«Ξέρετε κάτι; Ο λαός δεν θα μας παινέψει για ό,τι πετύχαμε. Γιατί με όσα έχει περάσει δικαιολογείται να μην τον ενδιαφέρουν οι προσπάθειες του παρελθόντος, αλλά η προοπτική για το μέλλον».
Με τη φράση αυτή ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε κλείσει την παρέμβασή του στη Βουλή, ως υπουργός Οικονομικών, για τον τελευταίο Προϋπολογισμό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ τον Δεκέμβριο του 2018.
Λίγους μήνες αργότερα συνέβη… ακριβώς αυτό: οι ψηφοφόροι δεν τους “παίνεψαν”, όχι μόνο διότι “ξέχασαν τις προσπάθειες του παρελθόντος” αλλά επειδή δεν πείσθηκαν για τις διορθώσεις του μέλλοντος. Οι δεσμεύσεις τον Μάιο του 2019 πέρασαν ως υποσχέσεις στο παρά ένα της ευρωκάλπης και δεν συνοδεύθηκαν από ουσιαστική αυτοκριτική για την επιβάρυνση της περίφημης “μεσαίας τάξης”, παρότι το νέο πρόγραμμα περιείχε σημαντικές ελαφρύνσεις.
Η εν λόγω αυτοκριτική δεν έχει γίνει ακόμα σε συλλογικό επίπεδο, καθώς η πανδημία ακύρωσε δύο φορές το συνέδριο του κόμματος και μετέθεσε την κεντρική συζήτηση στα επείγουσας σημασίας υγειονομικά θέματα.
Τώρα όμως γίνεται, καθώς η νέα οικονομική κρίση είναι πολύ πιο μεγάλη από εκείνη των μνημονιακών χρόνων και τα βέλη της έχουν στραφεί κυρίως σ΄αυτούς που “τιμώρησαν” την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και στράφηκαν στη ΝΔ για δικαίωση: στην “μεσαία τάξη”.
Η θέση του Παύλου Πολάκη, στη διάρκεια κομματικής διαδικτυακής εκδήλωσης προ ημερών, ότι “χάσαμε τις εκλογές διότι ‘γονατίσαμε’ τους μεσαίους” εκνεύρισε το οικονομικό επιτελείο της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αίθρια. Είχε προηγηθεί μία αναφορά του Αλέξη Τσίπρα, πάλι σε διαδικτυακή συζήτηση με επαγγελματίες νέους επιστήμονες στα τέλη Μαΐου, που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών: “Είναι αλήθεια ότι πήραμε μέτρα που επιβάρυναν υπερβολικά τη μεσαία τάξη. Το διορθώσαμε, αλλά…”, ήταν η φράση.
Σ' αυτή τη γραμμή πλεύσης θα κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία το επόμενο διάστημα, με αφορμή την Εθνική Συνδιάσκεψη του Απριλίου για το νέο πρόγραμμα του κόμματος. Είτε προκρίνεται είτε όχι, η αναφορά στα πεπραγμένα για τους “μεσαίους” θα απλωθεί σε μεγάλο μέρος του εσωκομματικού διαλόγου, με διάθεση όχι αυτομαστιγώματος, αλλά ειλικρινούς παράθεσης στοχεύσεων του παρελθόντος και δεσμεύσεων για το μέλλον. “Η ερώτηση ‘τι θα κάνετε εάν ξαναπάρετε τα ηνία της χώρας αφού πάλι οικονομική λαίλαπα θα κληθείτε να διαχειριστείτε’ ακούγεται όλο και πιο συχνά στις επαφές που έχουμε με τον κόσμο. Η αντιμετώπιση δεν μπορεί να είναι ‘τώρα έχουμε την εμπειρία’, χρειάζονται πειστικές απαντήσεις”, σημειώνουν στελέχη, με τη διαβεβαίωση ότι ο εν λόγω προβληματισμός λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στη διαμόρφωση του νέου προγράμματος.
“Σας κορόιδεψε”
Το βαθύτερο γονάτισμα των “μεσαίων” (μικρών-μεσαίων επιχειρηματιών και μισθωτών), η επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων, η μείωση των εισοδημάτων και, γενικώς, η εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια των πολιτών, θα παραμείνουν στην κορυφή της ατζέντας του κόμματος. Ο ίδιος κ. Τσίπρας δείχνει αποφασισμένος “να μην αφήσει ομάδα για ομάδα” της κοινωνίας χωρίς να συνομιλήσει μαζί της - από τους μικρομεσαίους και τους κούριερ μέχρι τους επιστήμονες και τους καλλιτέχνες.
