Reuters: Υπάρχουν λόγοι να ανησυχούμε ξανά για την Ελλάδα

Μόλις λίγα χρόνια μετά το τέλος της «ταινίας τρόμου Grexit», δυστυχώς οι πιστωτές, οι επενδυτές και οι σύμμαχοι της Ελλάδας πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν ξανά, γράφει ο αρθρογράφος του Reuters Hugo Dixon αναφερόμενος στον κίνδυνο πολιτικής αστάθειας στη χώρα ως απόρροια του σκανδάλου των υποκλοπών. Αφού υπενθυμίζει ότι το υψηλό έλλειμμα και το υψηλό δημόσιο χρέος της χώρας –που είναι 189% του ΑΕΠ– αποτελούν αιτία ανησυχίας σε μια εποχή ραγδαίας αύξησης των τιμών ενέργειας και των επιτοκίων, εξιστορεί την αποκάλυψη της παρακολούθησης του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη και τις καρατομήσεις-παραιτήσεις που ακολούθησαν, δίνοντας έμφαση στην πολιτική ανάγνωση των εξελίξεων.

Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μέχρι πρόσφατα, γράφει, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα κέρδιζε την πλειοψηφία σε πιθανές δεύτερες εκλογές με ενισχυμένη αναλογική - ή θα ήταν πολύ κοντά στον στόχο. Όμως, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, αυτό δεν φαίνεται πιθανό. Επιπλέον, θα του είναι δύσκολο να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού, καθώς ο πιθανός εταίρος, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ, θα είναι πια εξαιρετικά απρόθυμος να συνεργαστεί με τον Μητσοτάκη.

Ο αρθρογράφος του Reuters αναφέρεται ακόμη τόσο στις περιορισμένες πιθανότητες να κατακτήσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία μια ενδεχόμενη συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ όσο και σε σενάρια να αντικατασταθεί ο Μητσοτάκης με άλλο αρχηγό στη Ν.Δ. ή να επιλεγεί τεχνοκράτης πρωθυπουργός, επισημαίνοντας πως καμία απ' αυτές τις προοπτικές δεν αποπνέει αίσθηση πολιτικής σταθερότητας.  

Πολλά ερωτήματα για το σκάνδαλο με τους κοριούς παραμένουν αναπάντητα, γράφει. Κι αν έρθουν περαιτέρω αποκαλύψεις, ο Μητσοτάκης μπορεί να δυσκολευτεί να μείνει στην πρωθυπουργική καρέκλα μέχρι τις εκλογές.

Υψηλές προσδοκίες

Οι επενδυτές και οι σύμμαχοι της Ελλάδας ήταν σε γενικές γραμμές ενθουσιασμένοι με την πρωθυπουργία Μητσοτάκη, γράφει ο Dixon. Η φιλοεπιχειρηματική του προσέγγιση και η υπόσχεσή του να εκσυγχρονίσει τη χώρα προσέλκυσαν κεφάλαια. Η δέσμευσή του σε συνετή δημοσιονομική πολιτική καθησύχασε την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία κατέχει τη μερίδα του λέοντος στο τεράστιο χρέος της χώρας. Επίσης, διαχειρίστηκε καλά την πανδημία, προώθησε την ψηφιοποίηση του κράτους και έλαβε μέτρα για την απανθρακοποίηση. Η σταθερή γραμμή του κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία απέσπασε επαίνους όχι μόνο σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και στην Ουάσιγκτον. Εκφώνησε, μάλιστα, ομιλία σε κοινή σύνοδο του αμερικανικού Κογκρέσου.

Υπάρχουν όμως και ανησυχίες. Ο Μητσοτάκης δεν φαινόταν να ενδιαφέρεται τρομερά για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ουσιαστικά παρέγραψε κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις τραπεζικών στελεχών και ουσιαστικά παρείχε αμνηστία σε μεγάλους φοροφυγάδες. Επίσης συγκέντρωσε την εξουσία, αλλάζοντας τον νόμο έτσι ώστε η υπηρεσία πληροφοριών να αναφέρεται στο γραφείο του.

