Ισορροπίες και στοιχήματα στο νέο υπουργικό συμβούλιο

Ενα «γερό ταρακούνημα» όσον αφορά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης είχε προαναγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από τις εκλογές και η χθεσινή ανακοίνωση του νέου υπουργικού συμβουλίου φανέρωσε τι ακριβώς εννοούσε: μεγάλο ανακάτεμα της τράπουλας, με αρκετούς υπουργούς να αλλάζουν χαρτοφυλάκιο, άλλους να μένουν εκτός, στο πλαίσιο του rotation -σύμφωνα με τα πρωθυπουργικά χείλη- και κάποιους να τοποθετούνται για πρώτη φορά σε υπουργικούς θώκους, στην πλειοότητά τους σε θέσεις υφυπουργών.

Ουσιαστικά είναι μια «κυβέρνηση Μητσοτάκη» ή, όπως λένε στο περιβάλλον του, μια κυβέρνηση της «νέας Νέας Δημοκρατίας», καθώς ο πρωθυπουργός, με συμμάχους το διόλου ευκαταφρόνητο 40,5% και την τεράστια διαφορά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, είχε τη δυνατότητα να κινηθεί με άνεση και να λάβει τις αποφάσεις που κατά την άποψή του θα συμβάλουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στον στόχο του, την επιτάχυνση υλοποίησης του μεταρρυθμιστικού του σχεδιασμού.

Στο πλαίσιο αυτό τοποθέτησε σε όλα τα καίρια πόστα πρόσωπα της απολύτου εμπιστοσύνης του, δεδομένων και των κρίσιμων προκλήσεων που θα έχει να αντιμετωπίσει την επόμενη τετραετία σε πολλά επίπεδα. Δεν είναι τυχαίο ότι στο υπουργείο Οικονομικών τοποθετήθηκαν δύο πολιτικοί του συνοδοιπόροι επί μακρόν, ο Κωστής Χατζηδάκης (ως υπουργός) και ο Νίκος Παπαθανάσης (ως αναπληρωτής του), με αρμοδιότητα το σύνολο των χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, Ταμείο Ανάκαμψης). Επίσης, στο κρίσιμο υπουργείο Ενέργειας, ο Θόδωρος Σκυλακάκης, επίσης άνθρωπος τον οποίο εμπιστεύεται απόλυτα ο πρωθυπουργός.

Μία από τις ουσιώδεις διαφορές της νέας κυβέρνησης σε σχέση με αυτή του 2019 είναι η αξιοποίηση λιγότερων τεχνοκρατών. Πλέον τα πολιτικά στελέχη είναι περισσότερα, χωρίς βεβαίως να εκλείπουν οι είσοδοι προσώπων που ήταν έως τώρα εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής, όπως ο Δημήτρης Παπαστεργίου (υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης), η Ειρήνη Αγαπηδάκη (αν. υπουργός Υγείας), η πρέσβης Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (υφυπουργός Εξωτερικών) και ο Νίκος Ταχιάος (υφυπουργός Μεταφορών).

Αντίστοιχα, δεν πέρασαν απαρατήρητες και οι αναβαθμίσεις γενικών γραμματέων σε θέσεις υφυπουργών, όπως ο Θάνος Πετραλιάς στο υπουργείο Οικονομικών, η Βιβή Χαραλαμπογιάννη στο Εσωτερικών, ο Μάριος Θεμιστοκλέους στο Υγείας, η Αλεξάνδρα Σδούκου στο Ενέργειας.

Η νέα κυβέρνηση έχει 63 μέλη, 18 εκ των οποίων είναι εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί ή υφυπουργοί. Οι γυναίκες, όπως είχε προαναγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι περισσότερες και συγκεκριμένα 15, έναντι 9 πριν από τέσσερα χρόνια. Ο μέσος όρος ηλικίας του υπουργικού συμβουλίου είναι τα 53 έτη, με το 45% να ανήκει στη γενιά των σαραντάρηδων.

Για μία ακόμη φορά -και μάλιστα πιο έντονα τώρα- ηχηρή είναι η παρουσία των ΠΑΣΟΚογενών στην κυβέρνηση. Σε αυτούς που συμμετείχαν ήδη στα προηγούμενα σχήματα (Χρυσοχοΐδης, Μενδώνη, Πιερρακάκης, Τσακλόγλου κ.α.) ήρθαν να προστεθούν και άλλοι, προεξάρχοντος του σημαντικού στελέχους του «εκσυγχρονιστικού» ΠΑΣΟΚ Γιώργου Φλωρίδη.

