NYT: Το lobbying της Huawei, ο Αδωνις Γεωργιάδης και τα text για δωράκια

Τον Νοέμβριο του 2020, στελέχη της κινεζικής Huawei αντάλλαξαν μηνύματα σχετικά με μια συνάντηση με έναν «φίλο» και «σύμβουλο» στην Ελλάδα, αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times.

Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, οι επαφές τους, σύμβουλοι της ελληνικής κυβέρνησης, θα πρόσφεραν στη Ηuawei κάτι πολύτιμο: ένα έγγραφο με κυβερνητικά συμβόλαια και «έργα άμεσης προτεραιότητας» στην Ελλάδα, στα οποία μπορεί να ήθελε να συμμετάσχει ο κινεζικός κολοσσός. Τα στελέχη της Huawei συζήτησαν να δώσουν στους συμβούλους ένα κινητό τηλέφωνο Huawei Mate XS, το έξυπνο ρολόι GT 2 και κρασί, σύμφωνα με μηνύματα και άλλα έγγραφα που έχουν εξετάσει οι New York Times.

Τα σχέδια είναι «απολύτως εμπιστευτικά μεταξύ μας», έγραψε μάνατζερ της Huawei σε ομάδα ανταλλαγής μηνυμάτων που είχε πάρει το όνομα του ελληνικού υπουργείου Ψηφιακής Μεταρρύθμισης.

Η συζήτηση ήταν μέρος περισσότερων από 120 μηνυμάτων και περιλήψεων εσωτερικών επικοινωνιών της Huawei, που παρασχέθηκαν στους New York Times από άτομο που εργαζόταν για ευρωπαϊκή κυβέρνηση που ερευνούσε την εταιρεία. 

Το υλικό, το οποίο προσδιόριζε τις επαφές ως κυβερνητικούς αξιωματούχους, προσφέρει μια σπάνια ματιά στο πώς η Huawei προσπάθησε να καλλιεργήσει σχέσεις με υψηλόβαθμα στελέχη στην Ελλάδα, μια μικρή αλλά σημαντική χώρα για την εταιρεία, σύμφωνα με τους New York Times, και δοκίμασε τα όρια της ελληνικής νομοθεσίας που απαγορεύει τα δώρα που μπορούν να δοθούν σε δημόσιους υπαλλήλους και υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης.

Στην επικοινωνία, οι υπάλληλοι της Huawei συζήτησαν την παροχή gadgets σε ανώτερο υπουργό της ελληνικής κυβέρνησης και τον γιο του, την παροχή συσκευών σε αξιωματούχους της αστυνομίας και των υπηρεσιών μετανάστευσης και την οργάνωση της μεταφοράς Ελλήνων αξιωματούχων κατά τη διάρκεια βιομηχανικού συνεδρίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2021. Τα μηνύματα δεν αναφέρουν εάν τα δώρα παραδόθηκαν τελικά ή αν υπογράφηκαν συμφωνίες για τα έργα.  

Η Huawei, η οποία βρίσκεται στη μέση ενός τεχνολογικού ψυχρού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, είναι στο στόχαστρο για περισσότερα από πέντε χρόνια, λόγω των φόβων ότι το Πεκίνο μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της για κατασκοπεία ή δολιοφθορά. Η εταιρεία αρνήθηκε τις κατηγορίες.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει περιορίσει τη χρήση του εξοπλισμού της Huawei στη χώρα και έχει αποκλείσει την πρόσβαση της εταιρείας σε ορισμένες αμερικανικές τεχνολογίες. Αμερικανοί αξιωματούχοι άσκησαν επίσης ασφυκτική πίεση σε συμμάχους για να απαγορεύσουν τον εξοπλισμό της Huawei στην Ευρώπη, τη μεγαλύτερη αγορά της εταιρείας εκτός Κίνας.

Σύμφωνα με τους New York Times, η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα ανάμεικτα αποτελέσματα της αμερικανικής εκστρατείας κατά της κινεζικής εταιρείας. Δεν έχει απαγορεύσει εντελώς τα προϊόντα της Huawei και η εταιρεία αγωνίστηκε για να διατηρήσει την παρουσία της στη χώρα.

Οι New York Times επιβεβαίωσαν τις εσωτερικές επικοινωνίες, οι οποίες στάλθηκαν από το 2020 έως το 2021, στο αποκορύφωμα των αμερικανικών προσπαθειών για την απαγόρευση της τεχνολογίας της Huawei, αντιστοιχίζοντας ονόματα, αριθμούς τηλεφώνου και άλλες πληροφορίες στα μηνύματα. Οι New York Times συμφώνησαν να μην αποκαλύψουν την κυβέρνηση που διεξήγαγε την έρευνα.

«Η Huawei λειτουργεί ηθικά και με ακεραιότητα και συμμορφώνεται με όλους τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς σε κάθε χώρα και περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται», ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση.

Ο Παύλος Μαρινάκης, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης, δήλωσε ότι η τεχνολογία της Huawei έχει περιορισμένη παρουσία στα νέα δίκτυα τηλεπικοινωνιών της χώρας. «Δεν υπήρξε ποτέ καμία άμεση ή έμμεση επιρροή από την εν λόγω εταιρεία σε αποφάσεις κυβερνητικής πολιτικής, συμφωνίες ή/και συμβάσεις», είπε σε email.