Ταυτόχρονα, η δημοσιονομική πολιτική του ήταν πιο χαλαρή απ' ό,τι θα περίμενε κανείς για μια χώρα που είχε βρεθεί πρόσφατα με τη θηλιά στον λαιμό. Η κυβέρνηση μοίρασε πολλά χρήματα για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης έχει ξοδέψει μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ για να προστατεύσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις από την ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Bruegel, με έδρα τις Βρυξέλλες. Η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα (πριν τις πληρωμές τόκων) περίπου 3,5% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με την Ελληνίδα οικονομολόγο Μιράντα Ξαφά.

Μια νέα κυβέρνηση πιθανώς θα είναι λιγότερο φιλική προς τις επιχειρήσεις από την τωρινή. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ο Κ. Μητσοτάκης να λάβει λαϊκίστικα μέτρα –ειδικά ξοδεύοντας περισσότερα χρήματα για να περιορίσει τους λογαριασμούς ενέργειας– σε μια προσπάθεια να κρατηθεί στην εξουσία. Καθώς η χώρα θα οδεύσει σε διαδοχικές εκλογές, άλλα κόμματα θα έχουν το κίνητρο να υποσχεθούν περισσότερες δημόσιες δαπάνες.

Οι πιστωτές της Ελλάδας μπορεί να υποστηρίξουν ότι αυτό δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία. Το χρέος της χώρας αναδιαρθρώθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων διάσωσης, ενώ δεν χρειάζεται να αποπληρωθεί το κεφάλαιο ή οι τόκοι του χρέους που οφείλεται στην ΕΕ μέχρι το 2033.

Εν τω μεταξύ, η ΕΕ θα μπορούσε να αποφύγει τους μπελάδες με την Ελλάδα δεδομένου ότι βρίσκεται ήδη εν μέσω γεωπολιτικής και οικονομικής κρίσης. Έχει ήδη αναστείλει τους δημοσιονομικούς κανόνες της και ανησυχεί πολύ περισσότερο για την αστάθεια στην Ιταλία μετά την πτώση της κυβέρνησης του Μάριο Ντράγκι.

Αυτοί οι παράγοντες προστατεύουν την Ελλάδα βραχυπρόθεσμα. Αλλά μπορεί να μην αρκούν εάν υπάρξει παρατεταμένη περίοδος αστάθειας. Εξάλλου, η κυβέρνηση χρειάζεται ακόμη να χρηματοδοτήσει το συνεχιζόμενο έλλειμμά της ενώ από το 2033 θα εκτιναχθεί κατακόρυφα ο λογαριασμός για αποπληρωμές και τόκους.

Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι οι επενδυτές ανησυχούν. Τα ελληνικά 10ετή κρατικά ομόλογα σημείωσαν απόδοση 3,9% το πρωί της Παρασκευής, αυξημένα κατά 93 μονάδες βάσης τον τελευταίο μήνα και 256 μονάδες βάσης υψηλότερα από τα αντίστοιχα γερμανικά. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αυξάνονται μεν σε όλο τον κόσμο, αλλά οι αποδόσεις του ελληνικού χρέους πρόσφατα αυξήθηκαν ταχύτερα ακόμη και από της Ιταλίας.

Μόλις τελειώσουν τα τρέχοντα επεισόδια της γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης, καταλήγει ο Hugo Dixon, η ΕΕ μπορεί να μην είναι τόσο διατεθειμένη να κλείσει τα μάτια σε ό,τι συμβαίνει στην Αθήνα. Την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τερμάτισε την «ενισχυμένη εποπτεία» της ελληνικής οικονομίας. Δεν αποκλείεται να μετανιώσει γι' αυτή την απόφασή της.