Τέμπη: Τώρα πένθος, μετά σκληρό ροκ για τις ευθύνες

Την ώρα που η ανείπωτη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη εξακολουθεί να συγκλονίζει τη χώρα, συναγερμός έχει σημάνει στην κυβέρνηση, η οποία καλείται να διαχειριστεί πολιτικά την κατάσταση με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.

Οι δεκάδες νεκροί και τα πολλά αναπάντητα ερωτήματα που συνοδεύουν τις καταγγελίες για κενά και ελλείψεις στα συστήματα σηματοδότησης και ασφαλείας των σιδηροδρόμων συνθέτουν έναν δύσκολο γρίφο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος, μετά και τις χθεσινές παραιτήσεις του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή και των διοικητών του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, θέλει να κλείσει άμεσα το θέμα των ευθυνών. Κάτι με το οποίο δεν δείχνουν να συμφωνούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που προαναγγέλλουν νέα σφοδρή κριτική στον ίδιο τον πρωθυπουργό, ύστερα από το τριήμερο εθνικό πένθος στη μνήμη των θυμάτων.

Στο Μέγαρο Μαξίμου, επικαλούμενοι τις διαχρονικές παθογένειες των ελληνικών σιδηροδρόμων αλλά και το ανθρώπινο λάθος που παραδέχθηκε ο τοπικός σταθμάρχης, θεωρούν ότι δεν θα έχουν πολιτικό κόστος, τουλάχιστον σε βαθμό που θα ανατρέψει τους μέχρι τώρα δημοσκοπικούς συσχετισμούς.

«Είναι μια εθνική τραγωδία. Η πολιτική ευθύνη ελήφθη ακόμα και για λάθη και παραλείψεις δεκαετιών. Δεν είναι πεδίο για πολιτική αντιπαράθεση και οι πολίτες το αντιλαμβάνονται αυτό», σημειώνει συνομιλητής του κ. Μητσοτάκη, μολονότι εκφράζει τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι «από εκεί που η μπάλα είχε μεταφερθεί στο γήπεδο του ΣΥΡΙΖΑ λόγω Πολάκη, τώρα επιστρέφει και πάλι στη δική μας πλευρά». Η αλήθεια είναι ότι η κυβερνητική στρατηγική θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί για μία ακόμη φορά, αφήνοντας στην άκρη τις… ευπρόσδεκτες τοποθετήσεις του βουλευτή Χανίων και λαμβάνοντας θέση άμυνας για την απόκρουση των νέων επιθέσεων που βρίσκονται προ των πυλών.

Αυτές αναμένεται να έχουν ως εφαλτήριο, ανάμεσα στα άλλα, τις πρόσφατες καταγγελίες των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους (ΔΕΣΚ - ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ) προβλέποντας «το δυστύχημα που έρχεται», την επιστολή παραίτησης τον Απρίλιο του 2022 του προέδρου της επιτροπής ETCS της ΕΡΓΟΣΕ Χρ. Κατσιούλη, καθώς και το εξώδικο της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης το περασμένο φθινόπωρο προς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και τη Hellenic Train, για τη διάλυση του σιδηροδρομικού δικτύου.

Σύστημα τηλεδιοίκησης

Ως απάντηση και στοιχειοθετώντας την «υπερασπιστική» γραμμή τους, στην κυβέρνηση -σύμφωνα με non paper που κυκλοφόρησε- υποστηρίζουν πως το σύστημα τηλεδιοίκησης και σήμανσης «υπάρχει στο μεγαλύτερο κομμάτι (περίπου 70%) της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αθήνας με τη Βόρεια Ελλάδα, όχι όμως ακόμα στο σημείο που έγινε το δυστύχημα στα Τέμπη».

Παράλληλα, αναφέρουν ότι η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων «έχει επεξεργαστεί και εγκρίνει τα σχέδια ασφαλείας ΟΣΕ και Hellenic Train, ενώ δεν έχει διατυπώσει κάποιες συγκεκριμένες επισημάνσεις για τη βελτίωση των διαδικασιών ασφαλείας».