Η κινεζική εταιρεία δραστηριοποιείται στην Ευρώπη για περισσότερα από 20 χρόνια.

Ευρωπαίοι πάροχοι τηλεπικοινωνιών έχουν αγοράσει εξοπλισμό της Huawei, ο οποίος γενικά είναι φθηνότερος από προϊόντα από ανταγωνιστές όπως η Ericsson και η Nokia. 

Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διστάζουν να ευθυγραμμιστούν με τις ΗΠΑ στην απαγόρευση των πωλήσεων της Huawei και στην αφαίρεση του εξοπλισμού της από παλαιότερα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας.

Η Ελλάδα αποτελούσε, σύμφωνα με τους New York Times, ένα αίνιγμα. Όπως αναφέρει η εφημερίδα, υπερασπίστηκε τα συμφέροντα του Πεκίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Πιο πρόσφατα, όμως, η Ελλάδα έχει αναπροσανατολιστεί περισσότερο προς τη Δύση, τονίζουν οι New York Times.

Η χώρα έχει επίσης λάβει αντιφατική στάση έναντι της Huawei, επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα. Δεν έχει απαγορεύσει τα προϊόντα της εταιρείας, αλλά η κυβέρνηση και οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα προσπάθησαν να αποστασιοποιηθούν από την κινεζική εταιρεία.

Το 2020, η Ελλάδα εντάχθηκε στην πρωτοβουλία Clean Networks, μια εθελοντική και μη δεσμευτική συμφωνία για την αποφυγή χρήσης τεχνολογίας από αυταρχικές κυβερνήσεις, της οποίας πρωτοστάτησε η κυβέρνηση Τραμπ. Οι τρεις μεγαλύτεροι πάροχοι ασύρματων δικτύων της Ελλάδας έχουν επίσης στραφεί περισσότερο στους ανταγωνιστές της Huawei, τις Ericsson και Nokia, για την κατασκευή νέων δικτύων 5G.

Ωστόσο, οι πωλήσεις της Huawei στην Ελλάδα αυξήθηκαν 56% πέρυσι, στα 258 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία παρείχε τεχνολογία για την ΕΡΤ καθώς και τη δημόσια υπηρεσία υγείας και το λιμάνι του Πειραιά.

Το 2020, στελέχη της εταιρείας στην Ελλάδα συζήτησαν επιστολή που κυκλοφόρησαν μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ζητούσαν την απαγόρευση των προϊόντων της Huawei. Ο Τζάκι Τσεν, ανώτερο στέλεχος στην περιοχή, ζήτησε από τον Θ. Ταμβακίδη, μάνατζερ στην Ελλάδα, να μιλήσει με την Εύα Καϊλή και τη Μαρία Σπυράκη, δύο Ελληνίδες βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Ζητήστε υποστήριξη», είπε ο κ. Τσεν σε ένα μήνυμα. «Μη δημιουργείτε προβλήματα στη Huawei σε επίπεδο ΕΕ, αν είναι δυνατόν».

Ο κ. Ταμβακίδης απάντησε, «νομίζω ότι μπορώ ακόμα να την πείσω», αναφερόμενος στην κα Καϊλή και την περιέγραψε ως φίλη που γνώριζε χρόνια.

Δεν είναι σαφές εάν η Huawei μίλησε με τους δύο υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. 

Σε συνέντευξή του, ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι η Huawei συνεχώς «προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους ότι δεν είμαστε απειλή για την κοινωνία, ότι δεν είμαστε δημόσια απειλή».

Η κα Καϊλή και η κα Σπυράκη δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό.

Σε άλλα περιστατικά, η Huawei έσπευσε να βοηθήσει Έλληνες κυβερνητικούς αξιωματούχους με τον προσωπικό τους τεχνολογικό εξοπλισμό, σύμφωνα με τις επικοινωνίες που έχουν εξετάσει οι New York Times.

Τον Ιούλιο του 2021, ο κ. Ταμβακίδης έσπευσε να αντικαταστήσει συσκευή ανώνυμου αξιωματούχου των υπηρεσιών μετανάστευσης που είχε επικοινωνήσει μαζί του σχετικά με μια σπασμένη οθόνη σε ένα Mate X, ένα αναδιπλούμενο έξυπνο κινητό που πωλούνταν πάνω από 2.000 ευρώ. Η Huawei του το είχε δώσει ως «δώρο», σύμφωνα με τα μηνύματα.

«Το χρησιμοποιεί μόνο για να φτιάχνει φωτογραφίες με τον φορητό υπολογιστή Huawei που του δώσαμε», ανέφερε στα μηνύματα ο κ. Ταμβακίδης.

Όπως επισημαίνουν οι New York Times, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, είναι παράνομο για άτομα του ιδιωτικού τομέα να προσφέρουν δώρα σε κυβερνητικούς αξιωματούχους με αντάλλαγμα χάρες. Οι υπουργοί της κυβέρνησης, οι βουλευτές και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν επίσης να δεχτούν δώρα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι συνδέονται με τις επίσημες αρμοδιότητές τους, δήλωσε ο Στέφανος Λουκόπουλος, διευθυντής της Vouliwatch.