Έχουν ξεθωριάσει

Όσον αφορά τους εσωκομματικούς συσχετισμούς, είναι εμφανές πως οι έντονες διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος έχουν ξεθωριάσει, καθώς στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα μέλη της νέας κυβέρνησης θεωρούνται ακραιφνώς προεδρικοί. Όπως σημειώνουν άριστοι γνώστες των σχετικών ισορροπιών, πλέον δεν συναντιούνται οι διαχωρισμοί σε γαλάζιες φυλές, όπως παλαιότερα.

Αυτό δεν σημαίνει πάντως πως δεν υπάρχει ακόμα και σήμερα το αποτύπωμα του τ. πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ο οποίος για πρώτη φορά επέλεξε να μείνει εκτός Βουλής στη θητεία που μόλις ξεκινά. Λόγου χάρη, η Όλγα Κεφαλογιάννη, στενή πολιτική φίλη του, επιστρέφει στο υπουργείο Τουρισμού, το οποίο έχει υπηρετήσει και κατά το παρελθόν και θεωρείται από την αγορά ως μία «πολύ καλή επιλογή», δεδομένης της προηγούμενης επιτυχημένης θητείας της.

Επίσης, ο Νίκος Δένδιας, που -κατά κάποιους- φιλοδοξεί να εκφράσει τον καραμανλικό χώρο, μετακομίζει από το υπουργείο Εξωτερικών στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ενώ σε αλλαγή χαρτοφυλακίου προχωρά και ο Χρήστος Σταϊκούρας, αφήνοντας το υπουργείο Οικονομικών για αυτό των Υποδομών.

Στο νέο κυβερνητικό σχήμα υπάρχει η σφραγίδα και του άλλου τ. πρωθυπουργού, του Αντώνη Σαμαρά, μέσω δύο κυρίως προσώπων. Το πρώτο είναι ο νομικός Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος ήταν στενός του συνεργάτης και βασικός διαπραγματευτής με την τρόικα στα μνημονιακά χρόνια. Ανέκαθεν είχε καλές σχέσεις και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον οποίο τα τελευταία χρόνια είναι πολύ κοντά, έχει κερδίσει την απόλυτη εμπιστοσύνη του και εγκαθίσταται στο Μέγαρο Μαξίμου, στη θέση του Γιώργου Γεραπετρίτη, νέου υπουργού Εξωτερικών. Το δεύτερο πρόσωπο είναι ο Θεσσαλονικιός γιατρός Δημήτρης Βαρτζόπουλος, στενός πολιτικός φίλος του κ. Σαμαρά, που αναλαμβάνει υφυπουργός Υγείας.

Ένα ακόμα στέλεχος της δεξιάς πτέρυγας της ΝΔ, ο Μάκης Βορίδης, αναβαθμίστηκε σε υπουργό Επικρατείας και αναλαμβάνει μια κρίσιμη αποστολή. Με την αρμοδιότητα του κοινοβουλευτικού έργου, να βρίσκει απαντήσεις στις κατά κύματα ομαδικές επιθέσεις που αναμένεται να εξαπολύουν στην κυβέρνηση τα τρία δεξιά κοινοβουλευτικά κόμματα, οι Σπαρτιάτες, η Ελληνική Λύση και η Νίκη.

Για τις δικές του μάχες στο «καυτό» υπουργείο Εργασίας ετοιμάζεται, με την ιδιότητα του υπουργού, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ενώ αντίστοιχος θα είναι ο ρόλος και ενός ακόμα «δεξιού» υπουργού, του Νότη Μηταράκη, επικεφαλής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Όσον αφορά τις αποχωρήσεις, 9 πρώην υπουργοί, 3 πρώην αναπληρωτές υπουργοί και 12 πρώην υφυπουργοί δεν συμμετέχουν στη νέα κυβέρνηση, με απόφαση του πρωθυπουργού. Πρόκειται για τους Τάκη Θεοδωρικάκο, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Κώστα Καραμανλή (φέρεται να ζήτησε ο ίδιος από τον Κυριάκο Μητσοτάκη να μην τον υπουργοποιήσει), Θάνο Πλεύρη, Μίνα Γκάγκα, Γιάννη Πλακιωτάκη, Κώστα Τσιάρα, Στέλιο Πέτσα, Γιώργο Γεωργαντά, Χρήστο Στυλιανίδη, Σπήλιο Λιβανό και Λευτέρη Οικονόμου.