Η ανταπόκρισή του στο αίτημα της Συνομοσπονδίας Κυνηγών να μιλήσουν μαζί του εξόργισε τη ΝΔ (όπως φάνηκε από την καυστική ανακοίνωση που εξέδωσε) και ξάφνιασε ένα τμήμα οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ που δεν στηρίζουν το κυνήγι. “Και όμως, η δική μας κυβέρνηση έβαλε κανόνες στο άναρχο κυνήγι και, φυσικά, δεν το απαγόρευσε”, απάντησαν συνεργάτες του προέδρου.
Στην ουσία, λένε, αυτό που προκαλεί θυμό στην κυβέρνηση είναι η διαρκής επισήμανση του κ. Τσίπρα στα μεσαία στρώματα: “η ΝΔ σας έταξε προεκλογικά τα πάντα και μετά σας γύρισε την πλάτη με επίκληση της πανδημίας και όχι εξαιτίας της”. Το “σχέδιο Πισσαρίδη” και οι περίφημες αναφορές στα περί “επιχειρήσεων ζόμπι που πρέπει να κλείσουν” προβάλλονται ως απόδειξη.
Δεν είναι τυχαίες οι προτάσεις διάσωσης που κατέθεσε εσχάτως ο κ.Τσίπρας και, κυρίως, η μετατροπή της επιστρεπτέας ενίσχυσης σε μη επιστρεπτέα και η απομείωση του ιδιωτικού χρέους με διαγραφή οφειλών λόγω του παρατεταμένου lockdown.
Εμβόλια - μέτρα προστασίας - νέο ΕΣΥ
Όπως αναφέρουν στελέχη του κόμματος, τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων κάθε άλλο παρά θετικά είναι για την κυβέρνηση και, μάλιστα, σε όλους τους τομείς, “σε βαθμό που απορεί κανείς με τη διατήρηση των ποσοστών της ΝΔ”. Στην τελευταία έρευνα της Alco, για παράδειγμα, το 60% απαντά αρνητικά στο ερώτημα εάν η κυβέρνηση έχει σχέδιο για την πανδημία, το 45% δηλώνει μη ικανοποιημένο από τα μέτρα στήριξης και το 43% δεν βλέπει σχεδιασμό για τον μαζικό εμβολιασμό. (σ.σ. επίσης το 62% αντιδρά στον… μαζικό κυβερνητικό εμβολιασμό έναντι μόλις 22% που τον βρήκε λογικό).
Ειδικά για το πρόβλημα, πλέον, με την επάρκεια εμβολίων, στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι η πρόταση Τσίπρα για τις πατέντες “ακούγεται πλέον πιο προσεκτικά”, όπως και η εναλλακτική λύση που έδωσε για διμερείς συμφωνίες με εταιρίες ή τρίτες χώρες ώστε να αποκτήσουμε τις απαιτούμενες δόσεις.
“Οταν το είπε ο Τσίπρας εισέπραξε άρνηση ή καγχασμό από την κυβέρνηση, τώρα που όλη η Ευρώπη ψάχνει φιαλίδια και η Μέρκελ μιλά για συμπαραγωγή του Sputnik-V με τη Ρωσία δεν λένε τίποτα”, σημειώνουν.
Τα τρίπτυχο “εμβολιασμός - μέτρα προστασίας - νέο ΕΣΥ” θα κυριαρχήσει στην παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τις επόμενες ημέρες. Ειδικά για τα μέτρα προστασίας αναμένεται μεγάλη επίθεση στην κυβέρνηση, καθώς “ούτε στα σχολεία έγιναν παρεμβάσεις (μεγάλος αριθμός μαθητών ανά τάξη, απουσία τεστ) ούτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς αυξήθηκαν ούτε στους εργασιακούς χώρους υπάρχει μέριμνα”.
Όλα αυτά - όπως σημειώνουν - τη στιγμή που οι επιστήμονες δεν κρύβουν τον φόβο τους για τρίτο κύμα πανδημίας και για τους νέους κινδύνους που προκαλούν οι μεταλλάξεις του ιού.