμφωνία διαρκείας.

Η μάχη σήμερα, όμως, είναι εντελώς διαφορετική και πολύ πιο δύσκολη. «Η μεγαλύτερη διαφορά είναι πως τότε η διαμάχη αφορούσε τις δημόσιες δαπάνες, ενώ τώρα όχι. Το θέμα σήμερα είναι η πολιτική», εξηγεί ο Byron Dorgan, πρώην γερουσιαστής των Δημοκρατικών.

H διαμάχη μεταξύ του Ρεπουμπλικάνου Newt Gingrich και του Bill Clinton ήταν μεν δραματική, αλλά αφορούσε ζητήματα φορολογίας και δαπανών, ενώ μεταξύ των δύο πλευρών υπήρχαν παρατεταμένες και έντονες διαπραγματεύσεις. Τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει σήμερα.

Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν ζητούν αλλαγές στη φορολογία ή στις κρατικές δαπάνες, αλλά την αναβολή της εφαρμογής του νόμου περί ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, που ψηφίστηκε το 2010. Οι Δημοκρατικοί δηλώνουν ότι συγκεκριμένο ζήτημα δεν τίθεται προς διαπραγμάτευση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία απόπειρα διαπραγμάτευσης, ούτε καν παρασκηνιακά, όπως αναφέρουν οι New York Times.

«Η δυσκολία αυτήν τη φορά είναι πως οι Ρεπουμπλικάνοι δεν έχουν εφικτό τελικό στόχο», εξηγεί και ο Daniel Meyer στενός συνεργάτης του Newt Gingrich και του George Bush.

Το 1995-96 οι Ρεπουμπλικάνοι ζητούσαν να μειωθούν οι δαπάνες σε επιδόματα υγείας, κοινωνικής ασφάλισης και άλλες εκτός του αμυντικού κλάδου. Επέμεναν επίσης να συμφωνήσει ο Β. Clinton σε εξισορρόπηση του προϋπολογισμού. Το δεύτερο κύμα κλεισίματος κρατικών υπηρεσιών έγινε όταν οι δύο πλευρές διαφώνησαν στα… μαθηματικά και ειδικότερα ως προς τον υπολογισμό για το πότε θα επιτευχθεί εξισορρόπηση του προϋπολογισμού. Όσοι είχαν ασχοληθεί τότε εκτενώς με το θέμα θυμούνται πως μέσα σε όλα υπήρξε και χιονοθύελλα εκείνο τον Δεκέμβριο στην Ουάσιγκτον, που εμπόδιζε ακόμη περισσότερο τις συζητήσεις.

Σήμερα τονίζεται πόσο διαφορετική είναι η κατάσταση. «Το 1995, η κεντρική δύναμη ήταν ο κ. Newt Gingrich, ενώ τώρα ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, John Boehner, μοχθεί για να πετύχει μία κοινή γραμμή στο απειθάρχητο σώμα των Ρεπουμπλικάνων», σχολιάζει η Wall Street Journal. «Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν μία πτέρυγα που θα ήθελε όλα αυτά να τελειώσουν, να πάνε σπίτι τους και να κάνουν κάτι ωραίο. Υπάρχει, όμως, και η άλλη πτέρυγα, που θέλει να επιβάλει πραγματικές αλλαγές. Είναι ένας πολύ βαθύς διχασμός», δηλώνει ο ίδιος ο κ. Gingrich μιλώντας στη WSJ.