Όσον αφορά τις επιστολές των συνδικαλιστών για το ελλιπές σύστημα σήμανσης στο σιδηροδρομικό δίκτυο, στην κυβέρνηση σημειώνουν ότι «το 2019 η σύμβαση για την ολοκλήρωσή του είχε υλοποιηθεί μόνο το 32% του αντικειμένου. Υπήρχαν σοβαρά προβλήματα για την εκ νέου ενεργοποίησή της. Η νέα διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στην επανέναρξή του από τον Μάιο του 2021, με σκοπό να ολοκληρωθεί έως τον Σεπτέμβριο του 2023».

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην απογευματινή του δήλωση ανακοίνωσε την εξέταση, πέραν των αιτιών του δυστυχήματος, και των «διαχρονικών καθυστερήσεων στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων» από ανεξάρτητη και υπερκομματική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, που θα συστήσει ο νέος υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού.

Η χθεσινή τραγωδία δείχνει να πηγαίνει πίσω χρονικά και τις πολιτικές εξελίξεις όσον αφορά τις εκλογές. Ο κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει συζητήσει το θέμα με τους συνεργάτες του, απόφαση δεν έχει ληφθεί, ωστόσο θεωρείται πιθανό οι κάλπες να μη στηθούν τελικά στις 9 Απριλίου (θα συνέπιπτε και με το 40ήμερο μνημόσυνο των θυμάτων), όπως προγραμματιζόταν, αλλά αργότερα.

Αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι ο πρωθυπουργός ουδέποτε έχει προχωρήσει σε ανακοίνωση συγκεκριμένης ημερομηνίας των εκλογών, κάτι που θα κάνει όταν έρθει η ώρα, όπως ορίζει το Σύνταγμα.

Πάντως, δεν είναι μόνο οι εκλογές που ενδέχεται να καθυστερήσουν, αλλά και το κυβερνητικό έργο στο σύνολό του. Στο πλαίσιο αυτό, αναβλήθηκε το υπουργικό συμβούλιο που ήταν προγραμματισμένο για αύριο, χωρίς μάλιστα να έχει οριστεί ακόμα νέα ημερομηνία συνεδρίασης. Σε αυτό αναμενόταν να συζητηθεί και να λάβει την έγκριση ο νέος κατώτατος μισθός, που είναι δρομολογημένος να ισχύσει από την 1η Απριλίου.

Σκληρό ροκ ετοιμάζει η αντιπολίτευση

«Είναι ντροπή, ντρέπομαι που θέτετε θέματα ασφαλείας και θέλω να ανακαλέσετε αμέσως». Αυτή την απάντηση έδινε πριν από δέκα ημέρες από το βήμα της Βουλής ο πρώην υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, απαντώντας σε ερώτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης… για την ασφάλεια στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Η απάντηση, τότε, από τον τομεάρχη Μεταφορών-Υποδομών Νίκο Παππά αποδείχθηκε, δυστυχώς, προφητική: «Οι κύριοι Μητσοτάκης και Καραμανλής εκτός από απολύτως ανεπαρκείς έχουν καταφέρει να καταστούν και άκρως επικίνδυνοι. Επικίνδυνοι για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών, της ζωής εκατοντάδων επιβατών του τρένου αλλά και των εργαζομένων σε έργα υποδομών πέριξ του δικτύου», τόνιζε.

Με την ανατριχιαστική, πλέον, προσθήκη: «Σαν να μην έφταναν οι αλλεπάλληλοι εκτροχιασμοί, που προκύπτουν λόγω των ασυντήρητων γραμμών, σήμερα έχουμε το μοναδικό, προφανώς, φαινόμενο να εκτελούνται εργασίες τοποθέτησης οδικής γέφυρας πάνω από τις γραμμές του τρένου, αμέσως μετά τη Λαμία και στην κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη, χωρίς να έχει κλείσει (έστω προσωρινά) η γραμμή και να έχει σταματήσει η σιδηροδρομική κυκλοφορία»…

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι βουλευτές του συλλέγουν το υλικό από τις ενέργειες που δεν έκανε η κυβέρνηση παρά τις επίμονες προειδοποιήσεις, ειδικά τους τελευταίους μήνες, που έκαναν τόσο η αντιπολίτευση όσο και συνδικαλιστές, αλλά και αρμόδιοι του δικτύου.

