Τι αλλάζει η κυβέρνηση στον Κώδικα Ιθαγένειας

Με στόχους την επιτάχυνση διεκπεραίωσης των χρόνιων εκκρεμοτήτων, την ενίσχυση της διαφάνειας και τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού, η κυβέρνηση φέρνει τις επόμενες μέρες στη Βουλή τις τροποποιήσεις του υφιστάμενου Κώδικα Ιθαγένειας.

Οι σχετικές διατάξεις περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την βελτίωση της αναπτυξιακής προοπτικής των Ο.Τ.Α, το οποίο παρουσιάστηκε από τον υπουργό, Τάκη Θεοδωρικάκο, στο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης και βγαίνει από μέρα σε μέρα σε δημόσια διαβούλευση.

Με τις προωθούμενες αλλαγές, το υπουργείο επιδιώκει, μεταξύ άλλων, να αλλάξει σημεία του Κώδικα που εφαρμόστηκαν με έγκριση της προηγούμενης Βουλής τον Μάρτιο του 2019, όπως τη δράση ΜΚΟ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και τη μαζική νομιμοποίηση ρομά προερχόμενων από το εξωτερικό, ενώ απλοποιείται ο τρόπος κτήσης της ελληνικής Ιθαγένειας.

Η φιλοσοφία που διέπει τις εν λόγω διατάξεις του νομοσχεδίου είναι ότι η Ιθαγένεια δεν είναι δικαίωμα, αλλά ένα προνόμιο το οποίο η χώρα παραχωρεί σε αυτούς που το θέλουν και το αξίζουν. Δεδομένου δε ότι η λίστα αναμονής για όσους επιθυμούν την ελληνική Ιθαγένεια είναι τεράστια (στη Θεσσαλονίκη περίπου 6,5 χρόνια και στην Αθήνα 4-5 χρόνια), αλλά και ο τρόπος λειτουργίας του όλου συστήματος αρκετά… θολός, ανασυγκροτούνται οι υπηρεσίες οι οποίες εμπλέκονται με το θέμα, προκειμένου -σύμφωνα με το υπουργείο- να βελτιωθεί η απόδοσή τους.

Έτσι, στελεχώνεται το Συμβούλιο Ιθαγένειας, επανιδρύεται η Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Τμήματος Πολιτογράφησης Ομογενών, δημιουργείται Τμήμα Εποπτείας και Αξιολόγησης της Κεντρικής και των Περιφερειακών Υπηρεσιών για τον άμεσο εντοπισμό και αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και διαφθοράς, ενώ αναδιοργανώνεται το Πληροφοριακό Σύστημα του αρμοδίου τμήματος.

Οι τρεις αλλαγές

Σύμφωνα με πληροφορίες, τρεις από τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών στον Κώδικα Ιθαγένειας, είναι οι ακόλουθες:

1. Αναστέλλεται για έξι μήνες η διαδικασία διενέργειας εξετάσεων για πολιτογράφηση, προκειμένου να επανεισάγεται αυτή ολοκληρωμένη και έχοντας ληφθεί υπόψιν και οι σχετικές παρατηρήσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, με την οποία έχει υπογραφεί σχετικό μνημόνιο συνεργασίας.
2. Στο πλαίσιο της απόκτησης της ελληνικής Ιθαγένειας λόγω φοίτησης, καταργούνται οι βεβαιώσεις ιατρικής περίθαλψης από ιδιωτικούς φορείς, π.χ. Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ), αφού -σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του υπουργείου και την αιτιολογική έκθεση στο νομοσχέδιο- το εκπαιδευτικό μας σύστημα σήμερα διαθέτει δομές ειδικής αγωγής και ικανοποιεί τις ανάγκες όλων. Ουσιαστικά, καταργείται το άρθρο σύμφωνα με το οποίο παιδιά με αναπηρία άνω του 80% μπορούν να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια με υπογραφή των ΜΚΟ.
3. Καταργείται το άρθρο 46 του προηγούμενου νόμου που θεσπίζει ειδική διαδικασία απόκτησης ιθαγένειας από ανιθαγενείς Ρομά «με μακρά ιστορική παρουσία στην Ελλάδα», όπως επί λέξει αναφέρεται. Και αυτό -σύμφωνα με το υπουργείο- διότι υπάρχει πάγια πρόβλεψη του νόμου ότι όλοι οι ανιθαγενείς που γεννιούνται στην Ελλάδα, αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια, αν δεν έχουν άλλη. Ανιθαγενείς θεωρούνται όποιοι γεννιούνται σε μια χώρα και είτε δεν προσδιορίζεται σε αυτούς ιθαγένεια είτε δεν μπορούν -για διαφόρους λόγους- να τους δώσουν οι γονείς τους την δική τους.

Όσον αφορά τους Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό, πλέον αυτοί θα δηλώνουν τα γεγονότα αστικής τους κατάστασης (γεννήσεις, γάμους κ.λ.π.), τα οποία συμβαίνουν στον τόπο διαμονής τους, ενώπιων των ελληνικών προξενικών αρχών της περιοχής τους και όχι σε ειδικό ληξιαρχείο -συχνά πολύ μακριά-, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα.

Η υποχρέωση αυτή δεν αναιρεί την δυνατότητα δήλωσης των γεγονότων αυτών στις επιχώριες αρχές. Ουσιαστικά, καθήκοντα ληξιάρχου γι’ αυτούς, θα ασκεί ο προϊστάμενος της ελληνικής προξενικής αρχής ή ο προξενικός υπάλληλος που ορίζεται από αυτόν στον τόπο όπου διαμένουν. Σε κάθε προξενική αρχή θα τηρούνται τα ληξιαρχικά βιβλία τα οποία θα κλείνουν κατά έτος.

Τέλος, αποκεντρώνεται περαιτέρω η ορκωμοσία όσων αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια και επανέρχεται -για λόγους διαφάνειας- η δημοσίευση των αποφάσεων σε ΦΕΚ για όλους.