Το 2020, όταν ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ηγήθηκε αμερικανικής αντιπροσωπείας στην Ελλάδα για να ολοκληρώσει συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών, τα στελέχη της Huawei συζήτησαν ότι είχαν κάποιον κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για να βοηθήσει στη διαγραφή των αναφορών στην κυβερνοασφάλεια και τις κινεζικές εταιρείες.

«Συζητήσαμε με τον Άδωνι και το βγάλαμε», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης σε συνάδελφό του, αρκετούς μήνες μετά τη σύνοδο κορυφής.

Ο κ. Ταμβακίδης αναφερόταν στον Άδωνι Γεωργιάδη, ανώτερο Έλληνα υπουργό που κάθισε δίπλα στον κ. Πομπέο για να υπογράψει τη συμφωνία του 2020 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το αν ο κ. Γεωργιάδης επηρέασε τις διαπραγματεύσεις υπέρ της Huawei είναι ασαφές, αλλά η εταιρεία είχε καλλιεργήσει σχέση μαζί του για χρόνια, σύμφωνα με τα εσωτερικά αρχεία και τις δημόσιες πληροφορίες, τονίζουν οι New York Times.

Όπως αναφέρουν, οι υπάλληλοι της Huawei συζήτησαν πώς ο κ. Γεωργιάδης, που ήταν τότε υπουργός Ανάπτυξης, λάμβανε συσκευές από την εταιρεία ενώ εργαζόταν ως κυβερνητικός αξιωματούχος. Επίσης, δημοσίευσε φωτογραφίες από τις επισκέψεις του στα γραφεία και στις εκδηλώσεις της Huawei στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η μη δεσμευτική συμφωνία του 2020 που υπεγράφη από τον κ. Πομπέο και Έλληνες αξιωματούχους, η οποία είχε στόχο την ενίσχυση της τεχνολογικής και επιστημονικής συνεργασίας, δεν ανέφερε τελικά την κυβερνοασφάλεια ή τις κινεζικές εταιρείες.

Ο κ. Πομπέο αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι δεν εμπλέκεται σε λεπτομέρειες της συμφωνίας του 2020 και δεν είχε καμία επικοινωνία με τη Huawei πριν από την υπογραφή της. Σημείωσε ότι ήταν παιδικοί φίλοι με τον κ. Ταμβακίδη και δεν δεχόταν ποτέ δώρα από τη Huawei, αλλά αγόρασε «δύο-τρεις» συσκευές για μέλη της οικογένειας με αποδείξεις λιανικής. Αρνήθηκε να παράσχει αντίγραφα των αποδείξεων.

«Δεν είχα ποτέ, ή δεν έχω ακόμη, καμία ειδική σχέση με αυτή την εταιρεία», είπε σε email. «Καμία συμφωνία, επένδυση, σύμβαση, παραχώρηση ή έργο δεν παραχωρήθηκε στην Huawei κατά τη διάρκεια της θητείας μου».

Ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι δεν θυμάται τις ιδιαιτερότητες της συμφωνίας του 2020, αλλά ότι η Huawei μπορεί να είχε «ενημερωθεί ότι δεν υπήρχε τίποτα μέσα που θα ήταν επικίνδυνο». Δεν είπε ποιος είχε δώσει αυτές τις πληροφορίες.

Ο κ. Ταμβακίδης είπε ότι βοήθησε να δοθούν συσκευές Huawei στον κ. Γεωργιάδη, μεταξύ άλλων και για ένα μέλος της οικογένειας, αλλά ότι τα gadgets δεν προσφέρθηκαν δωρεάν. Είπε ότι οι πωλήσεις τιμολογήθηκαν, αλλά δεν παρείχε αντίγραφα. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι λάμβαναν μερικές φορές συσκευές πριν κυκλοφορήσουν δημόσια ή σε μειωμένες τιμές, είπε.

«Δεν υπήρχε τίποτα σε αντάλλαγμα», είπε. «Η Huawei είναι πολύ ευαίσθητη σε αυτό».

Αμέσως μετά την επίσκεψη του κ. Πομπέο στην Ελλάδα, ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος είναι πλέον υπουργός Εργασίας, επανήλθε σε μηνύματα μεταξύ στελεχών της Huawei.

«Ο Άδωνις χρειάζεται άλλα δύο ρολόγια. GT Pro. Το αγάπησε», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης τον Οκτώβριο του 2020. Αργότερα τον ίδιο μήνα, ο κ. Γεωργιάδης φωτογραφήθηκε φορώντας κάτι που φαινόταν να είναι ένα ρολόι Huawei.

Σε επικοινωνία του 2021, οι υπάλληλοι της Huawei συζήτησαν την αντικατάσταση ενός χαλασμένου τηλεφώνου για τον γιο του κ. Γεωργιάδη. «Ο Άδωνις είναι ειδική περίπτωση», έγραψε ο κ. Ταμβακίδης.