Προς το παρόν δεν θα ανοίξουν την πολιτική αντιπαράθεση, εκτός και αν προκληθούν, όπως λένε. «Τούτη την ώρα, που μετράμε ακόμη τους νεκρούς μας και πενθούμε, δεν θέλω να μιλήσω για ευθύνες. Αυτά θα τα πούμε στην ώρα τους», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας χθες το πρωί από τα Τέμπη και, πράγματι, μέχρι αργά το βράδυ χθες η Κουμουνδούρου δεν είχε ανοίξει πολιτική πολεμική.

Ακόμα και το σχόλιο του κόμματος για τη δήλωση του κ. Μητσοτάκη ήταν σε ανάλογο ύφος: «Δεν θα μπούμε στον πειρασμό να σχολιάσουμε τη δήλωση του πρωθυπουργού, που σπεύδει να προδικάσει ότι η τραγωδία οφείλεται κυρίως σε ανθρώπινο λάθος. Ο σεβασμός στα θύματα προϋποθέτει σεβασμό στην αλήθεια. Όλα θα ειπωθούν στη σωστή ώρα».

Από τα πρακτικά της Βουλής, όμως, προκύπτει πλήθος στοιχείων που είχαν κατατεθεί αλλά έμειναν αναπάντητα από την κυβέρνηση και, πιθανότατα, έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη χθεσινή τραγωδία.

Όπως η διαμάχη για το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε η κυβέρνηση με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ λίγο μετά τις εκλογές του 2019, για επενδύσεις 700 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά στις αρχές του 2021 άρχισε νέα διαπραγμάτευση από το μηδέν, κατεβάζοντας την επένδυση στα 160 εκατομμύρια ευρώ.

«Να φέρετε το μνημόνιο συνεργασίας και την τελική σύμβαση για να δούμε τις διαφορές», ήταν ένα από τα βασικά αιτήματα του ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο του 2022, που, όπως λένε πηγές, «δεν απαντήθηκαν ουσιαστικά ποτέ».

ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ: Θα τα πούμε τη στιγμή που πρέπει

Στην ίδια γραμμή κινείται και η Χ. Τρικούπη. Σχολιάζοντας τη δήλωση του πρωθυπουργού, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής σχολίασε ότι «συναισθανόμενοι την ώρα του πένθους και της οδύνης, σημειώνουμε ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν στο ακέραιο και τη στιγμή που πρέπει».

Πρόσθεσε όμως εν είδει ηχηρής προειδοποίησης: «Αυτό δεν σημαίνει πως θα ανεχτούμε ο πρωθυπουργός να αποσείει, για ακόμα μία φορά, τις κυβερνητικές ευθύνες, επικαλούμενος, μετά από τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης, διαχρονικές παθογένειες και την αντικειμενική πολιτική ευθύνη του υπουργού του».

Δεδομένου ότι οι κρίσιμες πολιτικές στον ΟΣΕ δρομολογήθηκαν με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, ενώ η ιδιωτικοποίηση και το «σπάσιμό» του σε επιμέρους εταιρείες επιβλήθηκε από τα μνημόνια, είναι προφανές ότι το κάθε κόμμα θα επιχειρήσει να μετατοπίσει στο άλλο τη «μαύρη τρύπα».

Με αυτοσυγκράτηση ή όχι θα φανεί, καθώς οι επικείμενες εκλογές «επιβάλλουν» το σκληρό ροκ όχι μόνο απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που άσκησαν κυβερνητική εξουσία.